عقیق:به نقل از ستاد خبری سی و سومین دوره مسابقات بین المللی قرآن کریم، بازخوانی مطالبات و رهنمودهای قرآنی حضرت آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی از جامعه قرآنی، متسابقین و دست اندرکاران برنامه ها، محافل و مسابقات قرآنی می تواند چراغ راه همه ما در ادامه این مسیر ارزشمند باشد. علاوه بر این بررسی و فهم و درک خواسته ها و دیدگاه های قرآنی معظم له و تبیین آن می تواند مبنا و اساس تدوین سند چشم انداز فعالیت ها و برنامه های قرآنی کشور باشد. مهمترین محورها، دیدگاه ها، انتظارات و مطالبات رهبر معظم انقلاب اسلامی از جامعه قرآنی، متسابقین، و دست اندرکاران برنامه ها، محافل و مسابقات قرآنی در آستانه فرارسیدن زمان برگزاری سی و سومین دوره مسابقات بین المللی قرآن ، بزرگترین رویداد قرآنی جهان اسلام؛ جهت بهره مندی همه علاقه مندان به ویژه اصحاب رسانه تقدیم می شود؛ تلاوت و حفظ قرآن وسیله ای برای رسیدن به حقیقت قرآن - هدف نهایی از حفظ و تلاوت قرآن ، «فهم و عمل» به آن و «انس با کلام الهی» است ... «هدایت الهی» و «فهم معیارهای اساسی قرآن در مسائل حساسی نظیر شناخت دشمن» در گروی انس با قرآن کریم است ... انس با قرآن و تدبر و تعمق در معانی و مفاهیم آن، عزت وعده داده شده از سوی خدای متعال را برای امت اسلامی به ارمغان خواهد آورد... انس با قرآن، جامعه را به عمل به تعالیم حیات بخش آن نزدیک می کند که هدف برتر و نهایی از حفظ و تلاوت قرآن نیز همین است. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در سی و یکمین دوره مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۳) - تلاوت هم یک وسیلهای است برای رسیدن به حقیقت قرآن، فرا گرفتن معارف قرآن، شکل دادن به زندگی فردی و اجتماعی در سایهی قرآن؛ هدف اینهاست ... اگر در جوامع بشری قرآن حاکم باشد، هم سعادت دنیا هست، هم علوّ معنوی هست. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در سی امین دوره مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۲) - ما نمی خواهیم خودمان را مشغول کنیم، سرگرم کنیم به تلاوت و به قرائت قرآن و الحان قرآنی، به عنوان یک موضوع اصلی؛ این مقدمه است، این طریق است. تلاوت قرآن با صوت خوش موجب می شود که دل انسان نرم شود، خشوع پیدا کند، آماده بشود برای فهم معارف قرآنی و آیات قرآنی؛ ما به این احتیاج داریم. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در بیست و نهمین دوره مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۱) - فقط به خواندن، فقط به لفاظی، فقط به الحان گوناگون نبایستی اکتفاء کرد؛ اینها را باید به چشم وسیله نگاه کرد. لحن زیبا و صدای زیبا برای قرآن لازم است، اما برای اینکه دلها خشوع پیدا کنند، نرم بشوند و به معانی قرآن برسند. ( بیانات در دیدار شرکتکنندگان در بیست و نهمین دوره مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۱) - یکی از شرایط تلاوت این است که این آیه قرآن را که تلاوت میکنید، بر روی نکاتی که در حال عادی اگر بخواهید آن را تفهیم کنید، روی آن تکیه میکنید، بر روی این نقاط حتماً تکیه کنید. .... در حرف زدن عادی هم همینجور است. به شکل عادی هم که شما صحبت میکنید، آن کلماتی را که مفاهیم آنها از نظر شما یک برجستگی دارد، کلمات حامل آن مفاهیم را با تکیه خاص ادا میکنید؛ قرآن را اینجوری باید بخوانید؛ بر روی کلمات خاص تکیه کنید؛ جملات و فقرات را آنچنانکه مضمون و معنای آن در ذهن مخاطب بنشیند ادا کنید؛ تعبیر خوب، ادای خوب. (دیدار با