براساس حکایتی که در الهی نامه عطار، درج شده است در پاسخ به سوال فرشتگان، مبنی بر حکمت اختصاص لقب «خلیل الهی» به حضرت ابراهیم (ع) خداوند منان طی سه آزمون ، لیاقت آن حضرت را اثبات فرمود:
عقیق: متن یادداشت حسین حاتمی استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی «ایفای نقش امام حسین (ع) توسط حضرت ابراهیم خلیل (ع)» به شرح ذیل است: براساس حکایتی که در الهی نامه عطار، درج شده است در پاسخ به سوال فرشتگان، مبنی بر حکمت اختصاص لقب «خلیل الهی» به حضرت ابراهیم (ع) خداوند منان طی سه آزمون ، لیاقت آن حضرت را اثبات فرمود: 1 ـ آزمون اول: بخشش تمامی دارایی خود به جناب جبرئیل امین (ع) که در چهره یک انسان متقی، یکی از نام‌های زیبای خداوند را سه بار با خلوص کامل بر زبان جاری کرده بود. 2 ـ آزمون دوم: قربانی کردن فرزند بزرگ خود، حضرت اسماعیل (ع). 3 ـ آزمون سوم: اجرای موفقیت آمیز جانبازی و پاک باختگی با سوختن در آتش. . . . ابراهیم خلیل (ع) پیروز شد و لقب خلیل الهی را برای همیشه به خود اختصاص داد زیرا در ایفای نقش احیاگر تمامی ادیان الهی ـ امام حسین عزیز ـ به فاصله هزاران سال قبل از واقعه جانگداز کربلا، تمامی کائنات را به حیرت واداشت! چرا که: 1 ـ بخشش کلیه دارایی‌ها به جبرئیل، به منزله پشت کردن امام حسین (ع) به تمامی دارایی‌های خود در مدینه بود با این تفاوت که کار خلیل الله مجازی و کار ثارالله، حقیقی بود . . . 2 ـ قربانی کردن اسماعیل، نمایش موفقیت آمیزی از قربانی کردن حضرت علی اکبر بود با این تفاوت که کار خلیل الله مجازی و کار ثارالله، حقیقی بود . . . 3 ـ اجرای مهیّج جانبازی خلیل الله نیز به منزله شهادت پربرکت امام حسین (ع) بود با این تفاوت که کار خلیل الله مجازی و کار ثارالله، حقیقی بود . . . ذبح عظیمی که طبق نص صریح قرآن، خبر آن را پیشاپیش به حضرت ابراهیم (ع) داده بود . . . ذبح عظیمی که اگر از هزاران سال قبل از وقوع، توسط پرچمدار توانای توحید ـ ابراهیم خلیل ، مطرح نمی‌شد بدون شک در روز عاشورا هیچیک از ارکان هستی تاب تحمل رویت آن را نداشتند و قالب تهی می‌کردند . . . السلام علیک یا ثارالله و ابن ثاره . . . و ناگفته نماند که زینب کبری که در دامان علی (ع) و فاطمه (س) تکامل یافته بود از تمامی کائنات سبقت گرفت و نه تنها تاب دیدار آن را داشت بلکه با توجه به احیای مجدد نهال اسلام ناب محمدی (ص) تمامی آن مظلومیت‌ها و ریخته شدن آن خونهای پاک را همچون ابر و باد و مه و خورشید و فلکی دید که موجبات احیای دین خدا را فراهم نمود و به همین دلیل بود که فرمود «ما رایتُ اِلا جمیلا – در کربلا جز زیبایی و شکوه چیز دیگری ندیدم» . . . به امید پیروی از گفتار و کردار انسانسازشان و برخورداری از شفاعت و ظهور قائمشان . . . انشاالله چشم کوران آن خسارت را بـــدید گوش کرّان آن حکایت را شنیـــد پس عزا بر خود کُنید ای خفتگـــان زانکه بد مرگیست آن خواب گران روح سلطانی ز زندانی بجســـــت جامه چه درّیم و چون خاییم دست چونکه آنان خسرو دین بوده انــــد وقت شادی شد چو بشکستند بند ورنه ای عاقل برو بر خود گـــــری زانکه در انکار نقل و محشــــری مثنوی معنوی، دفتر ششم، در ایام عاشورا به دروازه انطاکیه و چه سنت زیبایی بود که در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به خانواده شهدا تبریک و تسلیت می‌گفتند.