السلام عليك يا علي بن موسي الرضا(ع)/امروز مصادف با بيست و سوم ماه ذي القعده روز زيارتي مخصوص ثامن الحج،امام رئوف علي بن موسي الرضا است.
عقیق: از آن‌جا كه پيامبر(ص) و جانشينان بر حقّ او يعني ائمه معصمومين(ع) از شأن، عظمت و مقام والايي در نزد پروردگار متعال و در نظام تكوين و تشريع برخوردار هستند، زيارت آنان چه در زمان حيات و چه پس از رحلت يا شهادت، داراي فضيلت‌هايي است. در اين نوشتار برآنيم تا اهميت و فضيلت زيارت هشتمين سپهر سعادت حضرت امام رضا(ع) را از ديدگاه پيامبر(ص) و اهل‌بيت(ع) مورد بررسي قرار دهيم:
پيامبراكرم(ص) جابر جعفي روايت كرده است: از وصي اوصيا و وارث علم انبيا ابوجعفر امام محمد باقر(ع) شنيدم، مي‌فرمود: پدرم سيدالعابدين علي‌بن‌الحسين(ع) از پدرش سيدالشهدا حسين‌بن‌علي(ع) از سيد اوصيا اميرالمومنين علي‌بن‌ابي‌طالب(ع) حديث كرد كه گفت: رسول خدا(ص) فرمودند: پاره‌اي از تن من در زمين خراسان به خاك سپرده مي‌شودكه هيچ دردمندي او را زيارت نمي‌كند، مگر اين‌كه خداوند ناراحتي و غم او را برطرف مي‌كند و هر گناه‌كاري كه او را زيارت كند، خداوند متعال گناهانش را مي‌بخشد. امام صادق(ع) از پدران خود از جدّش اميرمؤمنان(ع) از رسول خدا(ص) حديث كرد كه فرمود: زود باشد كه پاره‌اي از تن من در زمين خراسان به خاك سپرده شود، آگاه باشيد هيچ مؤمني او را زيارت نمي‌كند، مگر آن‌كه حق تعالي بهشت را بر او واجب نمايد و بدنش را بر آتش جهنم حرام گرداند.
امام علي(ع) نعمان‌بن‌سعد روايت كرده است: اميرمؤمنان علي‌بن‌ابي‌طالب(ع) فرمودند: زود باشد كه مردي از فرزندان من در خاك خراسان به زهر ستم شهيد شود، او هم‌نام من و پدرش هم‌نام موسي‌بن‌عمران است. هركس او را در غربت زيارت كند، خداوند متعال گناهان قديم و جديدش را ببخشد؛ هرچند به تعداد ستارگان آسمان و قطرات باران و برگ درختان باشد.
امام صادق(ع) حسين‌بن‌زيد از امام صادق(ع) روايت كرده است كه مي‌فرمود: مردي را از اولاد فرزندم موسي كه هم‌نام جدّم اميرالمؤمنين است، به توس خراسان مي‌برند، وي در آن‌جا با زهر، شهيد مي‌شود و غريبانه به خاكش مي‌سپارند. هركس مزار او را زيارت كند و به حقّ او عارف باشد، خداوند عزّوجل به او پاداشي همانند پاداش كسي‌كه پيش از فتح مكه در راه خدا انفاق كرده و در راه خدا با دشمنان جنگيده است، عطا فرمايد. حمزه‌بن‌عمران گفت: امام صادق(ع) فرمود: نوه‌ام در سرزمين خراسان در شهري كه آن را توس مي‌نامند، شهيد خواهد شد. هركس او را زيارت كند و به حقّ او عارف باشد، در قيامت دستِ او را گرفته و به بهشت داخل مي‌كنم، هرچند از اهل گناه‌كاران بزرگ باشد. راوي پرسيد: عرفان در حقّ امام چيست؟ امام فرمود: يقين داشته باشد آن حضرت امام و پيشوايي است كه اطاعت و فرمان‌برداري او بر خلق، واجب و امامي است كه در غربت شهيد شده است. آري كسي‌كه آن امام را زيارت كند و عارف به حقّ او باشد، پروردگار جهان، پاداش هفتادهزار شهيد از شهيداني را كه در حضور رسول خدا(ص) با حقيقتِ ايمان شهيد شده‌اند، عطا فرمايد.
