عقیق: این سوره ضمن ادای سوگند به شب و روز، و یا نر و ماده با هم فرق دارند،
شما نیز در کارها و افکارتان با یکدیگر فرق دارید و آثار و پیامد اعمال و
اندیشه هایتان نیز متفاوت است. در این سوره مردم به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
یک دسته کسانی که اهل بخشش و انفاق مال و اهل تقوا هستند و وعده نیکوی
الهی یعنی ثواب و پاداش در برابر اعمال را باور دارند. خداوند نیز انجام
اعمال خیر را برای چنین افرادی آسان می کند و توفیق انجام کاری نیکو را به
آنان می دهد. یک دسته هم اهل بخل و جمع کردن ثروت هستند و وعده ثواب و
پاداش الهی را تکذیب می کنند. نتیجه کردار آنها این است که اعمال صالح در
نظر آنان سخت و سنگین گردد و توفیق کارهای نیک را پیدا نکنند. این سوره
با بیان وضع این دو گروه و پیامد کارها و افکارشان، انسانها را به انفاق و
بخشش و تقوا و پذیرش معاد و وعده های نیکوی الهی تشویق و ترغیب می کند. از امام رضا (علیه السلام) روایت شده است که در شأن نزول آیه و الیل اذا یغشی فرمود:
مردی در حیاط خانه مسلمانی درخت خرمایی داشت به همین بهانه (سرزده به منزل
آن مرد مسلمانان وارد و) باعث زحمت صاحب خانه می شد. صاحب خانه نزد رسول
خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) شکایت کرد. آن حضرت، مالک درخت را
خواستند. وقتی آمد به او فرمودند: درخت خرمایت را به درخت خرمایی در بهشت
می فروشی؟ آن مرد گفت: نه و نفروخت. مردی از انصار که کینه اش ابی
دحداح بود از موضوع خبردار شد. نزد صاحب نخل رفت و گفت: درخت خرمایت به
حائط من بفروش. (حائط به چهار دیواریی گفته می شد که در خارج شهر بود و هر
کس در حائطی که داشت سبزی و حبوبات مورد نیازش را می کاشت.) آن مرد پذیرفت (و نخلش را به وی فروخت.)
ابی دحداح نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) رفت و عرضه داشت:
درخت خرمای فلانی را در مقابل حائطم خریدم. حضرت فرمودند: در مقابل حائطت
یک درخت خرمای بهشتی خواهی داشت. در اینجا بود که خداوند تعالی آیات مذکور
در این سوره را نازل فرمود.
پی نوشت: کتاب گلستان سوره‌ها – ص 180 محمدحسین جعفری منبع:تسنیم