جامعه قرآنی - ۹۴/۰۳/۲۹) باید ده میلیون نفر حافظ قرآن داشته باشیم - یکی از چیزهائی که می تواند تدبر در قرآن را به ما ارزانی بدارد، حفظ قرآن است. ما حافظ قرآن کم داریم. من قبلاً گفتم که در کشور ما حداقل باید یک میلیون نفر حافظ قرآن باشند. ما هم امیدمان بیشتر شده و به جای یک میلیون، می گوئیم انشاءاللَّه ما باید ده میلیون نفر حافظ قرآن داشته باشیم. (بیانات در دیدار قاریان، حافظان و اساتید قرآنی ۹۰ ) - حفظ قرآن قدم اول است. اولاً حفظ را باید نگه داشت. بنابراین حافظ قرآن باید تلاوت کنندهی مستمر قرآن باشد؛ یعنی مرتباً بایستی قرآن را تلاوت کند؛ والّا حفظ از دست خواهد رفت. بعد بایستی این حفظ کمک کند به تدبر، که اینجور هم هست؛ حفظ حقیقتاً کمک می کند به تدبر. (بیانات در دیدار قاریان، حافظان و اساتید قرآنی ۹۰) - البته انس با تفاسیری که مراد از آیه را تبیین می کنند، خیلی لازم است. وقتی حفظ باشد و این انس با تفسیر هم باشد و تدبر باشد، همان چیزی که انتظارش در جامعهی ما هست، پیش میآید: شکوفائی قرآنی. (بیانات در دیدار قاریان، حافظان و اساتید قرآنی ۹۰) قرائت قرآن؛ خشوع دل - این لحن ها و آهنگ ها خوب است؛ اینها چیزهائی است که قرآن را در گوش و دل شیرین می کند و در نفوذ قرآن تأثیر می گذارد؛ منتها دو جور می شود این آهنگهای گوناگون را با این صداهای خوب، اداء کرد: یکی اینکه صرفاً کسی خوانندگی می کند... یک جور دیگر این است که قرآن را به نحوی بخوانند - با همین صوتها، با همین لحنها و آهنگها- که خشوع در دل ایجاد کند، دل را به یاد خدا بیندازد. (بیانات در جمع قاریان قرآن در روز اول ماه رمضان ۸۸) - قرآن را باید با توجّه خواند؛ توجّه داشته باشیم که صِرف تشکیل این اصوات مطلوب نیست؛ با توجّه به معانى، با توجّه به مراودات قرآنى باید قرآن را خواند؛ اگر این شد، آن وقت جامعهى اسلامى راه خودش را پیدا می کند. (بیانات در محفل انس با قرآن ۹۳ ) ترویج قرآن با لحن خوش - آنچه که تلاوت را ترویج می کند در جامعه ... همین صدای خوش و لحن خوش است و اینها جزو این مؤلفههایی است که تلاوت را رواج می دهد در جامعه و دلها را به سمت آن مشتاق می کند. (بیانات در ضیافت انس با قرآن در اولین روز ماه رمضان ۸۹) - باید توجه داشته باشیم هدف این نیست که این امواج صوتی در فضا به وجود بیاید و پراکنده بشود ... همهی این مقدمات ... برای فهم معارف قرآنی است. (بیانات در ضیافت انس با قرآن در اولین روز ماه رمضان ۸۹) - وقتی که معنای آیه را بدانیم، آن کسی که اهل صوت و آهنگ و لحن و خواندن هست، خودِ این فهم معنای آیه، لحن را هدایت می کند. (بیانات در ضیافت انس با قرآن در اولین روز ماه رمضان ۸۹) - جوانها بروند از استعدادشان، از حافظهشان استفاده کنند؛ بچهها را، جوانها را بکشانید به سمت حفظ قرآن. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در مسابقات قرآن ۹۰) - تلاوت قرآن با صوت خوش و با لحن خوب و با آداب و رسوم تلاوت، مقدّمهای است برای نفوذ مفاهیم قرآن در دلها. اگر این فایده را از آن بگیریم و به تلاوت قرآن بهعنوان یک خوش صدایی و یک آوازهخوانی فقط نگاه کنیم، مطمئنّاً از این رتبه والا سقوط خواهد کرد. این همه تأکید بر اینکه قرآن را با صوت خوش بخوانند و با آداب بخوانند و با الحان مطلوب بخوانند، برای این است که مفاهیم قرآن در دلها اثر کند، با قرآن انس بگیریم، به رنگ قرآن و به خُلق قرآن و به شکل قرآن در بیاییم. اگر این مقصود است، پس یک شرایطی دارد، یک آدابی دارد. اوّلین اداب، این است که خواننده قرآن و