مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی در یادداشتی به این سوال پاسخ داد: وظیفه همسایگان نیز برخورد صحیح همراه با آداب اسلامی است تا ایشان از رفتار صحیح همسایگان الگو بردارد.
عقیق:انسان موجودی اجتماعی است و باید در
جامعه در کنار یکدیگر زندگی کرده و نیازها و خواسته های خود را در کنار
انسان های دیگر و به کمک آنها برآورده کند. وجود همسایه در این نوع زندگی،
یکی از لوازم و موارد ناگزیر است. به همین جهت در روایات، داشتن همسایه خوب
را نعمت و همسایه بد را نقمت و سبب دردسر شمرده اند؛ چرا که انسان در طول
زندگی دچار تعامل و برخورد با همسایه می شود، از این رو از اثرات نیک آن بی
بهره است و از زحماتش در امان نخواهد بود.
رسول
خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «از همسایه بد در دنیا به خدا پناه می
برم. چشمانش تو را می بیند (یعنی کارهایت را تعقیب می کند) و دلش مراقب
توست. اگر تو را در خوشی ببیند، ناراحت می شود و اگر تو را در بدی ببیند،
خوشحال می گردد.»(1)
گناه همسایه به خودش مربوط است، خصوصاً اگر سعی دارد گناه را بدون بروز و افشای آن انجام دهد.
ارتباط
و رفت وآمد با همسایه فاسد، موجب تأثیر پذیری خواهد شد، به خصوص اگر
ارتباط جنبه صمیمیت و خودمانی به خود بگیرد خُلق و خوی فاسد آنان به مرور
زمان اثر خود را خواهد گذاشت. مگر آن که بتوان در آنها تأثیر مثبت بگذارد
تا آثار منفی آنها دامن گیر انسان نشود. البته در این خصوص باید بسیار
مراقب تأثیر پذیری فرزندان بود، زیرا ایشان به علت ضعف در تمییز درست از
غلط، بسیار سریع تر دچار انحراف می شوند.
پیامبر
گرامی اسلام صلی الله علیه و آله به ابوذر غفاری سفارش کرد: «ای اباذر! با
همنشین خوب بودن بهتر از تنها بودن است. تنها بودن بهتر از همنشین بد
داشتن است... رفاقت نکن مگر با مؤمن و با تو جز اهل تقوا هم غذا نشوند.»(2)
وظیفه
همسایگان نیز برخورد صحیح همراه با آداب اسلامی است تا ایشان از رفتار
صحیح همسایگان الگو بردارد و به راه راست هدایت شود. اگر همسایه فاسد سعی
در افشای گناه و سرایت آن به خارج از منزل را دارد، مثلاً شئون اسلامی و
مذهبی را رعایت نمی کند و به طور علنی تظاهر به گناه می کند، در ابتدا باید
از شیوه اسلامی امر به معروف و نهی از منکر به شکل نصیحت زبانی کمک گرفت.
اگر آن شیوه تأثیر نکرد، باید با اقدامات عملی تحت ضابطه قانونی و شرعی
برخورد نمود.
پی نوشت ها:
اصول کافی، ج4، ص 493، حدیث 16.
اعلام الدین، ص 198، باب وصیت پیامبر به ابوذر. منبع:نسیم