عقیق:غالبا مخالفین مسجد کفار و حاکمان ظالم بوده اند که مسجد را در تضاد با منافع خویش مى دانستند. زیرا حکومت نقش مهمى در تقویت یا تضعیف مسجد دارد. همواره مساجد نقش تضعیفى نسبت به حکام ظالم به عهده داشته و در شوراندن مردم مؤثر بوده اند. لذا مسجد و مسجدیان مورد تعرض این گروه واقع مى شدند و خداوند از این گروه به عنوان ظالم نامبرده است. در حالیکه مى فرماید:
"و من اظلم ممن منع مساجد الله یذکر فیهما اسمه و سعى فى خرابها..."
"و کسى ظالمتر است از آنکه مانع ذکر نام خداوند در مساجد شده و در جهت خرابى آن تلاش مى کند؟..."
در ضمن روایتى از امام صادق علیه السلام رسیده است که این آیه درباره قریش در آن هنگام نازل شد که پیامبر (صلى الله علیه وآله) را از ورود به شهر مکه و مسجدالحرام جلوگیرى کردند.
و بعضى گفته اند مراد مسجدهایى است که مسلمانان در مکه داشته اند و مشرکان پس از مهاجرات پیامبر صلى الله علیه وآله آنها را خراب کردند.
ممکن است شان نزول آیه تمام این موارد باشد و آیه ناظر به تمام این حوادث بوده است.
از بررسى شان نزولهایى که براى آیه ذکر کردیم، بیشتر به نظر این مى آید که روى سخن آیه به گروه یهود و نصارى مشرکان است.
در آیه نیز این سه دسته مورد سخن بودند و اینجا قرآن به یک عمل ستمگرانه اى که هر سه در آن مشترک بودند اشاره مى کند، زیرا یهود با ایجاد وسوسه در مساله تغییر قبله کوشش مى کردند، که بتوانند کارى کنند، قبله مسلمانان نیز بیت المقدس باشد و با این کار هم تفوقى بر مسلمانان داشته باشند و هم با این عمل مسجدالحرام و خانه را از رونق بیندازند.
و شاید آنها به این مسئله توجه داشته اند که بالاخره محمد صلى الله علیه وآله بر جزیره العرب مسلط خواهد شد، و چنانچه قبله بیت المقدس باشد، خانه کعبه خود به خود سوى ویرانى مى رود و در آن بناى محکم توحید، نامى از خدا برده نمى شود. مشرکان مکه نیز با منع پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله از توجه به مکه و داخل شدن به آن و زیارت خانه خدا و به سوى خرابى این بناى الهى گام بر مى داشتند.
مسیحیان نیز با گرفتن بیت المقدس و به وجود آوردن وضعى که در بالا از ابن عباس نقل شد، نیز در تخریب مساجد و بناهاى محکم خداوند مى کوشیدند و در نتیجه نام خدا از آن قطع مى شد.
بنابراین هر سه گروه در تخریب مساجد و بناهاى محکم خداوند مى کوشیدند. قرآن این عمل را ستمى بزرگ مى داند و عاملان آن را ستمگرترین افراد تعرفى مى کند، و راستى هم که در خرابى پایگاه هاى توحید مى کوشند. بزرگترین ستم را مرتکب مى شدند؛زیرا آنان با این عمل شرک و الحاد و فساد را توسعه مى دهند.
پی نوشت:
نویسنده : سید محمد علوی
منبع:شبستان