استاد عرفان حوزه علمیه گفت: اگر مراد از سماع رقص و پایکوبی و حرکات فعلی مرسوم در خانقاهها باشد، لهو است. اما اگر مراد از سماع، سماع حقیقی باشد این سماع مذمت نمیشود.
عقیق:آیتالله حسن رمضانی، استاد عرفان و اخلاق اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا سماع مورد تأیید عرفان اسلامی است یا خیر، نوشت:
«اگر مراد از سماع همین رقص و پایکوبی و این حرکاتی است که اکنون در خانقاهها مرسوم است، اینها نادرست است و قابل دفاع نیست. اینها اصلاً سماع نیست بلکه رقص و لهو است.
از این رو مولوی میگوید:
بر سماع راست هر کس چیر نیست/ ﻟﻘﻤﻪ ﻫﺮ مرغکی انجیر نیست
یعنی آن سماعی که حقیقتاً سماع است برای اینها حاصل نمیشود؛ بلکه رقص است، لهو است و در حقیقت سماع عرفانی نیست.
محییالدین ابن عربی پدر عرفان نظری هم این سماع را مذمت میکند.
ولی اگر مراد از سماع، سماع حقیقی است که یک نوع حالت بی قراری است که از غلبه وحدت و وجد بر عارف عارض می شود و آرامش را از او میگیرد و مثل پروانه ـ که عاشقانه به دور شمع میچرخد و میچرخد تا به وصال برسد ـ او را ناخواسته به چرخش در میآورد، این امر را نمیشود رد کرد و مردود دانست و اختیاری هم نیست تا کسی به حرمت یا حلیّت آن فتوا بدهد. (دقت شود)