یکی از زیباترین و شریف ترین ماههای سال ماه رجب ماه مغفرت الهی است. در متون و منابع روایی اعمال عبادی و ارزشمندی همچون دعا، استغفار و روزه، برای این ماه مبارک ذکر شده است.
عقیق: در روایاتی از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که فرمودند: «نوح (علیه السلام) روز اول ماه رجب بر کشتى سوار شد و به آنان که همراهش بودند فرمان داد آن روز را روزه بگیرند. و فرمود هر کس آن روز را روزه بگیرد، آتش به اندازه مسیر یک سال از او فاصله مى گیرد و هر کس هفت روز روزه بگیرد، درهاى دوزخ بر او بسته مى شود و هر کس بیفزاید، خداى تعالى بر عمرش مى افزاید.[1] امام باقر (علیه السلام) فرموده است، هر کس از ماه رجب یک روز از آغاز یا روزهاى وسط یا آخر آن روزه بگیرد، خداوند بهشت را بر او واجب مى فرماید و روز رستاخیز درجه او را در بهشت با ما قرار مى دهد و هر کس دو روز از آن ماه روزه بگیرد، به او گفته مى شود خداى تعالى گناهان گذشته ات را آمرزید. [2]
شاخص ترین عمل عبادی ماه رجب
علاوه بر اعمال ارزشمندی که برای این ماه ذکر شد می توان به یکی دیگر از زیباترین و شاخص ترین اعمال عبادی که در متون و منابع روایی برای این ماه ذکر شده است اشاره کرد؛ زیارت ارزشمند امام حسین (علیه السلام) دراین ماه از جمله با ارزش ترین اعمالی است که به آن سفارش شده است. از امام صادق (علیه اسلام) در خصوص اعمال عبادی این ماه نقل شده است «هر کس در روز اول رجب امام حسین (علیه السلام) را زیارت کند حتما آمرزیده گردد. بزنطی گوید: از حضرت رضا (علیه السلام) پرسیدم: شما در چه ماهی امام حسین (علیه السلام) را زیارت می کنید؟ فرمود: در نیمه رجب و نیمه شعبان. [3] بی شک جایگاه و اهمیت ولایت و امامت امامان معصوم بخصوص امام مظلوم حضرت ابا عبد الله الحسین (علیه السلام) بر اهل بصیرت و آگاهی پوشیده نیست. چه بسیار افرادی که با وجود بهره مندی از اعمال عبادی فراوان به واسطه محروم کردن خود از نعمت ولایت حظ و بهره واقعی از عبودیت و بندگی خدای متعال نبرده اند؛ چرا که خداوند متعال خود سفارش به دوستی و همراهی با امامان معصوم را داده است: «ذلِکَ الَّذی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبادَهُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى [سوره شوری، آیه 23] این همان چیزى است که خداوند بندگانش را که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند به آن نوید مى دهد! بگو: «من هیچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى کنم جز دوست داشتن نزدیکانم [اهل بیتم]».
امام حسین (علیه السلام) مصداق ذوی القربی:
سیوطى در الدر المنثور از ابن جریر از ابى الدیلم چنین نقل مى کند: هنگامى که على بن الحسین (علیه السلام) را به اسارت آوردند، و بر در دروازه دمشق نگهداشتند، مردى از اهل شام گفت: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی قَتَلَکُمْ وَ اسْتَأْصَلَکُم .!: خدا را شکر که شما را کشت، و ریشه کن ساخت! على بن الحسین علیه السلام فرمود: آیا قرآن را خوانده اى؟ گفت آرى، فرمود: سوره هاى حامیم را خوانده اى، عرض کرد نه، فرمود آیا این آیه را نخوانده اى قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى ؟! گفت: آیا شما همانها هستید که در این آیه اشاره شده؟ فرمود: آرى.[4] شیعه و دوست دار حسین (علیه السلام) مورد مغفرت الهی است:
مگر نه این است که یکی از چیز های که ما را به عبودیت و بندگی خدا در این ماه ترغیب می نماید تمنای مغفرت و رحمت الهی است؛ آن دسته از کسانی که این هدف عالی را تنها در عبودیت خدا و بدور از ولایت امامان معصوم (علیه السلام) جستجو می کنند باید بدانند که علمای اهل سنت در کتب تفسیریشان در اهمیت این دوستی این چنین ذکر کرده اند: «عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ: مَنْ مَاتَ عَلَى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ شَهِیداً أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ مَغْفُوراً لَهُ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ تَائِباً أَلَا...؛[5] هر کس بر محبت آل محمّد از دنیا برود شهید مرده. متوجه باشید هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد آمرزیده است توجه کنید هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد با توبه از دنیا رفته هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد با ایمان کامل از دنیا رفته و هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد ملک الموت باو بشارت بهشت میدهد بعد از او نکیر و منکر هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد چنان با جلال او را به بهشت میبرند مانند عروسى که به خانه شوهر میرود هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد دربى از قبرش به بهشت گشوده مى شود. توجه کنید هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد خداوند قبر او را جایگاه زیارت ملائکه رحمت قرار میدهد هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد بر راه و روش پیامبر و جماعت مؤمنین مرده هر کس با کینه آل محمّد بمیرد روز قیامت که مى آید بر پیشانى او نوشته است: مأیوس از رحمت خداست. هر کس بر بغض آل محمّد بمیرد کافر از دنیا رفته و هر کس بر بغض آل محمّد بمیرد بوى بهشت را استشمام نخواهد کرد».
