در جامعه مهدوی طبق مبنای قرآن که می فرماید: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُم»؛ [1] هر آینه گرامی ترین شما نزد خدا، باتقوا‌ترین شماست. برتری با کسانی است که دارای فضائل اخلاقی و انسانی باشند؛ از این رو افرادی که آن حضرت را یاری می کنند، چه در مورد 313 نفر که چهره های محوری هستند و چه دربارۀ ده هزار نفر، به قول پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) «کَدَّادُونَ مُجِدُّونَ فِی طَاعَتِه»؛ [2] سلحشورانی کوشا در پیروی از اویند.
حضرت امام عسكري (علیه السلام) درباره فضایل یاران آن حضرت فرمودند: «روزی را می بینم که پرچم های زرد و سفید در کنار کعبه به اهتزاز درآمده، دست ها برای بیعت تو، پی در پی کشیده‌اند، دوستان باصفا، کارها را چنان به نظم و ترتیب درآورده‌اند که همچون دانه های درّ گران بها که در رشته ای قرار گیرند... قومی به آستانه ات گرد آیند که خداوند آنان را از سرشتی پاک و ریشه ای پاکیزه و گران بها آفریده است. دل هایشان از آلودگی و نفاق و پلیدی و شقاق پاکیزه است در برابر فرمان های دینی فروتن اند و دل هایشان از کینه و دشمنی پیراسته و رخسارشان برای پذیرش حق آماده و سیمایشان با نور فضل و کمال آراسته، آیین حق را می پرستند و از اهل حق پیروی می‌کنند». [3]
مقام معظم رهبری در این باره اظهار می دارند: «... خصوصیّت دیگر این است که محور در دوران امام زمان، محور فضیلت و اخلاق است. هر کس دارای فضیلت اخلاقی بیشتر است او مقدم تر و جلوتر است.»
حاتم بخشی از بیت المال به نزدیکان ممنوع
در جامعه مهدوی، همگان در مقابل اموال بیت المال و اموال عمومی برابرند؛ برعکس آنچه در زمان بسیاری از خلفا انجام گرفت؛ زیرا در زمان آنها انواع تبعیض ها روا داشته شد و آنان بیت المال را بین طرفداران و بستگان خویش تقسیم کردند؛ اما در جامعه مهدوی، امتیازات، پاداش ها و اجرت های مساوی به افراد داده می شود.
مقام معظم رهبری در این زمینه نکات جالبی دارد: «... در یک روایت دیگر "إِذَا قَامَ قَائِمُنَا اَضْمَحَلَّتِ الْقَطَائِعُ فَلَا قَطَائِع»؛ [4] هنگام ظهور قائم ما واگذار کردن زمین [های خراجی] پایان می یابد. پس زمین [اعطایی و] خراجی در کار نخواهد بود."این بخشش هایی که حکومت های مستکبر عالم به دوستانشان، به یارانشان همیشه می‌کنند، حاتم بخشی ها، از کیسه ملّت ها به این و آن بخشیدن ها، اینها دیگر بساطش در دنیا برچیده خواهد شد. قطیعه که در گذشته به یک شکل بود، امروز به یک شکل دیگر است. در گذشته به این صورت بود که یک خلیفه ای، یک سلطانی یک تکّه زمینی را، یک صحرایی را یک دِهی را، یک شهری را گاهی یک استانی را به یک نفر می بخشید و می‌گفت برو هر کار می‌خواهی آنجا بکن؛ از مردمش مالیات بگیر، از مزارعش استفاده کن، هرگونه بهره مادی دارد مال تو؛ یک حقی هم به سلطان باید داد. امروز هم در شکل انحصارات گوناگونِ نفتی و تجاری و صنعتی و فنی و این صنایع بزرگ و این انحصارات بیچاره کننده ملّت ها، اینها همه اش در حقیقت در حکم قطیعه است که این انحصاراتِ امروزی هم در حکم همان قطایع است؛ برای خاطر اینکه این هم به کمک بندوبست با حکومت ها و رشوه دادن و رشوه گرفتن به وجود می آید. این بساط های انسان‌کُش و فضیلت‌کُش از بین خواهد رفت و وسیله بهره انسان ها در اختیار همه آنها قرار خواهد گرفت.»
