صحیفةالرضا(ع) نوشته مردی از نسل وهب بن عامر است که در کربلا همراه امام حسین(ع) به شهادت رسید و پدر او نیز در جنگ صفین در یارى حضرت على(ع) به فیض شهادت رسیده است.
عقیق: در ادامه معرفی کتب حدیثی مربوط به امام‌رضا علیه‌السلام به معرفی «صحیفة الرضا(ع)» خواهیم پرداخت.
این
کتاب را احمد بن عامر طائى در سال 194 هجرى در شهر مدینه از امام‌رضا(ع)
روایت کرده است. وى از نسل وهب بن عامر است که در کربلا همراه امام حسین(ع)
به شهادت رسید و پدر او نیز در جنگ صفین در یارى حضرت على(ع) به فیض شهادت
رسیده است.
صحیفةالرضا(ع) مجموعه روایاتى است که امام رضا(ع) از
اجداد طاهرینش و از حضرت رسول اکرم(ص) روایت کردهاند و از کتابهاى معتبر
شیعه و از اصول اولیه به شمار مىآید و علما و فقهاى بزرگ شیعه اهتمام
خاصى براى نقل و روایت آن داشتهاند و نیز از منابع مهم کتابهاى روایى
شیعه همچون کتابهاى شیخ صدوق چون توحید و عیون اخبار الرضا(ع) شمرده
مىشود.
کتاب صحیفه امام رضا(ع) احادیث جالبى درباره توحید، علم،
عبادات و احکام، تفسیر، فضایل حضرت رسول اکرم(ص) و اهل بیت آن حضرت، اخلاق
و آداب، خوردنیها و آشامیدنیها، طب و نکات بهداشتى را در بر دارد. ترجمه
این کتاب را علاءالدین حجازى انجام داده است.
در رابطه با شخصیت
راویان این کتاب، همین بس که احادیث این صحیفه را امام رضا(ع) از پدرش
موسى‌الکاظم( ع) و او از پدرش جعفر بن محمد الصادق(ع) و او از پدرش محمد بن
على الباقر( ع) و او از پدرش امیرالمؤمنین(ع) و ایشان از پیامبر اکرم(ع)
روایت فرموده‌اند.
به عنوان نمونه دو روایت از این کتاب ذکر میکنیم: 1ـ
امام رضا(ع) از رسول اکرم(ص) روایت میفرمایند: «یَا عَلِیُّ إِنَّ
اللَّهَ تَعَالَى قَدْ غَفَرَ لَکَ- وَ لِأَهْلِکَ وَ لِشِیعَتِکَ وَ
لِمُحِبِّی شِیعَتِکَ وَ لِمُحِبِّی مُحِبِّی شِیعَتِکَ- فَأَبْشِرْ
فَإِنَّکَ الْأَنْزَعُ الْبَطِینُ- مَنْزُوعٌ مِنَ الشِّرْکِ مَبْطُونٌ
مِنَ الْعِلْم؛ اى على! به درستى که خداى متعال هر آینه تو را و خانواده تو
را و شیعیان و دوستان شیعیان تو را می‌بخشد[و نیز دوستداران دوستان پیروان
تو را می‌بخشد] پس بشارت باد تو را، که از شرک پاک و بدور بوده و از علم و
دانش سرشار شدهاى».
2ـ در روایت دیگر امام رضا از امام باقر(ع) و
ایشان از امیرالمؤمنین(ع) نقل میفرمایند: «خَمْسَةٌ لَوْ رَحَلْتُمْ
فِیهِنَّ مَا قَدَرْتُمْ عَلَى مِثْلِهِنَّ- لَا یَخَافُ عَبْدٌ إِلَّا
ذَنْبَهُ وَ لَا یَرْجُو إِلَّا رَبَّهُ- وَ لَا یَسْتَحِی الْجَاهِلُ
إِذَا سُئِلَ عَمَّا لَا یَعْلَمُ- أَنْ یَقُولَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ
أَعْلَمُ- وَ لَا یَسْتَحِی الَّذِی لَا یَعْلَمُ أَنْ یَتَعَلَّمَ- وَ
الصَّبْرُ مِنَ الْإِیمَانِ بِمَنْزِلَةِ الرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ- وَ لَا
إِیمَانَ لِمَنْ لَا صَبْرَ لَه؛ پنج چیز است که آن را بجوئید، مانند آن
را پیدا نخواهید کرد؛
1- بنده خدا جز از گناه خود از چیزى نترسد.
2- انسان جز به پروردگار خود امیدوار نباشد.
3- هر گاه از او چیزى پرسیدند که نمی‌داند، از اینکه بگوید، خدا و پیامبرش داناترند شرم نکند.
4- کسى که نمی‌داند از آموختن شرم نداشته باشد.
5- شکیبایى نسبت به ایمان مانند سر نسبت به بدن است، و کسى که بردبارى ندارد ایمان ندارد.