برخی از فواید زیارت امام حسین (علیه السلام) و اهل بیت در تمام فصول
1). کسب طهارت و دوری از گناهان:
زیارت حضرات معصومین (علیهم السلام) بخصوص امام حسین (علیه السلام) تأثیر شگرفی در روح و جان زوار بر جای می گذارد، زیارت تجدید پیمانی با آن رهبران صداقت و پاکی است، زیارت این ذوات مقدسه روح انسان را جلا می بخشد و او را به سوی معنویان و مکارم اخلاقی سوق می دهد. در تفسیر فرازی از آیه 29 سوره مبارکه حج نقل شده است: «ذریح محاربىّ گوید: به امام صادق (علیه السّلام) عرض کردم: خداوند در کتابش مرا به کارى مأمور ساخته، دوست دارم آن را بدانم، فرمود: آن چیست؟ گفتم: قول خداوند« ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْیُوفُوا نُذُورَهُمْ فرمود: منظور از لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ؛ (پاک نمودن خود به) دیدار امام است،[6]در واقع در پرتو زیارت و ملاقات توأم با معرفت امام (علیه السلام)رذایل اخلاقی و کدورت های ظلمانی زدوده می شود.
2). تقرب و نزدیکی به خدای متعال:
یکی از زیباترین و مهمترین اسرار زیارت و توسل به امامان معصوم (علیه السلام) تقرب و نزدیکی به خداوند متعال است، برخلاف نظر و تفکر وهابی زیارت امامان معصوم نه تنها موجب شرک و دوری از خدوند نیست بلکه وسیله ای برای نزدیکی و تقرب به باری تعالی به حساب می آید: در روایتی زیبا از پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله نقل شده است که فرمودند: «یَا أَبَا الْحَسَنِ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قَبْرَکَ وَ قَبْرَ وُلْدِکَ بِقَاعاً مِنْ بِقَاعِ الْجَنَّةِ وَ عَرْصَةً مِنْ عَرَصَاتِهَا وَ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ نُجَبَاءَ مِنْ خَلْقِهِ وَ صَفْوَتِهِ مِنْ عِبَادِهِ تَحِنُّ إِلَیْکُمْ وَ تَحْتَمِلُ الْمَذَلَّةَ وَ الْأَذَى فِیکُمْ فَیَعْمُرُونَ قُبُورَکُمْ وَ یُکْثِرُونَ زِیَارَتَهَا تَقَرُّباً مِنْهُمْ إِلَى اللَّهِ مَوَدَّةً مِنْهُمْ لِرَسُولِهِ أُولَئِکَ یَا عَلِیُّ الْمَخْصُوصُونَ بِشَفَاعَتِی وَ الْوَارِدُونَ حَوْضِی وَ هُمْ زُوَّارِی غَداً فِی الْجَنَّة؛ [7] اى ابوالحسن! همانا خداوند قبر تو و قبر فرزندت را بقعه هایى از بقعه هاى بهشت و عرصه اى از عرصه هاى بهشت قرار داده است و این که خداوند قلب هاى نجیبانى از خلقش و برگزیدگانى از بندگانش را به سوى شما متمایل نموده که در راه شما ذلت و آزار را به تن مى خرند و قبرهاى شما را آباد کرده و زیاد به زیارت آنها مى آیند تا از راه شما به خدا تقرب جسته و به رسولش مودت پیدا نمایند. اى على! آنان مخصوص شفاعت من و وارد شوندگان بر حوض من و زائران من در آینده در بهشت مى باشند» نتیجه و حاصل کلام: هدف از این نوشتار این بود که مسلمان در این ماه رحمت و مغفرت الهی سزاوار است علاوه بر توجه بر اعمال عبادی همچون نماز، روزه و استغاثه و توبه، به وظیفه و مسئولیت خود در قبال امامان معصوم(علیهم السلام) و محبت و ارادت به ایشان بخصوص در قالب زیارت توجه خاص داشته باشند.
پی نوشت ها:
[1]. روضة الواعظین (ترجمه مهدوى دامغانى)، ص628.
[2]. همان
[3]. کامل الزیارات، ص 182.
[4]. تفسیر نمونه به نقل از: الدر المنثور: ج6، ص7.
[5]. تفسیر کشاف: ج4، ص220 و 221؛ تفسیر فخر رازى: ج27 ، ص165 و 166؛ تفسیر قرطبى: ج8 ،ص5843.
[6]. الکافی، ج 4، ص549، ح4.
[7]. تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان)، ج 6، ص107، ح189.