عقیق: دراز کردن دست نیاز به سوی مردم و برطرف کردن احتیاج های دیگران دو مقوله ای است که از نظر دینی شرایط و آدابی دارد و امام باقر (ع) در روایتی به این مساله اشاره کردند. 

زندگی اجتماعی امروزی به گونه ای است که هیچکس از دیگران بی نیاز نبوده و به ناچار باید برای رفع برخی از نیازها و مشکلات خود از دیگران کمک بخواهد. از طرف دیگر در منابع دینی تاکید شده است که مومن نباید عزت خود را خدشه دار کند. بنابر این اگر خواهش و درخواست مومن از دیگران، او را در چشم مردم خوار و کوچک کند، چنین درخواستی مذموم شمرده شده است. 

ائمه معصومین(ع) تاکید کرده اند که انسان مومن نباید به سوی هر کسی دست نیاز دراز کند و آبروی خود را در معرض خطر قرار دهد. 

امام باقر(ع) در روایتی به شیعیان توصیه کردند تا نیازها، دردها و مصیبت های خود را بیان نکنند ولی آن حضرت بازگو کردن نیاز را به افراد شایسته، در زمان ناچاری و شدت تنگدستی منع نکردند. 

آن حضرت فرمودند: انسان مومن از (کمک های) برادر خود بی نیاز نیست و اگر مردم می دانستند که رد کردن و جواب منفی دادن به درخواست افراد نیازمند چه (آثار زشتی) دارد، هیچ کس خواهش دیگری را رد نمی کرد. 

البته از آنجا که آبرو و شخصیت مومن، بالاتر از امور مادی و مالی است، امام باقر(ع) چنین هشدار می دهند: همانا مثال درخواست کردن از افراد نوکیسه و تازه به دوران رسیده، همانند درهمی است در دهان مار، که تو به آن پول احتیاج داری، در حالی که از ناحیه مار بیمناک هستی. 

بنابر این مطمئن ترین راه برای رفع نیازمندی ها و حفظ آبرو و عزت، توجّه به درگاه ˈخیرالرّازقینˈ است و امام باقر (ع) در این زمینه فرمودند: خداوند ناپسند می دارد که عده ای از مردم در مورد نیاز خود، پیش برخی دیگر با اصرار تقاضا داشته باشند، ولی رجوع و درخواست مکرر را نسبت به خودش دوست می دارد. همانا خداوند بلند مرتبه، دوست دارد که فقط از درگاه او درخواست شود و مردم، نعمت های او را طلب نمایند. 

امام محمد باقر(ع) فرزند امام سجاد (ع) به عنوان پایه گذار انقلاب فرهنگی شیعه در اول ماه رجب سال 57 هجری در مدینه دیده به جهان گشودند و طی 57 سال عمر مبارک خود به نشر دین اسلام پرداختند. 

باقر العلوم لقبی است که پیامبر خدا (ص) به آن حضرت دادند. چون رسول خدا (ص) به ˈجابر بن عبدالله انصاریˈ فرمود: ای جابر، تو زنده می مانی و مردی از اولاد حسین را که نامش محمد است ملاقات می کنی که او علم انبیا را می شکافد و هنگامی که او را دیدی سلام مرا به او برسان. 

آن حضرت در حماسه کربلا سه سال بیشتر نداشتند و بعد از آن واقعه در مدت 34 سال با پدر بزرگوار خود زندگی پرتلاطمی را پشت سر نهادند. مدت امامت آن حضرت 19 سال بود و در سال 114 هجری به دست ابراهیم بن ولید و به دستور هشام بن عبدالملک مسموم شده و به شهادت رسیدند.