تلاوتگر قرآن، با اذعان به قرآن، با باور مفاهیم قرآن، باورِ آن مفاهیمی که دارد تلاوت میکند، تلاوت کند. اگر ندانیم چه داریم میخوانیم، مفهوم را درک نکنیم، در عمق جانمان اثر نداشته باشد، آن وقت تأثیر تلاوتمان بر روی دیگران و بر روی خودمان کم خواهد بود؛ این شرط اوّل است. من خواهشم از قرّاء محترم و اساتید و خوانندگان قرآن، این است که به این نکته توجّه کنند؛ آن آیاتی را که میخواهند تلاوت کنند، در ذهنشان مرور کنند، در آنها تدبّر کنند، اعماق این مفاهیم را بدرستی در دل خود و در باور خود ثبت کنند؛ با این روحیّه، با این زمینه، با این آمادگی تلاوت کنند؛ این تلاوت تا اعماق جان مخاطب اثر خواهد کرد. البتّه تا امروز، شما خیلی پیش رفتید؛ بنده سالهای متمادی است که سِیر حرکت قرآن را در کشور مشاهده میکنم؛ امروز جوانهای ما خیلی خوب پیش رفتند؛ قرّاء ما، اساتید ما، حقّاً و انصافاً خیلی خوبند؛ لکن جا برای تأثیرگذاریِ بیشتر هنوز زیاد است. (دیدار با جامعه قرآنی - ۹۴/۰۳/۲۹) بزرگترین گرفتاری دنیای اسلام؛ فاصله گرفتن از معارف قرآنی - انس با قرآن کریم نشانه آماده بودن قلب انسان برای دریافت هدایت الهی است، امروز بزرگترین گرفتاری دنیای اسلام، فاصله گرفتن از معارف قرآنی و در نتیجه، غفلت از توطئه ها و خباثت دشمنان اسلام است. راه جبران این کمبود اساسی در دنیای اسلام را فهم دقیق معیارهای قرآنی است، دشمنان اسلام بعد از پدید آمدن جمهوری اسلامی توطئه های خود را علیه اسلام شدیدتر و پیچیده تر کردند. امروز سیاست دشمنان اسلام براه انداختن جنگ های داخلیِ نیابتی و برادرکشی در جوامع اسلامی است اما متأسفانه برخی در امت اسلامی متوجه این سیاست شوم نیستند و حاضرند برای مقابله با برادران مسلمان خود دست بدست شیطان بدهند و حتی با رژیم صهیونیستی همکاری کنند. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۳) - نسخه علاج مشکلات کنوني دنياي اسلام، تسليم بودن در برابر دستورات قرآن و تسليم نشدن در برابر تحميلهاي جاهليت مدرن و مقاومت در برابر زورگويي هاي اين جاهليت است. امروز متأسفانه دنياي اسلام از ضعف و فقر و اختلاف و جنگهاي داخلي ناشي از فشار نظامهاي جاهلي بهشدت رنج مي برد که تنها راه مقابله با اين فشارهاي تحميلي، تسليم شدن در برابر قرآن و عزم جدي براي حرکت به سمت اهداف والاي آن است. ايجاد اختلاف و دو دستگي در ميان امت اسلامي، امروز يکي از برنامه هاي اصلي دشمنان است، بنابراين همه بايد مراقب باشند تا مبادا فرياد اختلاف سر دهند و بلندگوي دشمنان اسلام و قرآن شوند. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در سی و دومین دوره مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۴) امنیت روانی در پناه قرآن - راه سلامت را، راه امنیت را، راه امنیت روانی را قرآن به روی ما باز می کند؛ راه عزت را قرآن به روی ما باز می کند ... راه زندگی درست را و سبک زندگی سعادتآمیز را قرآن به روی ما باز می کند. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۲) - دلهای ما باید قرآنی بشود. جان ما باید با قرآن انس بگیرد. اگر بتوانیم با قرآن انس بگیریم، معارف قرآن را در دل و جان خودمان نفوذ بدهیم، زندگی ما و جامعهی ما قرآنی خواهد شد؛ احتیاج به فعالیت و فشار و سیاستگذاری ندارد. اصل این است که دلمان، جانمان و معرفتمان حقیقتاً قرآنی باشد. (بیانات در دیدار قاریان قرآن ۸۹) انس همه مردم با معارف قرآن - فهم معارف قرآنی هم درجاتی دارد. اولش از همین تأمل در الفاظ قرآن و ترجمهی قرآن به دست