عقیق: محمدمهدی رشادتی خاتم
پیامبران(ص) می‌فرماید: ان خیارکم اولو النهی خردمندان بهترین افراد از بین
شما مردم هستند. پرسیدند: ای رسول خدا، عاقلان چه کسانی‌اند و چه
ویژگیهایی دارند؟ فرمود: آنان امتیازات زیر را دارا هستند: 1) انسانهای
خوش‌اخلاقی‌اند. 2) بردبار و باوقار هستند. 3) صله رحم انجام داده و با
خویشان قطع ارتباط نمی‌کند. 4) نسبت به فقیران، همسایگان و یتیمان احساس
مسئولیت می‌نمایند. 5) به مردم اطعام می‌کنند. (به اصطلاح سفره‌شان همیشه
پهن است). 6) به پدر و مادر خویش نیکی و خوش‌رفتاری می‌کنند. 7) به دیگران
با صدای بلند سلام می‌دهند 8) در نیمه‌های شب و درحالی که دیگران در خواب
هستند، به نماز شب و عبادت مشغول می‌شوند. (فرهنگ سخنان پیامبر اکرم(ص) / ص-75 76) مرحوم
مجتهدی تهرانی می‌گفتند: به هرکس عقل دادند چه ندادند؟ به هر که عقل
ندادند چه دادند؟ عقل، چیز عجیبی است. البته فکر نکنید عقل همین است که ما
داریم. یک دسته دیوانه‌اند و در دیوانه خانه هستند و ما عاقل هستیم، نه،
عاقل آن است که به فکر آخرت باشد. کسی که آخرت را انتخاب می‌کند، این فرد
عاقل است و کسی که دنیا را انتخاب می‌کند، از نظر اسلام این فرد عاقل
نمی‌باشد. بنابراین عاقل خیلی کم است، خیلی کم. (طریق وصل ص 14) امام‌صادق(ع)
در پاسخ به این پرسش که عقل چیست؟ فرمود: عقل آن چیزی است که به وسیله آن
خدای رحمان عبادت و بندگی شود و بهشت بدست آید. راوی می‌گوید: گفتم پس آنچه
در معاویه بود چه بود؟ فرمود: آن نیرنگ و خدعه است. آن شیطنت است. آن به
عقل شبیه است ولی عقل نیست. (میزان الحکمه ج 2 ص 709) بهترین‌های شما در
کتاب مجموعه ورام از پیامبر بزرگوار اسلام(ص) حدیثی طولانی نقل می‌کند که
در قسمتی از آن، حضرت شاخصه‌های بهترین انسان در میان امت اسلام را تحت
عنوان - خیر کم - یعنی بهترین شما معرفی می‌فرمایند: بهترین شما کسی است
که: هدفش آخرت باشد و تمام کوشش خود را برای آن صرف می‌کند. به تنگدستی
راضی است. از مردم در مفاسد و کارهای بد آنها فاصله می‌گیرد. پرهیزکاری و
دینداری خود را حفظ می‌کند. خداوند او را در برابر هوای نفس کمک می‌کند و
اختیار نفسش را دارد. می‌داند که بزودی باید کوچ کند و برای آن زاد و توشه
فراهم می‌سازد. دیدارش شما را به یاد خدا می‌اندازد. سخن او باعث فزونی
علم شما می‌شود. شما را به کار نیک دعوت می‌کند. به دلیل پاکی و
آبرومندی، از دنیا روگردان است. از عیب‌ها برکنار است. از گناهان اجتناب
می‌کند. شما را بر کارهای آخرتی یاری می‌دهد. در دنیا از همه پارساتر و به
آخرت از همه علاقمندتر است. عیب‌های شما را دوستانه به خودتان گوشزد
می‌کند. خورشید و ماه را برای وقت عبادت خدا زیر نظر می‌گیرد. در ظاهر
از زیادی رحمت پروردگارش خوشنود و در نهان از شدت عذاب الهی می‌گرید.
قناعتش افزون و عبادتش نیکو و تلاشش برای آخرت است. مخالفت کردنش اندک و
موافقت نمودنش بسیار است. جوانی را در راه اطاعت خدا گذرانده و نفسش را از
لذات دنیا باز داشته و دلباخته آخرت است. قطعا چنین فردی پاداشش نزد خدا
بالاترین مراتب بهشت خواهد بود. بیش از همه به خدا توکل داشته و خود را به
او سپرده است. آنقدر زندگی‌اش گشایش ندارد تا ناسپاسی کند و نه آنقدر در تنگناست تا به گدایی افتد. هرگاه
به او نسبت نادانی دهند تحمل می‌کند و اگر به او ستمی شود گذشت می‌کند و
هرگاه او را بیازارند استقامت می‌کند. (مجموع ورام ج 2 ص 259) با دقت در
فرمایش رسول خدا(ص) معلوم می‌شود که از جمله مهمترین شاخصه‌های عقل، توجه و
رویکرد انسان به دنیای آخرت و تنظیم سبک زندگی خود برای سعادت ابدی و حیات
آن جهانی است.