قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم:اذا تزوج الرجل احرز نصف دينه.
 
کسى که ازدواج کند، نصف دينش را حفظ کرده است. ﴿مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۱۵۴٫﴾

۲. ازدواج در هنگام تنگدستى
قال الامام الصادق عليه السلام:من ترک التزويج مخافة الفقر فقد اساء الظن بالله-عز و جل-، ان الله- عز و جل – يقول: «ان يکونوا فقراء يغنهم الله من فضله.» (۲)
 
هر کس از ترس فقر ازدواج نکند نسبت‏ به لطف خداوند بدگمان شده است. چرا که خداوند مى ‏فرمايد: اگر آنان فقير باشند خداوند از فضل و کرم خود بى نيازشان مى‏کند.
 
پیامبر (ص) می فرمایند:هر که با زنى به خاطر مالش ازدواج کند، خداوند او را به مال وى واگذار مى‏ کند، و هر که با او به خاطر جمال و زيبائى‏اش ازدواج نمايد، در او چيزى را که خوشايند او نيست، خواهد ديد، و هر که با وى به خاطر دينش ازدواج کند، خداوند تمامى اين مزايا را براى او جمع مى ‏کند. ﴿من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۵۱﴾

۳. ازدواج رحمت است
قال النبى صلى الله عليه و آله و سلم:يفتح ابواب السماء بالرحمة فى اربع مواضع: عند نزول المطر، و عند نظر الولد فى وجه الوالدين، و عند فتح باب الکعبة، و عند النکاح.
 
درهاى رحمت آسمانى در چهار وقت گشوده مى‏شود:۱- موقع بارش باران.۲- زمانى که فرزند به چهره پدر و مادرش مى‏نگرد.۳- هنگام گشوده شدن در کعبه.۴- هنگام برپايى مراسم عقد و عروسى. ﴿بحار الانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۲۱﴾
 

 

عن الصادق عليه السلام قال:من زوج اعزبا کان ممن ينظر الله- عز و جل-اليه يوم القيامة.
 
کسى که مجردى را تزويج کند و امکان ازدواج او را فراهم نمايد از کسانى است که در قيامت‏ خداوند به آنان نظر لطف مى‏کند. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۴۵﴾
 

قال موسى بن جعفر عليه السلام:ثلاثة يستظلون يظل عرش الله يوم القيامة، يوم لا ظل الا ظله: رجل زوج اخاه المسلم او اخدمه او کتم له سرا.
 
سه دسته در روز قيامت، روزى که سايه و پناهى جزء سايه خداوند نيست، در سايه و پناه خدا هستند:۱- مردى که زمينه ازدواج برادر مسلمانش را آماده نمايد.۲- مردى که (به برادر مسلمانش خدمت کند.)۳- کسى که سر برادر مسلمانش را بپوشاند. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۴۶﴾
 

قال الامام الصادق عليه السلام:اربعة ينظر الله اليهم يوم القيامة:من اقال نادما او اغاث لهفان او اعتق نسمة او زوج عزبا.
 
چهار کس در قيامت مورد نظر پروردگارند:۱-آنکه چون طرف معامله پشيمان شود، معامله را برگرداند.۲- کسى که غم از دلى برگيرد.۳- کسى که برده‏اى را آزاد کند.۴- کسى که بى همسران را به ازدواج درآورد. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۴۶﴾

۸. بهترين وساطت
قال اميرالمؤمنين على عليه السلام:افضل الشفاعات ان تشفع بين اثنين فى نکاح يجمع الله بينهما.
 
از بهترين شفاعتها، شفاعت‏ بين دو نفر در امر ازدواج است تا اينکه خداوند آنان را مجذوب يکديگر گرداند. ﴿تهذيب، ج ۷، ص ۴۰۵، وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۴۵﴾

۹. ازدواج با دينداران
عن النبي صلى الله عليه و آله و سلم قال:من تزوج امراة لمالها وکله الله اليه، و من تزوجها لجمالها راى فيها ما يکره، و من تزوجها لدينها جمع الله له ذلک.
 
هر که با زنى به خاطر مالش ازدواج کند، خداوند او را به مال وى واگذار مى‏کند، و هر که با او به خاطر جمال و زيبائى‏اش ازدواج نمايد، در او چيزى را که خوشايند او نيست، خواهد ديد، و هر که با وى به خاطر دينش ازدواج کند، خداوند تمامى اين مزايا را براى او جمع مى‏کند. ﴿وسائل الشيعه، ج ۱۴، ص ۳۱﴾

۱۰. ديدار قبل از وصلت
عن الصادق عليه السلام قال:لا باس بان ينظر الرجل الى المراة اذا اراد ان يتزوجها. ينظر الى خلفها و الى وجهها.
 