میآید... معارف قرآنی، معنایش این نیست که یک هفتتویِ رازآلودِ رمزگونهای است که دست هیچ کس به او نمی رسد... شما این آیهای را که تلاوت می کنید، بدرستی معنایش را درک کنید. همین معنایی که یک عربیدان می تواند بفهمد... این که درک شد، آن وقت در تلاوت، فرصت و قدرت تدبر به انسان دست می دهد. یعنی انسان می تواند آن وقت تدبر کند. (بیانات در ضیافت انس با قرآن در اولین روز ماه رمضان ۸۹) - باید در کشور ما و در میان جامعهى ما ترتیبى اتّخاذ بشود که همهى آحاد مردم بهنحوى با قرآن انس داشته باشند و مفاهیم قرآنى براى اینها مفهوم باشد و معانى قرآن را درک کنند، به قرآن مراجعه کنند؛ ولو به طور اجمال از مفاهیم قرآنى سر دربیاورند. باید به اینجا برسیم. (بیانات در محفل انس با قرآن ۹۳ ) جوانان و روشنفکران با قرآن مانوس شوند - بايد جوانان و روشنفکران، انس بيشتري با قرآن پيدا کنند، زيرا غني شدن ذهن از معارف قرآن، تاثير خود را بر گفتار و رفتار و تصميم گيريهاي کلان خواهد گذاشت. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در سی و دومین دوره مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۴) قرآن برای عمل کردن است - قرآن مثل کتاب معمولی نیست که آدم یک بار بخواند، خیلی خوب، خواندیم و یاد گرفتیم، بعد ببندیم بگذاریم سر جایش؛ نه، این مثل آب آشامیدنی است، حیاتبخش است، همیشه مورد نیاز است، تأثیر آن تدریجی است، در طول زمان است، نهایت ندارد، هدایت او آخر ندارد. (بیانات در جمع قاریان قرآن در روز اول ماه رمضان ۸۸) - سعی بکنیم که بهرهی ما فقط بهرهی فیالمجلس و بهرهی گوش و چشم نباشد؛ دل ما بهره ببرد. قرآن برای عمل کردن است. قرآن برای فهمیدن و اندیشیدن است. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان بیست و ششمین دوره مسابقات قرآن ۸۸) - دولتهاي اسلامي بيشتر از آنکه درباره قرآن حرف بزنند، در عمل با آن آشنا شوند و دستورات آن را اجرا کنند. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۴) درس های قرآن، ایستادگی و عزت اسلامی برای ملت ها - نقطهی مقابل این آموزش قرآنی، آموزش استعماری است: اختلاف میان مسلمانان. یک عده، یک عدهی دیگر را تکفیر کنند، لعن کنند، خود را از آنها بری بدانند. این چیزی است که امروز استعمار می خواهد؛ برای اینکه ما با هم نباشیم. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در سی امین دوره مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۲) - امروز دنیای اسلام احتیاج دارد به درسی که قرآن به ملتها داده است برای استقامت، ایستادگی، حیات طیبه و عزت اسلامی برای ملتها. درسهای قرآن در این زمینه، درسهای حیاتبخشی است. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در بیست و نهمین دوره مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۱) - حرف این است که قرآن به ما آموخته است که اگر شما صبر کنید، ایستادگی کنید، جای خودتان را تغییر ندهید، جهت خودتان را تغییر ندهید، شما پیروزید؛ این درس قرآن است. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان در مسابقات بینالمللی قرآن کریم ۹۱) بزرگترین گرفتاری دنیای اسلام ناشی از دوری از قرآن است - ضعف ما امت مسلمان، عقبماندگی ما، کجرفتاریهای ما، کجتابیهای ما در مسائل اخلاقی و زندگی، همهی اینها ناشی از دوری از قرآن است. (بیانات در دیدار قاریان، حافظان و اساتید قرآنی ۹۰) - ملتهای مسلمان بر اثر حاکمیت طغیانگران و طاغوتها ... خونشان مکیده شد؛ نه فقط خون اقتصادیشان، نه فقط منابع حیاتی و معادن زیرزمینی و نفت و امثال اینها، بلکه روحیهی ایستادگیشان، مقاومتشان، طلب علوّ و عزت در دنیا هم از ملتهای مسلمان گرفته شد. (بیانات در دیدار قاریان، حافظان و اساتید قرآنی ۹۰) - اینهمه در دنیای اسلام گرفتاری برای چیست؟ چرا امت اسلامی با این عظمت ضعیف است؟ چرا؟ چرا برادران مسلمان در سراسر دنیا دلهایشان و دستهایشان با هم نیست؟ چرا؟ مگر این قرآن نگفته است: «و اعتصموا بحبل اللَّه جمیعا و لاتفرّقوا»؟ مگر این قرآن نفرموده است که: «و للَّه العزّة و لرسوله و للمؤمنین»؟ چرا امت اسلامی عزتی را که شایسته اوست، امروز در دنیا ندارد؟ چرا؟ چرا ما در علم عقبیم؟ در جایگاه سیاست و تدبیر مسائل جهانی، چرا امت اسلامی عقب است؟ علت این است که به قرآن عمل نمی کنند؛ علت این است که قرآن - برخلاف ادعاهای ما - معیار و محور معرفت و عمل ما نیست. هر مقداری که به قرآن عمل کنیم، همان قدر اثرش را خواهیم دید. (بیانات در دیدار شرکتکنندگان مسابقات قرآن ۸۸) اهمیت نزدیک کردن جامعه اسلامى به فهم قرآن - کارى که قرآنىها امروز در کشور ما می کنند، بهنظر من یک کار راهبردى و مهم است. درست است که انس با قرآن براى خود تلاوتکنندهى قرآن و مأنوس با قرآن مایهى ارتفاع درجات و تعمیق معارف است - این به جاى خود محفوظ؛ یعنى فیضى که خود شما خوانندهى قرآن و تالى قرآن می برید، این در جاى خود دستاورد مهمّى است - امّا در وراى این یک دستاورد دیگرى وجود دارد که دایرهى آن وسیعتر است، و آن عبارت است از نزدیک کردن جامعهى اسلامى به فهم قرآن و به اُنس با قرآن، و نزدیک شدن به قرآن؛ این خیلى مهم است. (بیانات در محفل انس با قرآن ۹۳ ) استحکام داخلی در پناه انس با قرآن - نظام اسلامى و جامعهى اسلامى با انس روزافزون با قرآن استحکام درونى پیدا می کند؛ و استحکام درونى آن چیزى است که جوامع را در راههاى مطلوب خودشان و بهسوى مطلوب هاى خودشان قادر می سازد و قدرت برخورد با چالشها به جوامع می دهد. باید در درون مستحکم بود؛ این استحکام درونى به برکت انس با قرآن حاصل می شود. انس با قرآن ایمان را تقویت میکند، توکّل به خدا را زیاد می کند، اعتماد به وعدهى الهى را زیاد می کند، ترس و خوف از مشکلات مادّى را در انسان کم می کند، انسانها را تقویّت روحى می کند، اعتماد به نفس می دهد، راههاى تقرّب به خدا را براى انسان روشن می کند. فواید و منافع انس با قرآن در این بخش این ها است. (بیانات در محفل انس با قرآن ۹۳ ) اعمال قرآنیان هم قرآنی باشد - سعى کنند برادرانى که در زمینهى قرآن فعّالیّت می کنند، در عمل هم «کونوا دُعاةَ النّاسِ بِغَیرِ اَلسِنَتِکُم» (بحارالانوار، ج ۶۷، ص ۳۰۹) [باشند]؛ نشان بدهند که از لحاظ پایبندى به مقرّرات دینى، به ضوابط دینى جزو افراد برجسته هستند؛ این را نشان بدهند تا تأثیر قرآن در عمل آنها خودش را نشان بدهد: در ممشاى عمومى، در سلوک، در بواطن، در ظواهر؛ ظواهر اسلامى؛ کیفیّت برخورد، کیفیّت اسلامى؛ اینها را مراعات بکنند. اَلّذینَ اِذا ذُکِرَ اللهُ وَجِلَت قُلوبُهُم وَ اِذا تُلِیَت عَلَیهِم ءایتُهُ زادَتهُم ایماناً؛(سورهى انفال، بخشى از آیهى ۲) یک نشانى از این خصوصیّات را برادرانى که با قرآن بیشتر مأنوس هستند، نشان بدهند. آنچه شما انجام می دهید - که امروز بحمدالله نشانهى قرآنى، یک نشانهى پرافتخارى است - براى جوانها و براى نوجوانها و براى مستمعین شما می تواند یک الگویى باشد؛ از شما یاد بگیرند. سعى کنید چیزهایى را از شما یاد بگیرند که موجب نزدیکى آنها به خدا باشد. (بیانات در محفل انس با قرآن ۹۳ )منبع:مهر