امام كاظم(ع) امام موسي(ع) فرمود: كسي‌كه اين فرزندم را -و با دست اشاره فرمود به ابي‌الحسن‌الرضا(ع)- زيارت كند، بهشت پاداش اوست. سليمان‌بن‌حفص مروزي روايت كرده است: از موسي‌بن‌جعفر(ع) شنيدم، فرمود: به‌راستي كه فرزندم علي(ع) از روي ستم با زهر شهيد مي‌شود و دركنار قبر هارون در توس به خاك سپرده مي‌شود. هركس او را زيارت كند، همانند فردي است كه رسول خدا(ص) را زيارت كرده است. هم‌چنين امام موسي‌بن‌جعفر(ع) فرمود: اين فرزندم-اشاره به امام رضا(ع)- در سرزمين غريب ازدنيا خواهد رفت. هركس زيارت كند او را درحالي‌كه حقّ او را بشناسد و مطيع او باشد، پاداش او نزد پروردگار متعال همانند پاداش شهداي بدر است.
امام رضا(ع) ابن‌ابي‌نصر بزنطي روايت كرده است: از حضرت رضا(ع) شنيدم، مي‌فرمود: هركس از شيعيانم مرا زيارت كند، درحالي‌كه عارف به حقّ من باشد، روز قيامت شفاعتش خواهم كرد. حضرت رضا(ع) فرمود: هركس مرا با وجود دوري راه زيارت كند، در روز قيامت در سه موقف به ياري او خواهم آمد تا او را از ناراحتي‌هاي آن حال نجات دهم؛ در آن هنگام كه نامه‌هاي اعمال به دست راست-نيكوكاران- و چپ-زيان‌كاران- مي‌رسد، هنگام عبور از پل صراط و در هنگام حساب‌رسي و سنجشِ اعمال. ياسر خادم روايت كرده است: علي‌بن‌موسي‌الرضا(ع) فرمودند: براي زيارتِ هيچ قبري باروبنه نبندند و سفر نكنند مگر براي زيارت قبورِ ما اهل‌بيت(ع). آري، آگاه باشيد كه من با زهر شهيد و در غربت به خاك سپرده خواهم شد؛ هركس براي زيارت من سفر كند، دعايش مستجاب و گناهانش بخشيده خواهد شد. از امام رضا(ع) روايت شده است كه فرموده‌اند: كسي‌كه به قصد زيارت من حركت كند، خداوند متعال دعاي او را مستجاب مي‌كند و گناهانش را مي‌بخشد. آگاه باشيد، هركس قبرم را زيارت كند، اجر و پاداش او همانند كسي است كه پيامبر اكرم(ص) را زيارت كرده است و خداوند متعال در نامه عمل زائرم پاداش يك‌هزار حج مبرور و يك‌هزار عمره مقبول مي‌نويسد و من و پدرانم، شفيعان او در روز رستاخيز هستيم و به‌درستي‌كه اين بقعه- محل قبرم- گلستاني از گلستان‌هاي بهشت و محل رفت‌وآمد فرشتگان است كه پيوسته گروهي از آسمان فرود مي‌آيند و گروهي ديگر به آسمان صعود مي‌كنند، تا اين‌كه در صور دميده شود. در روايتي ديگر امام هشتم(ع) فرمود: روزگار به پايان نخواهد رسيد، تا توس محلّ رفت‌وآمد شيعيان و زيارت‌كنندگان من گردد. آگاه باشيد هركس مرا در توس و در غربت زيارت كند، در روز قيامت با من و در درجه من باشد و گناهانش بخشيده شود. عبدالسلام هروي روايت كرده كه گفت: از امام رضا(ع) شنيدم كه فرمود: مرا مظلومانه و با زهر ستم شهيد مي‌كنند و در كنار قبر هارون به خاك مي‌سپارند. خداوند قبر مرا زيارت‌گاه و محلّ رفت‌وآمد شيعيان و دوستانم قرار خواهد داد. هركس مرا در غربتم زيارت كند، زيارت او در روز قيامت بر من واجب مي‌شود. سوگند به آن‌كه محمد(ص) را به نبوّت گرامي داشت و او را بر تمامي خلقش برگزيد، هيچ‌يك از شما در كنار قبر من دو ركعت نماز نگذارد، مگر آن‌كه مستحقّ آمرزش پروردگار عزّوجل گردد، در آن روز كه او را ملاقات كند. سوگند به كسي‌كه ما را پس از محمد(ص) به امامت منصوب فرمود و وصايت پيامبر(ص) را به ما اختصاص داد. زائران قبر من در قيامت گرامي‌ترين افراد نزد خدايند و هيچ مؤمني نيست كه مرا زيارت كند و به روي او قطره‌اي از آب برسد، مگر آن‌كه خداوند متعال بدن او را بر آتش جهنم حرام كند. احمدبن‌محمد بزنطي روايت كرده كه گفت: در نامه حضرت رضا(ع) خواندم كه مرقوم داشته باشد، به شيعيان من اين پيام را برسان كه زيارت من معادل يك‌هزار حج است. راوي گويد: به فرزندش امام جواد(ع) عرض كردم، آيا هزار حج؟ امام جواد(ع) فرمود: آري، به‌خدا سوگند هزارهزار حج است براي كسي‌كه او را زيارت كند و به حقّ او عارف باشد.
