روم نام امپراطوری بزرگی در گذشته و این سوره مکی است.
عقیق:این سوره در مکه و در شرایط فشار کفار بر مسلمانان نازل شده است. غرض
کلی آن بیان وعده قطعی خدا به یاری دین و مومنین است. در این زمینه آیه 47
میخوانیم: (و در حقیقت، پیش از تو نیز رسولانی را به سوی قومشان
فرستادیم، پس دلایل آشکار برایشان آوردند و از کسانی که مرتکب جرم شدند
انتقام گرفتیم و یاری مومنان حقی است که بر عهده ماست) این آیه بشارتی
است بر پیامبر اکرم(ص) و مومنان در هر عصر و زمان و هشداری است برای کفاری
که در مقابل مومنین صفآرایی میکنند. در این آیه خداوند تعهد کرده و وعده
داده است که در دنیا و آخرت مومنین را یاری کند. یکی از مددها و
کمکهای الهی این است که از مجرمین و کسانی که در مقابل انبیا ایستادند و
با مومنین مقابله کردند، انتقام بگیرد. این سنت الهی در عصر حاضر و تا
زمانها و عصرهای آینده و تا پایان این دنیا همچنان برقرار و جاری خواهد
بود. در پایان سوره و در آخرین آیه باز هم بر فرارسیدن این وعده؛ یعنی یاری مومنین، تاکید میکند و میفرماید: (پایداری کن که وعده خدا حق است و کسانی که یقین ندارند، تو را در کارت سست نسازند.)
آغاز سوره خبری غیبی مربوط به سالهای بعد داده است. خبر این است که:
لشگریان روم که از ارتش ایرانیان شکست خوردهاند طی چند سال آینده بر
امپراطوری ایران پیروز خواهند شد. روم و ایران در آن زمان دو امپراطوری
بزرگ و دو ابر قدرت بودند. در ایام نزول این سوره، جنگی بین روم و ایران
در سرزمینی میان شام و حجاز (سوریه و عربستان فعلی) در گرفت که ابر قدرت
روم در این جنگ از ایران شکست خورد. قرآن خبر میدهد که رومیان ظرف چند سال
آینده پیروز خواهند شد و بر امپراطوری ایران غلبه خواهند کرد. در آیه هفتم و هشتم درباره انسانهای غافل چنین میفرماید:
(]آن انسانهای نادان، تنها[ ظاهری از زندگی دنیا را میشناسند و آنان از
آخرت غافلند. آیا با خود نیندیشیدند که خداوند، آسمانها و زمین و آنچه را
که در میان آنهاست، جز به حق و سرآمدی معین نیافریده است، و بیگمان بسیاری
از مردم دیدار پروردگارشان را منکرند.)