عقیق: 25 ذی الحجه مصادف با روز خانواده و تکریم بازنشستگان در تقویم رسمی کشور است. به این مناسبت حجت الاسلام احمد مبلغی رییس دانشگاه مذاهب اسلامی، در یادداشتی به بررسی جایگاه و خاستگاه نهاد والای خانواده در دین اسلام و آموزه های اسلامی پرداخته است.مشروح این یادداشت را در ادامه میخوانید:بر اساس منطق اسلام خانواده خاستگاه بسیاری از تحولات اجتماعی و خصلتهای بزرگ انسانی است که به برخی از آنها اشاره میشود:1) محبت و عاطفه:محبت و عاطفه از اختصاصات انسان است واین صفت محبت در خداوند، در کمال خودش وجود دارد. این صفت را خداوند به بشر نیز ارزانی کرده و در نهاد بشر به ودیعت گذاشته است و زیباترین فصلِ زندگیِ انسانی و بُعد انسانی است. حتی دین که برنامهٔ زندگی را ارائه میکند وقتی میخواهد اساسیترین، حیاتیترین و کارآمدترین وضعیت دینی را معرفی کند محبت را مطرح میکند و در روایات آمده: «هل الدین الا الحب»، آیا دین چیزی جز حُب است.دین مالآمال از محبت است برنامههای دین و نگاههای دین در جهت تقویت حب انسانی است. محبت در انسانها وجود دارد و کانون محبت خانواده است خاستگاه و محل خیزش و برخاستن محبت، خانواده است. محبت پدر و مادر به فرزندان خود و محبت فرزندان به پدر و مادر خود، اینها مثالهای اعلای زندگی انسانی و محبت انسانی هستند محبتی که همسر به همسر دارد و محبتی که فرزندان، خواهران و برادران به همدیگر دارند، این محبت قابل اندازه گیری با مقیاسهای در اختیار نیست پس اگر بپذیریم محبت و عاطفه برترین فصل عاطفی انسانی است و دین هم آمده تا این جوهره را ایجاد کند و قوام خودش را به محبت میداند و بپذیرد که نقطهٔ شروع و صدور و حضور و پیدایش محبت ، خانواده است آنگاه به اهمیت خانواده میتوان پی برد.نکتهٔ قابل توجه آن است که اگر محبت، در خانواده شکل نگیرید، ممکن است جامعهٔ اسلامی نوعی از ارتباط با محبت را پیدا کند اما با حذف خانواده، این محبت رو به تضعیف و تقلیل میگذارد. به عبارت دیگر این خانواده است که محبت را در جامعه صادر میکند. اسلام نیز برنامههایش به این سمت معطوف میشود وعواطف خاص خانوادگی را به صحنهٔ اجتماع میآورد تا اجتماع تلطیف بشود، اجتماع انسانی بشود وجامعه در سایهٔ خصلتهای عاطفی و انسانی و محبت ورزانهٔ خانوادهها در مسیر انسانی شدن، اخلاقی شدن و الهی شدن قرار بگیرد.برادری یک امر خانوادگی دینی وتمام ناشدنی است/ اگراختلافی هم پدید آمد این برادری نباید از بین برودیک مثال میزنم که ارتباطی هم به مقولهٔ شیعه و سنی دارد، برادری یک امر خانوادگی است وقتی گفته میشود این برادر اوست یک امر خانوادگی است در کانون خانواده مقوله و مفهوم برادری شکل میگیرد و معنا پیدا میکند. اسلام کوشید که به این برادری مربوط به خانواده بعد اجتماعی بدهد" إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُم"، مومنان برادر هم هستند این در واقع قرض گرفتن از یک امر خانوادگی به نفع جامعه است که در واقع تلاش اسلام برای آوردن یک امر خانوادگی، به صحنهٔ اجتماع و تبدیل آن به به یک نهاد اجتماعی است. یعنی چگونه دو برادر در یک خانواده کمال عاطفه و انصاف را نسبت به هم دارند و معادلت و مساعدت و همراهی نسبت به هم را در زندگی دارند و هر یک کمک حال دیگری هستند اسلام به این امر بعد اجتماعی داده است و گفته که مومنان ترازی از ارتباط با هم را پیدا کنند که نمونهٔ آن در خانواده پیدا میشود. یعنی برادران همدیگر باشید و این برادری را در مواقعی که مشکلات و اختلافی پدید میآید نباید ازبین برد و گفت برادری تمام شد. برادری امری نیست که تمام بشود اگر دو برادر باهم اختلاف پیدا کردند در عین حال که اختلاف دارند اینها برادرند باید سریع برگردنند و لذا امام علی (ع) وقتی که در جنگ جمل با طلحه وزبیر اختلاف پیدا کردند میفرمایند: اینها برادران ما هستند هم إخواننا بغوا علینا یعنی اگر جنگ هم رخ داد آن برادری از بین نمیرود. باید سریع به امر قران عمل کنند فاصلحو بین اخویکم بین برادرنتان اصلاح کنید بعضیها فکر میکنند برادری مورد نظر اسلام برای وقتی است که همه باهم خوب باشند اگراختلافی پدید آمد این برادری نباید از بین برود.