ماه مبارک رمضان ماه باز شدن دانشگاه خودسازی است و هر کسی هم به فراخور حال خودش واحدهایی را برمی دارد. دانشگاهی که در آن علوم تربیتی تدریس می شود.

ماه رمضان ماه گسترش سفره است؛ سفره ای که رسول خدا فرمودند: تاکنون این سفره از کسی دیده و نه کسی شنیده و نه به قلب کسی خطور کرده است و کسی جز روزه داران بر سر آن سفره نمی نشیند.

ان لله مائدة علیها مالا عین رأت و لا اذن سمعت و لا خطر علی قلب بشر لا یقعد علیها الا الصائمون. (حکم النبی ج ۳۷ ص ۶)

ماه رمضان ماه فرصت یابی است. فرصت آشتی با خدا است. هر کسی قهر بوده به فکر آشتی با خدا باشد، فرصت نظم و برنامه ریزی است هر کسی بی نظم بوده این جا باید منظم شود ماه فرصت از یاد تقوا و ماه فرصت تقویت اراده است.

کسانی که می گویند نمی توانیم اراده مان را تقویت کنیم. تصمیم می گیریم اما دوباره ترک می کنیم رمضان ماه تقویت اراده است. کسی که از حلال اجتناب می کند، از تشنگی چشم سیاهی می رود اما آب نمی خورد. اراده می گوید نرو، پس می تواند دیگر دنبال حرام هم نرود.

ماه رمضان، آغاز سال تربیتی است. ما سال های مختلفی داریم. سال شمسی، سال قمری، سال خمس، سال میلادی. سال شمسی که با بهار و طبیعت آغاز می شود. سال قمری با محرم آغاز می شود. سال میلادی در زمستان آغاز می شود و سال خمسی هر کسی در روز اولین درآمدش آغاز می شود و این که می گوید رمضان آغاز سال است. اول سنة شاید منظور اول سال تربیتی است اول سال خودسازی است. اول سال اصلاح و ترقی است.

پیغمبر اکرم(ص) فرمودند: لو یعلم العبد ما فی رمضان لود ان یکون رمضان السنة (بحارالانوار ج ۹۳ ص ۳۴۶)

اگر بنده ارزش ماه رمضان را می دانست، آرزو می کرد که سراسر سال رمضان باشد.

در سیره بعضی از بزرگان دارد که اول ماه رمضان دو رکعت نماز شکر بخوانند که زنده ماندند تا ماه رمضان را درک کنند. چقدر این ماه اجر دارد شاید تا آخرش هم عمرشان کفاف ندهد، اما همین که شب اول را درک می کردند شکر نمی نمودند.

همه ی کتاب های آسمانی در ماه رمضان نازل شده اند. قرآن که مشهور است.

شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن (بقره) ۱۸۵

پیامبر فرمودند: همه ی کتاب های آسمانی در ماه رمضان نازل شده اند، تورات، ششم ماه رمضان بر حضرت موسی نازل شد. و انجیل بر حضرت عیسی در دوازدهم ماه رمضان نازل شد. و هیجدهم ماه رمضان زبور بر حضرت داود نازل شد.

این ماه ماه نزول قرآن و ماه گسترش کتب آسمانی است.

و همانطور که ماه گسترش است از آن طرف هم ماه غل و زنجیر است البته برای شیطان بسته است. چرا بسته می شود دلایلی را بزرگان نقل نموده اند.

یکی از آن ها به این جهت است که شیطان گام به گام پیش می آید. مستحب- مکروه، حرام، واجب. حال چرا دست بسته است، چون آدم در این ماه یا مستحب انجام می دهد یا واجب. می خوابد عبادت محسوب می شود. نفس می کشد تسبیح محسوب می‌شود، قرآن می خواند یک آیه مثل اینکه یک ختم قرآن کرده و در این ماه گره های سر راه شیطان زیاد می شود.

یا دلیل دیگر اینکه در این ماه ملائکه زیادی به یاری آدم می آیند و وقتی نیروی کمکی و یار زیاد شد دشمن فرار می کند. حدیث داریم در این ماه ملائکه ی زیادی که تعدادشان را فقط خدا می داند موکلند و وظیفه دارند که برای روزه دار دعا کنند. (وسائل الشیعه ج ۱۰ ص ۳۹۶)

قرآن در آیه ۳۶ زخرف می فرماید: هر کس از یاد خدا رویگردان شود شیطانی را به سراغ او می فرستیم و همواره قرین او باشد.

