انسان دو رقم سفر دارد؛ یکی سفر جسمی و مادی که از خاک شروع می‌شود و در خاک خاتمه پیدا می‌کند. اما سفر دیگر سفر معنوی و الی‌الله است که در حقیقت حرکت به سوی علم و عمل است.
عقیق:انسان دو رقم سفر دارد؛ یکی سفر جسمی و مادی که از خاک شروع می‌شود و در خاک خاتمه پیدا می‌کند. اما سفر دیگر سفر معنوی و الی‌الله است که در حقیقت حرکت به سوی علم و عمل است. از جناب اباذر منقول است که گفت: دیدم رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در مسجد نشسته است، به خدمتش رسیدم و عرض کردم: أیّ الهجرة افضل یا رسول‌الله؟ یعنی کدام یک از انواع مهاجرت‌های بهتر است؟ حضرت چیزی فرمود که به ذهن کمتر کسی خطور می‌کند، در جواب فرمود: من هجرالسوء (ارشادالقلوب/1/139 ـ 141) شما طلبه‌ها جزو مهاجرین هستید و هجرت شما، جزو شریف‌ترین نوع هجرت است. باید توجه داشت که در مقابل شریف‌ترین هدف‌ها، سخت‌ترین گردنه‌ها و فراز و نشیب‌هایی وجود دارد که باید طی شود. آیه می‌فرماید: فلا اقتحم العقبة و ما ادراک ما العقبة... «عقبه» گردنه، کوه و تپه را گویند که عبور از آن دشوار است. حالا این عقبه چه است که گذشتن و عبور از آن دشوار است. خداوند می‌فرماید: «فکّ رقبة» در این آیه دقت کنید که مراد از رقبه دیگران نیستند، بلکه رقبه خودت را می‌گوید. یعنی چرا زحمت نمی‌کشی؟ چرا تسویه نفس نمی‌کنی؟ چرا با هوای نفس مخالفت نمی‌کنی. بنابراین ای طلبه! تو به این‌جا آمدی تا خودت را از اسارت نفس آزاد کنی. یکی از چیزهایی که در راه طلبگی و تحصیل علم، مانع اساسی محسوب می‌شود و همت بالایی را می‌طلبد تا طلبه از این عقبه عبور کند، حب‌الدنیا است. من برای دوستان این مطلب را روشن کنم که هرچه از پول و دنیا از طریق حلال و در حد نیاز به دست شما می‌رسد و شما آن‌را در راه خودش خرج می‌کنید، این دنیا نیست. از امام صادق علیه‌السلام روایت داریم که این عین آخرت است. شما شهریه را برای این می‌خواهید که بتوانید خدمت کنید، در راه دین گام بردارید و این دنیا نیست. دنیا آن است که از راه حرام به‌دست شما بیاید یا بیشتر از حد نیاز، جمع کنید که این دنیای مذموم است. بکوشید تا از حرام اجتناب کنید؛ بکوشید از اندازه نیازتان بالاتر نروید که بی‌شک دنیای مذموم است. و شما سعی کنید که دنیای مذمومه حب‌الدنیا را از جلوی راهتان بردارید چراکه آن انسان را از توفیقات باز می‌دارد. معمولاً ما حساب می‌کنیم و می‌گوییم اگر ما شهریه‌مان کم باشد، جایمان نامناسب باشد و از این حرف‌ها، درس نمی‌توانیم بخوانیم و راه معرفت را طی نمی‌کنیم. چون کوچک هستیم و روح ضعیفی داریم کمبودها در ما اثر می‌گذارد. می‌توانم به‌طور حتم بگویم که در حال حاضر کم‌ترین سطح زندگی ما طلبه‌ها بالاتر از زندگی صاحب جواهر است.در شهر گرم نجف نه یخچال داشت، نه آب سرد داشت نه شربت و نه انواع میوه‌ها؛ هیچ‌یک از این‌ها نبود. این کمال روحانی است و انسان باید سختی را تحمل کند تا به جایی برسد. آقایانی که در حوزه علمیه تشریف دارید، به شکر خداوند، زمینه فراهم است و حوزه مناسب است. از این محیط استفاده کنید و استعداد خود را شکوفا سازید تا مورد عنایت حضرت حق قرار گیرد. در روایتی از حضرت امام موسی کاظم علیه‌السلام منقول است که إنّ الله خلق قلوب المؤمنین مطویّة مبهمة علی‌الایمان فاذا اراد استنارة ما فیها نضحها بالحکمة و زرعها بالعلم. (کافی/2/421) یعنی دل مؤمن مملو از ایمان و استعداد است خداوند دوست دارد این استعداد رشد پیدا کند تا نور بر آن بتابد و نورانی گردد. یکی از راه‌های نورانی شدن دل این است که گاه‌گاهی یک وقت معینی را برای مناجات برای خودت قرار بدهید تا به‌طور خالصانه عرض ارادتی به محضر حقیقت عالم داشته باشید. اگر چنین باشد، به مطلب می‌رسید.
پی نوشت: درس اخلاق آیت الله مشکینی(ره) منبع:افق حوزه 211008