پيامبر خدا (ص) می فرمایند: «خداوند هرگز [كسى را] به واسطه نادانى ارجمند نساخته است.»

امیرمومنان امام علی (ع) نیز فرموده اند: «نادانى، مرگ است و سستى [موجب ]دست نيافتن.»

و نیز از ایشان است که: «نادانى در انسان، زيان بارتر است از بيمارى خوره در بدن.»

علاوه بر این مولای متقیان (ع) فرموده اند: «نادانى، مركبى چموش است كه هر كه سوارش شود به سر در آيد، و هر كه همراهش گردد گمراه شود.»

و نیز می فرمایند: «نادانى مايه مرگ زندگان و جاودانى رنج و بدبختى است.»

جالب آنکه روایات علاوه برن کوهش نادانی، صفات نادان را نیز تشریح کرده اند؛ چنان که پیامبر خدا (ص) می فرمایند: «نادان كسى است كه خدا را نافرمانى كند هر چند خوش سيما و بلند پايه باشد.»

و نیز امیرمومنان (ع) است که فرموده اند: «نادان به تقصير (عيب) خود آگاه نيست و نصيحت خيرخواهِ خود را [هم] نمى پذيرد.»

ایشان همچنین می فرمایند: «خردمند كسى است كه شأن خود را نگه دارد و نادان كسى است كه قدر خويش را نشناسد.»

پیامبر اکرم (ص) در پاسخ به پرسش از نشانه هاى نادان فرمودند: «اگر با او بنشينى، تو را به رنج افكند و اگر از او كناره گيرى، دشنامت دهد. چون چيزى به تو دهد، منّت گذارد و چون چيزى به او بدهى، ناسپاسى كند و اگر رازى را بدو سپارى، به تو خيانت ورزد.»

و امیرمومنان امام علی (ع) در این باره می فرمایند: «يكى از خوي هاى نادان اين است كه قبل از شنيدن [مطلب] پاسخ مى دهد و پيش از آن كه [مقصود گوينده را ]بفهمد به مخالفت بر مى خيزد و ندانسته حكم مى كند.:

علاوه بر این، رسول خدا (ص) درباره نادان ترین مردمان می فرمایند: «خردمندترين مردم، نيكوكارِ ترسان [از كيفر خدا] است و نادانترين آن ها، بد كارِ آسوده خاطر [از عذاب خدا].»

و نیز از امیرمومنان امام علی (ع) است که: «نادانترينِ مردم كسى است كه فريفته سخنان ستاينده چاپلوسى شود كه زشت را در نظر او زيبا جلوه مى دهد و خير خواه را دشمن او معرفى مى كند.»

آموزه های روایی بر قطع ارتباط با نادان نیز تاکید دارند، چنان که رسول خدا (ص) فرموده اند: «حكيم ترين مردم كسى است كه از مردمان نادان بگريزد.»

پی نوشت:

كنز العمّال : 5830 .

غرر الحكم : 47 ـ 48.

غرر الحكم: 1830، 689، 820، 1969، 848 و 1809.

 بحار الأنوار:1/160/39.

تحف العقول : 18.

عوالي اللآلي : 1/292/171 .

غرر الحكم : 3262 .

الأمالي للصدوق:73/41.

منبع:قدس