امروزه بعضی نگاههای غلط میگویند ما شیعیان با هم برادریم، سنیها هم با هم برادرند اما حاضر نیستند سنیها بعضی جاها به شیعه نگاه برادرانه داشته باشد و بالعکس، اما قرآن این را نمیگوید قرآن میگوید حتی ممکن است اختلاف هم پدید بیاید ولی برادری سر جایش هست و لذا می فرماید "فاصلحوا بین اخویکم" بین برادرانتان اصلاح ایجاد کنید یعنی اینها برادر هم هستند. یا امام علی (ع) فرمودند: اینها برادر ما هستند منظور طلحه و زبیر بود.خانواده کانون زندگی، کانون جوشش عاطفه است و اسلام میخواهد این عاطفه را به هر قیمت و هر شکلی در سطح جامعه پیاده نماید وسرریز بکند تا جامعه عاطفی وانسانی بشود.2) خیرخواهی:خیرخواهی اساس زندگی است خیر خواهی محبت نیست شما در نظر بگیرد پدر، نسبت به فرزندانش چقدر خیر خواهی دارد، مادر نسبت به فرزندش چه قدر فدا کاری دارد یعنی بیمزد و انتظار خیر خواهی میکنند. وجود پدر و مادر، خیر خواهی و دل سوزی برای فرزندانشان هست خیر خواهی را هیچ جایی به اندازه خانواده نمیتوانید پیدا کنید که پدر و مادر با تمام وجودشان شب و روز را برای فرزندانشان دل بسوزانند و چیزی فراتر از توجه به فرزندان برای ایشان مطرح نباشد وبا لعکس.فرزندان هم در مواقعی و مواردی این حالت دل سوزی را در خود در اوج میبندند این دل سوزی امر خانوادگی است و در هیچ جا نمیتوان این را یافت. به درون جامعه که میآید دل سوزی حد و حصر دارد، محدودیت دارد. گاهی انسان دل سوزی میکند که دیگری برایش دل سوزی کند و غیره....... اسلام میخواهد این مدل اعلای انسانیت ودل سوزی بیانتظار و بیتوقع را به جامعه بیاورد و همه نسبت به همدیگر این خیر خواهی را داشته باشند.اسلام میخواهد ویژگی امنیت و آسایش خانواده را پشتوانهای برای امنیت اجتماعی واسایش اجتماعی قرار دهد3) فرو ریختن اضطرابها:ازویژگیهای دیگر خانواده این است که خانواده محل امنیت و محل آسایش است، محل رحمت و رافت انسانی است محل فرو ریختن اضطرابها و نگرانیها و ناراحتی هاست هر کس هر کجا ناراحت باشد وقتی به منزل پای بگذارد احساس آرامش میکند احساس یک جو انسانی و یک فضای اخلاقی و عاطفی و راحتی میکند، خانواده این چنین است این ویژگی خانواده است که اسلام میخواهد این ویژگی را پشتوانهای برای امنیت اجتماعی واسایش اجتماعی قرار بدهد اسلام نمیخواهد این خصلت درون چهارچوپ خانواده محصور و محبوس و زندانی بماند.میخواهد این محبت خانوادگی بیاید در بطن جامعه میخواهد افراد جامعه نسبت به هم با مدد گرفتن از آن حالت خانوادگی در پی زدودن اضطراب و ناراحتی از هم دیگر باشند.خانوادههای محترم پشت و پناه کسانی هستند که از درون این خانوادهها افرادی به جامعه آمدهاند و دست به شغل و انجام مسئولیت شدهاند اینها با پشتوانه ان ارتباط گرما بخش خانواده و آن احساس آرامش یعنی در درون خانواده انجام وظیفه میکنند در این صورت کارمند میتواند کار بکند و میتواند زحمت بکشد و با علاقه وظیفه را به انجام برساند.لذا خانواده اصولا پشتوانه و مدد رساننده کسانی هست که به جامعه میآیند تا خدمت و مسئولیتی را در جامعه داشته باشند هنگامی یک کارمند موفق است که با پشتوانه آرامش بخش خانواده مواجه شود.این هم یکی از فواید خانواده است و حتی خانواده کانون توجه به خداوند است خانواده را اگر خوب تعریف کنیم و تربیت در درونش خوب شکل بگیرد انسانیت انسان الهیت انسان اشکار میشود، امام حسین (ع) وقتی میخواست مقاومت خودش را در برابر ظلم یزید ارائه کند اشاره فرمود به دامن پر عاطفه مادر خود حضرت زهرا (س) یعنی همه چیز از خانواده است و ما نسبت به خانواده باید برنامه و کوششهای اساسیتر داشته باشیم اصولا حضور خانواده موضوعیت دارد و میخواهیم از خانواده تشکر کنیم و میخواهیم نمودی از آن جنبههای عاطفی و انسانی اعضاء خانواده را به نمایش بگذاریم این انسجام است که به ما روحیه میدهد.منبع:تسنیم