امام جواد(ع) ايوب‌بن‌نوح روايت كرده است كه از ابوجعفر امام جواد(ع) شنيدم كه مي‌فرمود: هركس قبر پدرم را در توس زيارت كند، خداوند گناهان قديم و جديد –تمامي گناهان- او را خواهد بخشيد و چون روز قيامت شود، رو‌به‌روي منبر رسول خدا(ص) براي او منبري نصب كنند، روي آن قرار گيرد تا رسيدگيِ خداوند متعال به حسابِ خلايق به پايان رسد. علي‌بن‌مهزيار روايت كرده كه گفت: به ابوجعفر امام جواد(ع) عرض كردم فدايت شوم، زيارت حضرت رضا(ع) برتر است يا زيارت ابي‌عبدالله‌الحسين(ع)؟ امام جواد(ع) فرمودند: زيارت پدرم برتر است؛ زيرا ابوعبدالله‌الحسين(ع) را تمامي مردم زيارت مي‌كنند ولي پدرم را جز جمعي از خواص شيعيان زيارت نمي‌كنند. عبدالعظيم حسني روايت كرده كه گفت: شنيدم كه ابوجعفر جوادالائمه(ع) مي‌فرمود: خداوند متعال بدن زائران پدرم را كه به‌وسيله باران يا سرما و يا گرما رنج و زحمتي متحمل شده باشند، بر آتش جهنم حرام مي‌كند. ابوهاشم جعفري روايت كرده كه گفت: شنيدم كه اباجعفر جوادالائمه(ع) مي‌فرمود: به‌درستي‌كه در ميان دو كوه شهر توس، مشتي خاك بهشت است و هركس در آن دشت وارد شود، روز رستاخيز از آتش جهنم درامان خواهد بود. عبدالعظيم حسني روايت كرده كه گفت: امام جواد(ع) فرمود: من از طرفِ خداوند متعال بهشت را تضمين مي‌كنم، براي كسي‌كه با معرفت و شناختِ حقيقي، پدرم را در توس زيارت كند. داوود صرمي گفت: از ابي‌جعفر، امام جوادالائمه(ع) شنيدم كه مي‌فرمود: كسي‌كه قبر پدرم را زيارت كند، پاداشِ او بهشت است.
امام هادي(ع) علي‌بن‌محمد، امام هادي(ع) فرمود: هركس به‌سوي خداوند حاجتي دارد، به زيارت جدّم علي‌بن‌موسي‌الرضا(ع) به توس رود و با غسل و طهارت بالاي سر آن حضرت دو ركعت نماز گزارد و در قنوت نماز از خداوند متعال حاجت خويش را طلب كند، خداوند متعال حاجت او را درصورتي‌كه گناه يا قطع‌رحم نباشد، روا خواهد كرد. به‌درستي‌كه محلّ قبر آن حضرت، يكي از كاخ‌هاي بهشت است و مؤمن آن را زيارت نمي‌كند، مگر آن‌كه خداوند متعال او را از آتش جهنم آزاد و در بهشت جاودان وارد مي‌كند.
پی نوشت: برگرفته از كتاب در حريم آفتاب، فرج‌الله نادري، بنياد پژوهش‌هاي اسلامي آستان قدس رضوي. منبع:حج 211008