مانعى ندارد که مرد قامت و صورت زنى را که قصد ازدواج با او دارد، ببيند. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۸۸﴾

۱۱. ديدار عروس و داماد قبل از ازدواج
عن محمد بن مسلم قال: سالت ابا جعفر عليه السلام‏عن الرجل يريد ان يتزوج المراة، اينظر اليها؟ قال: نعم انما يشتريها باغلى الثمن.
 
محمد بن مسلم مى‏گويد: از امام باقر عليه السلام پرسيدم:مردى که مى‏خواهد با زنى ازدواج کند آيا حق دارد او را ببيند؟امام عليه السلام فرمود: آرى، چون در برابر آن بهاى سنگينى مى‏پردازد. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۸۸)
 

۱۲. سؤال از اوصاف
قال على عليه السلام:اذا اراد احدکم ان يتزوج فليسال عن شعرها کما يسال عن وجهها فان الشعر احد الجمالين.
 
هر وقت ‏يکى از شما، بخواهد، ازدواج کند، از اوصاف موى سر زن نيز سؤال کند همچنانکه از چگونگى رخسار او مى‏پرسد. چون که موى زن يکى از دو زيبايى (مو و صورت) اوست. ﴿من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۵۴﴾

۱۳. خواستگار مذهبى و خوش اخلاق
قال الامام الرضا عليه السلام:اذا خطب اليک رجل رضيت دينه و خلقه فزوجه و لا يمنعک فقره و…
 
هنگامى که مردى از شما خواستگارى کرد که از دين و اخلاق او راضى بوديد به ازدواج با او رضايت دهيد. و مبادا فقر او ترا از اين رضايت‏باز دارد و… ﴿ميزان الحکمة، ج ۴، ص ۲۸۰﴾

۱۴. داماد هم شان
قال النبي صلى الله عليه و آله و سلم:اذا جائکم الاکفاء فانکحوهن و لا تربصوا بهن الحدثان.
 
وقتى که اشخاص هم شان به خواستگارى دختران شما آمدند، به آنها دختر دهيد و در کار آنها منتظر حوادث نباشيد. ﴿نهج الفصاحه، ص ۳۷، ح ۱۹۳﴾

۱۵. عروس شايسته
قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم:ما استفاد امرء فائدة بعد الاسلام افضل من زوجة مسلمة تسره اذا نظر اليها، تطيعه اذا امرها و تحفظه اذا غاب عنها فى نفسها و ماله.
 
پس از اسلام، هيچ نعمتى براى مرد بهتر از زن مسلمانى نيست که هر گاه به او بنگرد، مسرورش کند و هر گاه به او فرمان دهد، اطاعتش نمايد و در غياب او حافظ ناموس و مالش باشد. ﴿من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۵۵﴾

۱۶. دقت در انتخاب
قال الامام الصادق عليه السلام:انما المراة قلادة فانظر ما تتقلد.
 
زن همانا گردنبندى است، نيک بنگر که چه گردنبندى را به گردنت آويزان مى‏کنى. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۳۳﴾

۱۷. وصلت نکردن با خانواده ناشايست
عن النبى صلى الله عليه و آله و سلم قال:اياکم و خضراء الدمن، قيل: يا رسول الله و ما خضراء الدمن؟ قال: المراة الحسناء فى منبت السوء.
 
بپرهيزيد از سبزه‏هايى که در مزبله مى‏رويد. عرض شد: يا رسول الله! سبزه‏هايى که در مزبله مى‏رويد چيست؟ حضرت صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: زن زيبايى که در خانواده پست و ناشايست ‏پرورش يافته باشد. ﴿من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۵۶، مکارم الاخلاق، ص ۲۰)
 

۱۸. ازدواج با دوشيزگان
قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم:تزوجوا الابکار فانهن اعذب افواها و ارتق ارحاما و اسرع تعلما و اثبت للمودة.
 
با دختران باکره ازدواج کنيد زيرا که دهان آنان شيرين و رحمشان مناسبتر است و زود چيزى را ياد مى‏گيرند و محبتشان پايدارتر است. ﴿بحار الانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۳۷﴾

۱۹. رضايت داماد
سئل عن الصادق عليه السلام:انى اريد ان اتزوج امراة و ان ابوى اراد غيرها. قال: تزوج التى هويت ودع التى هوى ابواک.
 
