عقیق: ماه‌های رجب، شعبان و رمضان، از ماه‌هاى پرفضیلت خداست، و از تعبیرات بعضى از روایات بر مى‌آید که ماه رجب در میان این سه ماه امتیاز خاصّى دارد، تا آن جا که ماه رجب «ماه خدا» نامیده شده و ماه شعبان «ماه پیامبر» و ماه مبارک رمضان «ماه امّت»!(1)

ماه رجب یکى از ماه‌هاى حرام است که آغاز و ادامه جنگ در آن، با دشمنان اسلام حرام است و جنایات نیز در این ماهها (ماههاى حرام)، دیه سنگین ترى دارد.(2)

پیغمبراکرم حضرت محمد صلى(ص) ماه رجب را «ماه اَصَبّ» نامیده است، زیرا رحمت خدا در این ماه بر امّت فرو مى‌ریزد.(3)

از روایات متعددى که درباره روزه‌هاى ماه رجب - حتى یک روز از آن - وارد شده، اهمیت فوق العاده این ماه، و عبادت و خودسازى در آن کاملاً روشن مى‌شود. به عنوان نمونه:

1ـ «شیخ صدوق» به سند معتبر از امام صادق(ع) نقل مى‌کند که یکى از یاران آن حضرت در اواخر ماه رجب خدمتش رسید، چون نظر مبارک امام(ع) به او افتاد، فرمود: آیا در این ماه روزه گرفته‌اى؟ عرض کرد: نه!

فرمود: آن قدر ثواب از تو فوت شده که اندازه آن را کسى جز خدا نمى‌داند؛ این ماهى است که خداوند آن را بر سایر ماه‌ها برترى بخشیده و احترام آن را عظیم شمرده، و براى روزه داشتن آن، پاداش‌هاى مهمّى قرار داده است.

آن مرد عرض مى‌کند: آیا اگر در بقیّه این ماه روزه بدارم، به بخشى از ثواب مى‌رسم؟

امام علیه‌السلام فرمود: آرى، سپس ثواب‌هاى مهمّى براى کسى که فقط روز آخر ماه، یا دو روز آخر ماه، یا سه روز آخر ماه را روزه بدارد، بیان فرمودند؛ مانند نجات از سکرات مرگ، عذاب قبر و لغزش بر صراط و شداید قیامت و نایل شدن به برائت و رهایى از آتش دوزخ.(4)

2ـ در حدیث دیگرى آمده است: «رجب» نام نهرى است در بهشت، از شیر سفیدتر و از عسل شیرین تر؛ هر کس یک روز از این ماه را روزه بدارد، از آن مى‌نوشد!(5)

3ـ در حدیث دیگرى از وجود مقدس رسول خدا صلى الله علیه وآله مى‌خوانیم: هر کس یک روز از این ماه را روزه بگیرد، خشنودى عظیم خدا را به دست آورده، خشم الهى از او دور مى‌شود، و درهاى جهنّم به روى او بسته خواهد شد!(6)

4ـ در روایتى از رسول خدا صلى الله علیه وآله آمده است: هر گاه کسى نتواند در این ماه روزه بگیرد، هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند، تا ثواب روزه آن را دریابد:

سُبْحانَ الاْلهِ الْجَلیلِ، سُبْحانَ مَنْ لا یَنْبَغِى التَّسْبیحُ اِلاَّ لَهُ، سُبْحانَ الاْعَزِّ الاْکْرَمِ، سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ  الْعِزَّةَ وَهُوَ لَهُ اَهْلٌ. (7)

(منزه است خداى بزرگ منزه است آن که تنزیه و تسبیح جز براى او شایسته نیست منزه است خداى برتر و کریمتر منزه است آن که لباس عزت در بردارد و شایسته آن است.)

از مجموع احادیث بالا ـ و دیگر احادیث ـ به خوبى استفاده مى‌شود که این ماه، ماه تهذیب نفوس و خودسازى و آغاز یک دوره جدیدِ سیر و سلوک الى اللّه است، که از ماه رجب آغاز و به ماه مبارک رمضان منتهى مى‌شود؛ خوشا به حال آنان که قدر و منزلت این سه ماه را بدانند و از آن بهره کافى بگیرند.(8)

تقویم ماه رجب

اوّل ماه:

مطابق بعضى از روایات، این روز، روز ولادت امام محمّد باقر(ع) در سال 57 هجرى قمرى است.

دوم ماه:

مطابق برخى از روایات روز ولادت امام على النّقى(ع) در سال 212 هجرى است.

سوم ماه:

روز شهادت امام على النّقى(ع) در سال 254 است.

دهم ماه:

روز ولادت امام محمّد تقى(ع) طبق بعضى از روایات است.

سیزدهم ماه:

روز ولادت امیر مؤمنان على بن ابى طالب(ع) است. بنا بر مشهور این مولود عزیزِ جهانِ انسانیّت، 12 سال قبل از بعثتِ رسول خدا(ص) در داخل خانه کعبه، چشم به جهان گشود.

پانزدهم ماه:

مطابق برخى از نقل‌ها، روز وفات حضرت زینب کبری(س) در سال 63 هجرى است.

هجدهم ماه:

روز وفات جناب ابراهیم، فرزند رسول خداست.

بیست و پنجم ماه:

روز شهادت امام موسى بن جعف(ع) در سال 183 هجرى است.

بیست و ششم ماه:

مطابق روایتى، روز وفات حضرت ابوطالب(رض) است.

بیست و هفتم ماه:

روز بعثت پیامبر گرامى اسلام(ص) به نبوّت است.

پی نوشت ها:

1_ (اقبال، صفحه 634)

2_ (کافى، جلد 7، صفحه 281، حدیث 6)

3_ (مصباح المتهجّد، صفحه 797)

4_ (امالى صدوق، صفحه 15، حدیث 7 و بحارالانوار، جلد 94، صفحه 32، حدیث 6)