جمع بندی
امام صادق (علیه السلام) در روایتی به اکثر ویژگی ها و خصوصیات جامعه مهدوی اشاره کرده است که می‌تواند به منزله جمع بندی مطالب گذشته باشد.
حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: «إِذَا قَامَ الْقَائِمُ حَکَمَ بِالْعَدْلِ وَ ارْتَفَعَ فِی أَیَّامِهِ الْجَوْرُ وَ أَمِنَتْ بِهِ السُّبُلُ وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ برکات‌ها وَ رَدَّ کُلَّ حَقٍّ إِلَی أَهْلِهِ وَ لَمْ یَبْقَ أَهْلُ دِیْنٍ حَتَّی یُظْهِرُوا الْإِسْلَامَ وَ یَعْتَرِفُوا بِالْإِیمَان ... وَ حَکَمَ بَیْنَ النَّاسِ به‌حکم دَاوُدَ وَ حُکْمِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) فَحِينَئِذٍ تُظْهِرُ الْأَرْضُ کُنُوزَهَا وَ تُبْدِی برکات‌ها وَ لَا یَجِدُ الرَّجُلُ مِنْکُمْ یَوْمَئِذٍ مَوْضِعاً لِصَدَقَتِهِ وَ لَا لِبِرِّهِ لِشُمُولِ الْغِنَی جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ»؛ [5] و هنگامی که قائم ما قیام کند حکومت را براساس عدالت قرار می‌دهد و ظلم و جور در دوران او برچیده می‌شود و جاده ها در پرتو وجودش امن و امان می گردد. زمین برکاتش را خارج می سازد. و هر حقی به صاحبش می رسد، و پیروان تمام ادیان اظهار اسلام می‌کنند و (به دین محمد) ایمان می‌آورند.
در میان مردم همانند داود و محمد (صلی الله علیه و آله) داوري می کند. در این هنگام زمین، گنج های خود را آشکار می سازد و برکات خود را ظاهر می کند و کسی موردی را برای انفاق و صدقه و کمک مالی نمی یابد زیرا همه مؤمنان بی‌نیاز و غنی خواهند شد.
مقام معظم رهبری در جمع بندی می گویند: «[جامعه مهدوی] جامعه ای که در آن نشانی از ظلم و طغیان و عُدوان و ستم نیست؛ جامعه ای که در آن اندیشه دینی و اندیشه علمی انسان ها در سطح بالا است؛ جامعه ای که در آن همه برکات و همه نعم و همه نیکی ها و زیبایی های عالم بروز می‌کند و در اختیار انسان قرار می گیرد و بالاخره جامعه ای که در آن تقوا، فضیلت، گذشت، ایثار، برادری، مهربانی و یک رنگی، اصل و محور است. یک چنین جامعه ای را شما در نظر بگیرید، این همان جامعه ای است که مهدی موعود ما و امام زمان ما و محبوب تاریخی دیرین ما ـ که هم اکنون در زیر همین آسمان و بر روی همین زمین زندگی می کند و در میان انسان ها هست ـ به وجود خواهد آورد و تأمین خود کرد». [6]
پی‌نوشت:
[1]. حجرات / 13.
[2]. بحار الانوار، ج52، ص343.
[3]. همان، ج52، ص35.
[4]. جامع احاديث الشيعة، آيت الله سيد حسين بروجردي، انتشارات رضي، قم، 1363 ش، ج23، ص1012؛ وسائل الشيعة، ج17، ص222؛ بحار الانوار، ج52، ص309، و ج97، ص58 و ص66.
[5]. بحار الانوار، همان، ج52، ص338، و ر.ك: منتخب الاثر في الامام الثاني عشر، لطف الله الصافي گلپايگاني، مركز توزيع آثار آيت الله صافي گلپايگاني، دوم، 1430ق، ج2، ص331، ح 719.
[6]. انسان 250 ساله، ص342.
سید جواد حسینی
منبع:حوزه