من مى‏خواهم با زنى ازدواج کنم ولى پدر و مادرم مايلند با ديگرى ازدواج کنم. امام عليه السلام فرمود: با زنى که خودت مايل هستى ازدواج کن، و زنى را که پدر و مادرت [بدون رضايت تو] انتخاب کرده‏اند، رها کن. ﴿تهذيب، الاحکام، ج ۷، ص ۳۹۲﴾

۲۰. سهولت ‏خواستگارى
قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم:ان من يمن المراة تيسير خطبتها.
 
از نشانه‏هاى برکت زن آن است که خواستگاريش بى تکلف و آسان انجام گيرد. ﴿کنز العمال، ج ۱۶، ص ۳۲۲، ح ۴۴۷۲۱﴾

21. آداب خواستگارى
قال النبي صلى الله عليه و آله و سلم: لا يخطب احدكم على خطبة اخيه.
 
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: هيچ يك از شما زنى را كه ديگرى خواستگارى مى‏كند، خواستگارى نكند. [تا اينكه با او ازدواج كند و يا اينكه منصرف شود. اگر منصرف شد خواستگاريش بلامانع است.] ﴿صحيح مسلم، ج 2، ص 1034، ح 56)
 

۲۲. خواستگار شرابخوار
قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم:شارب الخمر لا يزوج اذا خطب.
 
شرابخوار اگر تقاضاى ازدواج کرد قبول نکنيد. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۷۹)
 

۲۳. مراسم عروسى در شب
قال الامام الرضا عليه السلام:من سنته [رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم]التزويج بالليل، لان الله تعالى جعل الليل سکنا و النساء انما هن سکن.
 
مراسم عروسى در شب، سنت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم است، چرا که خداوند شب را مايه آرامش قرار داده و زن هم آرامش خاطر است. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۹۱﴾
 

۲۴. سور عروسى
قال النبى صلى الله عليه و آله و سلم:لا وليمة الا فى خمس: عرس او خرس او عذار او وکار او رکاز.
 
سور و وليمه در پنج مورد است:۱- عروسى ۲- تولد اولاد ۳- ختنه کردن نوزاد ۴- خريدن خانه ۵- بازگشت از سفر مکه. ﴿من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۶۳﴾
 

۲۵. وليمه در عروسى
قال الامام الصادق عليه السلام:ان رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم حين تزوج ميمونة بنت الحارث اولم عليها و اطعم الناس الحيس.
 
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلم در هنگام تزويج «ميمونه‏» دختر «حارث‏» وليمه داد و با غذاى معجون خرما از حاضرين پذيرايى فرمود. ﴿فروع کافى، ج ۵، ص ۳۶۸٫﴾
 

۲۶. طعام دادن در عروسى
قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم:ان من سنن المرسلين الاطعام عند التزويج.
 
سور دادن و اطعام در ازدواج، از سنت پيامبران است. ﴿فروع کافى، ج ۵،ص ۳۶۷﴾
 

۲۷. برترين زنان امت
قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم:افضل نساء امتى اصبحهن وجهان و اقلهن مهرا.
 
بهترين زنان امت من زنانى هستند که خوشروتر و مهريه ايشان کمتر باشد. ﴿من لايحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۵۲﴾
 
 

 
از برکات زن کمى مهريه اوست. ﴿من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۵۴﴾

 

۲۹. سنگينى مهريه
قال اميرالمؤمنين على عليه السلام:لا تغالوا بمهور النساء فتکون عداوة.
 
مهريه زن ها را سنگين نگيريد که موجب کدورت و دشمنى گردد. ﴿وسائل الشيعه، ج ۱۵، ص ۱۱)
 

۳۰. جهيزيه بى منت
قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم:لو ان جميع ما فى الارض من ذهب و فضة حملته المراة الى بيت زوجها ثم ضربت على راس زوجها يوما من الايام، تقول: من انت؟ انما المال مالى، حبط عملها و لو کانت من اعبد الناس الا ان تتوب و ترجع و تعتذر الى زوجها.
 
