اوصاف خوب غير از هويّت خوب است

معظم له به روش الگو پذيری از پيامبر اکرم(ص) در ايجاد خُلق حَسن  اشاره کرده و اظهارکردند:  اگر بخواهيم رسول خدا(عليه و علي آلاف التحيّة و الثناء) را اُسوه قرار دهيم، اول بايد كارهاي خوب كنيم تا اين كار براي ما به صورت وصف حال در بيايد، تمرينِ زياد كنيم تا اين حال به صورت مَلكه در بيايد, تكرار زياد را در فراز و نشيب زندگي كنيم تا كم كم زمينه براي آن خُلق پيدا شود, آن را خود ما بايد بسازيم, اين مطلب اول. پس مطلب اول اين است كه اوصاف خوب غير از هويّت خوب است و قرآن كريم پيامبر را تنها به اوصاف خوب نستود فرمود هويّت دروني‌ات خوب است, خُلق تو خوب است نه كارهاي خوب, اوصاف خوب داري.

حضرت آیت الله جوادی آملی به نقش حوزه‌هاي علميه در پرورش صاحبان خُلق حَسن اشاره کرده و بیان داشتند: بهترين و مناسبت‌ترين جا براي پرورش صاحبان خُلق حَسن, حوزه‌هاي علميه است آنها كه مرتب با قال الله, قال رسول الله, قال وليّ الله, قال حجّة الله(عليهم آلاف التحيّة و الثناء) مأنوس‌ هستند اينها هم مأمور میباشند هم مقتدر، مي‌توانند اين كار را بكنند.

ایشان ادامه دادند: اگر گفتند انسان بين اين دو وصف واقع شده است، بايد جهاد كند رازش همين است اگر در جهاد اصغر پيروز شديم نوبت به جهاد اوسط مي‌رسد، اگر ـ ان‌شاءالله ـ در جهاد اوسط پيروز شديم ـ ان‌شاءالله ـ به جهاد اكبر بار مي‌يابيم، تلاش و كوشش حوزه‌ها بايد اين باشد كه يك عده صاحبان خُلق حَسن داشته باشيم كه مرجع ما باشند, ملاذ ما باشند، حرف و نگاه اينها در ما اثر كند، اينكه گفتند كسي كه «يُذَكِّرُكُمُ اللهَ» ديدار اينها, محفل اينها، دَم اينها, سفارش اينها، تحوّلي در انسان ايجاد كند تا «لَيسَتِ النَّائحَةُ المُستَأجِرةُ كَالثَّكلَي» نباشد.

معظم له در سرّتاثير گذاریِ برخی صاحب نفسان در جامعه اظهار داشتند:عِقدالفريد نقل كرد گفت، كسي سؤال كرد كه ما حرف‌ها زياد مي‌شنويم، تا حدودي در ما اثر مي‌كند، اما حرفِ فلان شخص را, فلان زاهد را, فلان عابد را وقتي مي‌شنويم، منقلب مي‌شويم اين سرّش چيست؟ اين شخص به فرزند خود كه اين مطلب را سؤال كرد گفت: «لَيسَتِ النَّائحَةُ المُستَأجِرةُ كَالثَّكلَي»؛ گفت اگر در مجالس سوگ و ماتم جواني از دست رفت، مادر او محفلي تشكيل داد، زن‌ها براي عرض تسليت به حضور مادر داغ‌ديده مي‌روند در اين‌گونه از مراسم نائحهای و زني مي‌آيد، نوحه‌سرايي مي‌كند آن زن كه نوحه‌سرايي كرد، حاضران خيلي اشك نمي‌ريزند؛ اما مادر داغ‌ديده همين كه دهن باز كرد همه اشك مي‌ريزند سرّ آن اين است كه آن مادر, داغ ديد. گفت اگر مي‌بينيد حرف فلان شخص در جامعه اثر دارد حرف ديگران اثر ندارد، براي اينكه ديگران مي‌خواهند سخنراني كنند، مزدشان را بگيرند، اما فلان شخص درد دارد، اين درد را كشيده است، آه دارد، از دل برمي‌آيد، دل‌ها را منقلب مي‌كند.

این مرجع تقلید ادامه دادند: پس دو كار در جامعه بايد باشد تا جامعه به صورت تمدّن الهي بار يابد؛ يكي وظيفه عمومي همه ماست كه عادل باشيم, داراي اوصاف حَسن باشيم، اين وظيفه ماست كه ـ ان‌شاءالله ـ به اين وظيفه عمل كنيم؛ يكي هم مردان صاحب‌نفس و صاحب‌نظري پيدا شوند كه اينها «خليفةالله» باشند و خُلق بيافرينند و «خليفةالله» اين كار را مي‌تواند بكند وگرنه ما مأمور نبوديم.