مرکز مطالعات و پاسخ‌‌گویی به شبهات حوزه علمیه قم به مناسبت ایام شهادت دخت رسول گرامی اسلام، حضرت فاطمه زهرا(س) در یادداشتی سوال «چرا تاریخ دقیق و قطعی ولادت‌ها و شهادت‌های ائمه و حضرت فاطمه زهرا(س) معلوم نیست؟» را پاسخ داده است.

برخی از دلایل اختلاف در تاریخ ولادت، وفات و یا شهادت شخصیت‌‌‌های صدر اسلام به ویژه خاندان عصمت و طهارت ـ علیهم‌السّلام ـ عبارتند از:

1. جلوگیری از نوشتن احادیث و تاریخ به دستور خلفا و منع تدوین و نقل احادیث پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ توسط خلفای اول و دوّم.

این منع تا قرن دوّم هجری ادامه داشت تا این که «عمر بن عبدالعزیز» دستور نوشتن احادیث را صادر کرد.

2. پیدایش بنی امیه در جایگاه خلافت و خصومت آنان با بنی هاشم و اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ و نیز با بسیاری از انصار که حامی و داعی پیامبر و اهل بیت بودند. زیرا آنان دست به تحریف و جعل احادیث و فضیلت تراشی برای خلفا و مدح آنان و مذمت اهل بیت (ع) زدند.

3. زبیریان در حکومت کوتاه خود و عباسیان نیز برای مشروعیت سلطنت خویش و سرکوب علویان راه بنی امیه را ادامه دادند.

4. (در خصوص زن‌ها باید گفت) عموماً اعراب به ثبت موالید و حیات زنان و دختران اهمیت نمی‌‌‌دادند.

5. سلطه طولانی حکومت مخالفان اهل بیت (ع) و حضرت علی ـ علیه‌السّلام ـ و مخالفان شیعه و اتهام رفض و الحاد به شیعیان در ترویج اباطیل و جعلیات و تثبیت آنها بی‌‌تأثیر نبود و قدرت نفوذ تفکر مکتب خلفا در معرفی منابعی که در مسیر افکار آنان بود و تضعیف منابع خلاف آنان اثر به سزایی داشت.

6. تخریب و نابودی آثار تشیع حتی کتاب‌‌سوزی و آتش زدن کتابهای غنی شیعه و طرفداران اهل بیت در قرون نخستین مثل کتابخانه‌‌های شیخ طوسی، صاحب بن عباد و... ابهام و تردید و اختلاف اقوال را بیشتر و پیچیده‌‌تر کرده است.

بنابراین طبیعی است که تاریخ موالید، وفیات، و شهادت معصومین (ع) از جمله فاطمه ـ سلام الله علیها ـ مورد اختلاف باشد. [ر.ک: حسنی، علی اکبر، پژوهشی نوین در تاریخ تولد حضرت فاطمه – سلام الله علیها- ، ماهنامه زائر، سال ششم، شماره 7، ص 18 و 19]

تاریخ شهادت حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ به علل مذکور در هاله ابهام مانده و اقوال مختلفی ذکر شده است:

عده‌‌ای از علمای شیعه و سنی، شهادت آن حضرت را 75 روز و عده‌‌ای 95 روز بعد از وفات پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌‌دانند (که البته با همه عواملی که گفتیم باز اختلاف زیادی نیست)

یکی از مواردی که شاید به عنوان موجب ایجاد اختلاف، علاوه بر مواردی که ذکر شد، در تاریخ شهادت دخت گرامی پیامبر اسلام دانست، این است که احتمال تصحیف در رقم تاریخ شهادت آن حضرت وجود دارد؛ یعنی نقطه رقم در پایین قرار بگیرد، مثل خمس و سبعون (75 روز) یا در بالای کلمه قرار بگیرد، مثل خمس و تسعون (95 روز) که این موجب اشتباه خواهد شد.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

1. ششصد پرسش و پاسخ پیرامون حضرت فاطمه زهرا، میر علی محمد نژاد.

2. پژوهشی نوین در تاریخ تولد حضرت زهرا، علی اکبر حسنی.

منبع: فارس

211001