اگر تمام چيزهايى که در روى زمين از طلا و نقره وجود دارد و زن آنها را به خانه شوهرش بياورد. آنگاه يک روز از روزها بر سر شوهرش منت‏بگذارد و بگويد تو کيستى؟ اين اموال مال من است. در اين صورت اجر و عمل زن از بين مى‏رود اگر چه از عابدترين مردم باشد. مگر اينکه توبه کند و برگردد و از شوهرش عذرخواهى کند. ﴿مکارم الاخلاق، باب ۸، ص ۲۰۲﴾
 

۳۱. مهريه چيست؟
عن ابى جعفر عليه السلام قال:الصداق ما تراضيا عليه من قليل او کثير فهذا الصداق.
 
مهريه همان چيزى است که طرفين بر آن توافق مى‏کنند، کم باشد يا زياد. ﴿فروع کافى، ج ۵، ص ۳۷۸﴾
 

۳۲. ندادن مهريه
عن ابى عبدالله عليه السلام قال:من امهر مهرا ثم لا ينوى قضاءه کان بمنزلة السارق.
 
کسى که مهريه‏ اى (براى زن قرار دهد) و قصدش اين باشد که به او ندهد او همانند دزد است. ﴿فروع کافى، ج ۵، ص، ۳۸۳٫

 

 
۳۳. خانه دوست داشتنى
قال الامام الصادق عليه السلام:ان الله يحب البيت الذي هو العرس.
 
خداوند خانه‏ اى را که در آن عروسى انجام گرفته، دوست مى‏دارد. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۲، ص ۷﴾
 

۳۴. بيدارى در شب عروسى
قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم:لا سهر الا فى ثلاث: متهجد بالقرآن، او فى طلب العلم، او عروس تهدى الى زوجها.
 
شب بيدارى روا نيست، مگر در سه مورد:۱-تلاوت قرآن.۲-تحصيل علم.۳-بردن عروس به خانه داماد. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۹۲﴾
 

۳۵. بدرقه عروس
امر النبي صلى الله عليه و آله و سلم بنات عبدالمطلب و نساء المهاجرين و الانصار: ان يمضين فى صحبة فاطمة عليها السلام و ان يفرحن و يرجزن و يکبرن و يحمدن و لا يقلن ما لا يرضى الله.
 
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلم امر فرمود، دختران عبدالمطلب و زنان مهاجر و انصار در شب عروسى حضرت فاطمه عليها السلام به همراه او بروند و شادى کنند، شعر و سرود بخوانند، تکبير و حمد بگويند. و از گفتن حرفهايى که خدا بدان راضى نيست، بپرهيزند. ﴿مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۱۹۸﴾
 

۳۶. زفاف و مهمانى
عن الصادق عليه السلام قال:زفوا عرائسکم ليلا و اطعموا ضحى.
 
مراسم عروسى را در شب و مهمانى را در روز انجام دهيد. ﴿من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۶۲﴾
 

۳۷. دعاى شب زفاف
قال الصادق عليه السلام:اذا دخلت عليک اهلک فخذ بناصيتها و استقبل بها القبلة و قل: اللهم… فان قضيت لى منها ولدا فاجعله مبارکا سويا.
 
چون همسرت به خانه تو آمد، دست‏بر پيشانيش بگذار، و رو به قبله‏اش برگردان و [دعا کن و] بگو: خداوندا!… اگر از اين همسرم، فرزندى براى من تقدير نمايى، فرزند مبارک و سالم عنايت فرماى. ﴿من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۶۳﴾
 

۳۸. هفته عروسى
سئل عن ابى عبدالله عليه السلام فى الرجل يتزوج البکر، قال:يقيم عندها سبعة ايام.
 
از امام صادق عليه السلام سؤال شد در مورد مردى که با دختر باکره اى ازدواج مى‏کند، امام عليه السلام فرمود:شوهر يک هفته در پيش او باشد. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۱، ص ۳۳۹﴾
 

۳۹. آب دادن زن به شوهر
قال الامام الکاظم عليه السلام:ما من امراة تسقى زوجها شربة من ماء الا کان خيرا لها من عبادة سنة.
 
هر زنى که به شوهرش قدرى آب آشاميدنى بدهد، پاداش آن از عبادت يک ساله بالاتر است. ﴿وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۱۷۲﴾
 

۴۰. محبت ‏به زن
قال الامام الصادق عليه السلام:العبد کلما ازداد للنساء حبا ازداد فى الايمان فضلا.
 
هر چه محبت مرد بر زن بيشتر گردد، بر فضيلت ايمانش افزوده مى‏شود. ﴿من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص ۲۵۱﴾