شما اگر یک نور قوی در شب تاریخ داشتید دزد نمی تواند بیاید، ولی اگر این نور کم فروغ باشد، سرقت راحت صورت می گیرد و عیش در آیه فوق به معنای کم فروغ شدن و ضعیف شدن است. هر کسی نور خدا در زندگی اش کم شود شیطان ایمانش را سرقت می کند.

در ماه رمضان نور خدا قوی است در همه ی خانه ها قرآن خوانده می شود. زبان ها مشغول ذکر خدا است.

در حدیثی وجود مقدس رسول اکرم(ص) جایگاه روزه را این گونه می فرمایند:

اعطیت امتی فی شهر رمضان خمسا لم یعطهن امة نبی قبلی اما واحدة فاذا کان اول لیلة من شهر رمضان نظر الله عزوجل الیهم و من نظر الله الیه لم یعذبه ابدا و اما الثانیة فان خلوف افواهم حین یمسون عند الله عزوجل اطیب من ریح المسک و اما الثالثة فان الملائکة یستغفرون لهم فی لیلهم و نهارهم و اما الرابعة فان الله عزوجل یامر جنتة ان استغفری و تزینی لعبادی فیوشک ان یذهب بهم نصب الدنیا و اذاها و یصیروا الی جنتی و کرامتی و اما الغامة فاذا کان آخر لیلة غفرلهم جمیعا فقال رجل فی لیلة القدر یا رسول ا... فقال الم تر الی العمال اذا فرغوا من اعمالهم وفوا. (بحار الانوار ج ۱۳)

خلاصه حدیث بالا این می شود:

پیامبر اکرم(ص) فرمودند: خداوند به امت من در ماه رمضان پنج جایزه داده که امت های پیشین این جایزه را به این شکل نداشتند یکی از آن جایزه ها این است که وقتی شب اول ماه رمضان و روز رمضان آغاز می شود، خدا به آنها نگاه و نظر لطف می اندازد.

همان نظری که در مناجات شعبانیه می خوانیم انظر الی نظر من نادیتة فاجابک و نظر با رویت تفاوت دارد. خداوند همه ی ما را می بیند الم یعلم بان الله یری (علق ۱۴) اما نظر با دقت است مثل آن جا که قرآن می فرماید افلا ینظرون الی الابل.

نظر رویت حسی نیست مثل آن جا که در رابطه با شهید می فرماید وقتی شهید بر زمین می افتد ینظر فی وجه الله (التهذیب ج ۶ ص ۱۲۱) به چهره ی خدا نگاه می کند، نظر رویت حس نیست.

مثل زمانی که موسی به خدا عرض کرد من و همراهانم می خواهیم تو را ببینیم خطاب رسید لن ترابی رویت نمی شود ولی نظر و توجه می شود وجوه یومئذ ناضره- الی ربها ناظرة قیامة آیه پس اول خداوند نظر با توجه به روزه داران نظر با توجه و لطف می اندازد.

 تمام شبانه روز ماه رمضان ملائکه برای روزه دار طلب مغفرت می کنند و می گویند خدایا ما را بیامرز.

خداوند در اول ماه رمضان به بهشت فرمان می دهد خودت را برای بنده ی من زینت کن.

وقتی ماه تمام می شود و بنده از این ماه عبور می کند آخرین شب ماه رمضان خداوند همه گناهانش را می آمرزد، کسی بلند شد و گفت آیا منظورتان شب قدر است؟ فرمودند نه شب عید چون مزد کار را آخرش می دهند.

اما حالات رسول اکرم(ص) در ماه رمضان: روایت داریم پیغمبر اکرم(ص) وقتی ماه رمضان می شد تغیر لون رسول الله رنگشان عوض می شد نمازشان زیاد می شد. دعایش زیاد می شد که این گونه اعمال رسول خدا(ص) که برای ما الگو می باشند درس است که ما هم در این ماه این گونه باشیم.

و اما این ماه، ماه ولایت هم هست. مرحوم شهید مطهری(ره) می فرماید: علامه طباطبایی(ره) هنگام افطار می آمد کنار ضریح حضرت معصومه(س) ضریح حضرت را می بوسید و بعد می رفت خانه افطار می کرد. ایشان می فرمود: علامه طباطبایی همه ی افطارها را با بوسه به حرم حضرت معصومه(س) باز می کرد.

منبع:حوزه