«سیره و سخن پیامبر خدا(ص)؛ دریچه حکمت و دیباچه معرفت» آخرین اثر زنده‌یاد صادق آئینه‌وند استاد تاریخ اسلام است که به تازگی از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شده است.
عقیق:این نوشتار به همت صادق آئینه‌وند، کبری روشن فکر و قیس آل قیس منتشر شده است. نویسندگان این مجموعه در مقدمه نوشته‌اند: سیره و سخن پیامبر خدا (ص) دریچه حکمت و دیباچه معرفت است. دل‌ها را به نور هدایت جلا می‌دهد و روشن می‌کند. سیره آن حکیم آسمانی الگوی مردمان و سخن آن مَفخر انسانی راه بر آدمیانی است که در گیرودار دنیای مادی و در فضای تنگ آن برآن‌اند تا از وادی حیرت و سرگشتگی ره به پهنای نجات برند و مسیر عافیت و معنویت بپیوند و گستره پر پیچ و خم معیشت ضَنکی را تا بهشت معنی ره سپرند. کتاب حاضر دارای دو بخش اصلی «قبسی از سیره خاص پیامبر (ص)» و «سخنان پیامبر خدا (ص)» است.
*سیره جمال یا شمایل در بخش ابتدای این اثر درباره سیره جمال یا شمایل پیامبر (ص) مباحثی بدین شرح مطرح شده است: اصحاب و یاران پیامبر به حرکات و افعال آن بزرگوار توجه ویژه نشان داده‌اند. این کنجکاوی و دقت که تا حد تصویرگری می‌رسد همه زوایای حرکتی آن شخصیت عظیم را در بر گرفته است. علت توجه به چنین کاری برای اصحاب روشن بود، همه حرکات و سکنات آن بزرگوار برای مسلمانان الگو بود و سرمش به شمار می‌آمد. از این رو می‌باید در وصف آن دقت تام و تمام نشان می‌دادند. تصویر جمال حضرت از دو تن از درون خانواده و کسانی که بیش‌ترین ارتباط و هم راهی را با آن بزرگوار داشته‌اند، یعنی امیرالمومنین (ع) و هند بن ابی هاله فرزند حضرت خدیجه (س) و ربیب پیامبر (ص) و دایی حسنین (ع) در تاریخ ثبت شده است. منابع معتبر تاریخی هر دو روایت را با متنی یکسان و الفاظی شبیه ـ جز در مواردی بسیار اندک که آن هم به اصل موضوع و مفهوم آسیبی نمی‌رساند ـ نقل کرده‌اند. از امیرالمومنین (ع) در توصیف پیامبر اکرم (ص) آمده است: پیامبر خدا (ص) در قامت نه بلند کشیده و نه بسیار کوتاه، بلکه متوسط بود. موی آن حضرت نه بسیار مجعد و نه از هم باز، میانه بود. از حیث جسم نیز آن حضرت میانه بود. صورتش کشیده و رنگش گندم گون بود. چشمانی مشکی و مژگانی بلند داشت. استخوان‌های بالای مفاصل و بازوان آن حضرت درشت و ستبر بود. از سینه تا ناف خطی از مو کشیده شده بود. بدنش کم بود بود. دست‌ها و پاهای آن حضرت پر گوشت و ستبر بود. هرگاه راه می‌رفت روی پا بند نمی‌شد و گویی از جایی سرازیر می‌شود. چون برمی‌گشت با همه بدن برمی‌گشت. میان دوکتفش مهر نبوت قرار داشت. او که خاتم پیامبران بود از نظر بخشش از همه بخشنده‌تر، در دل داری از همه دل‌دارتر، در گفتار از همه راست گفتارتر، در وفای به عهد از همه باوفاتر و از در معاشرت با مردم از همه خوش‌برخوردتر بود. هر که برای اولین بار ایشان را می‌دید هیبتش او را می‌گرفت و هرکه با او معاشرت داشت از دل و جان او را دوست می‌داشت به طور کلی نه پیش و نه پس از او نظیرش را ندیدم. درود خدا بر او باد(به نقل از الشمائل المحمدیة، الترمذی). روایت امام حسن (ع) به نقل از هند بن ابی هاله چنین است: پیغمبر (ص) دارای فخامت بوده رویش مانند ماه شب چهارده می‌درخشید. قامتش رسا، سرش بزرگ، مویش نه پیچیده و نه افتاده بود. هرگاه موی سرش را رها می ساخت، فرو می ریخت و هنگامی که آن را جمع می‌کرد از لاله گوشش نمی‌گذشت.... (عیون اخبار الرضا و معانی الاخبار، للشیخ الصدوق).
*سیره کمال یا خصایل خصلت‌های ستوده و کمالات عالی پیامبر خدا (ص) جلوه قرآن کریم است. او آخرین سفیر الهی و آورنده آخرین پیام هدایت برای بشریت است. خدای بزرگ در قرآن کریم او را به اخلاق ستوده است. هیچ کسی از زمینیان نتواند به او رسد، وقتی خدای متعال آن حضرت را برای هدایت انسان‌ها فرستاده و رحمت دو جهانش کرده است، ما موظفیم او را الگوی خویش قرار دهیم و سعی کنیم در رفتار و کردار و گفتار از او پیروی کنیم. به هرحال باید بین ما و مقتدایمان مشابهتی از جهت روش و منش پدیدار باشد. به قول مولوی: شیر را بچه همی ماند بدو/تو به پیغمبر چه می‌مانی بگو در ادامه این نوشتار نیز قبسی از سیره مبارک آن حضرت و سخنان و روایاتشان ارائه شده است. کتاب «سیره و سخن پیامبر خدا (ص) در 231 صفحه، 1000 نسخه از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شد.