عقیق:بررسی حالات و احوال بزرگان در ایام ماه مبارک رمضان و استناد به سنت
های آنها در برنامه های خودسازی می تواند چراغ راهی برای همگان باشد.
در ادامه به بررسی حالات چند عالم بزرگ جهان اسلام در ماه رمضان می پردازیم:
میرزا محمد جعفر انصاری
از مراجع نامدار خوزستان و از بستگان مرحوم شیخ مرتضی انصاری است. در باره وی نوشته اند:
او با آن همه مشاغل درسی، عبادات موظفه خود را که از سن بلوغ مشغول به
آنها بود، ترک ننمود. او گذشته از نوافل شبانه، روزی قرائت یک جزء کلام
الله و نماز حضرت جعفر طیار، زیارت جامعه و عاشورا را در یک جلسه، ایستاده
به جا می آورد و هنگام عبادت توجه خاصی داشت. حافظه اش بسیار عجیب بود؛
قرآن مجید و تعقیبات نمازها و دعاهای هر ماه و هر روز و شب ماه مبارک رمضان
و.. را از حفظ داشت.(1)
علامه طباطبایی
علامه، مراتبی از عرفان و سیر و سلوک معنوی را پیموده بود. او اهل ذکر و
دعا و مناجات بود. در بین راه که او را می دیدم ، غالباً ذکر خدا را بر لب
داشت. در جلساتی که در محضرشان بودیم، وقتی جلسه به سکوت می کشید، دیده می
شد که لب های استاد، به ذکر خدا حرکت می کرد. به نوافل مقید بود و حتی گاهی
دیده می شد که در بین راه مشغول خواندن نمازهای نافله است. شب های ماه
رمضان تا صبح بیدا بود، مقداری مطالعه می کرد و بقیه را به دعا و قرائت
قرآن و نماز و اذکار مشغول بود.(2)
علامه شهید مطهّری، هرگاه نام مرحوم علامه طباطبایی را به زبان می آورد،
می گفت: روحم به فدای او باد. یکی از دانشمندان از استاد مطهّری پرسید:
دلیل این همه تجلیل و احترام شما از علاّمه طباطبایی چیست؟ استاد مطهّری در
پاسخ گفت: من فیلسوف و عارف بسیار دیده ام و احترام من به علاّمه طباطبائی
به خاطر فیلسوف بودن ایشان نیست، بلکه از این جهت است که او عاشق و
دلباخته ی اهل بیت علیهم السلام است. چرا که علاّمه طباطبایی در ماه رمضان
روزه ی خود را با بوسه بر ضریح مقدّس حضرت معصومه(س) افطار می کرد. ابتدا
پیاده از منزل تا حرم مطهّر (با توجّه به آن سنین پیری و دوری راه) مشرف می
شد. ضریح مقدّس را می بوسید، سپس به خانه می رفت و غذا می خورد.»
امام خمینی
یکی از همراهان امام در نجف اشرف، نقل کرده است: ایشان در ماه مبارک رمضان
هر روز ده جزء قرآن در ماه مبارک رمضان می خواندند؛ یعنی در هر سه روز یک
دوره قرآن می خواندند. برادران خوشحال بودند که دو دوره قرآن را خوانده
اند، ولی بعداً می فهمیدند که امام ده یا یازده بار قرآن را ختم کرده است.
یکی از فرزندان امام می گفت: شبی در ماه رمضان، من در پشت بام خوابیده
بودم. خانه ایشان یک خانه کوچک 45 متری بود. بلند شدم دیدم که صدا می آید. و
بعد متوجه شدم که آقاست، که در تاریکی در حال نماز خواندن است. دست هایش
را طرف آسمان دراز کرده و گریه می کند. برنامه عبادی ایشان این بود که در
ماه رمضان، شب تا صبح نماز و دعا می خواندند و بعد از نماز صبح و مقداری
استراحت، صبح زود برای کارهایشان آماده بودند.(3)
ماه رمضان برای ایشان، ارزش خاصی داشت، بدین جهت در این ماه، ملاقاتهای
خود را تعطیل می کرد تا بهره بیشتری از برکات آن ببرد. ایشان می فرمود: «
خود ماه رمضان، کاری است. » لذا کارهای دیگر را کم می کرد. و بیشتر به
تلاوت دعا و قرآن می پرداخت. در این ماه، شعر نمی خواند و نمی سرود و به
شعر گوش هم نمی داد و دگرگونی خاصی متناسب به این ماه، در زندگی خود ایجاد
می کرد؛ به گونه ای که سراسر این ماه را به تلاوت قرآن مجید، دعا و به جا
آوردن مستحبات مربوط به ماه رمضان سپری می کرد. غذا بسیار کم می خورد. حتی
در روزهای بلند و طولانی ، روزه می گرفت، اما وقت افطار و سحر، آن قدر کم
می خورد که خادمش فکر می کرد آقا چیزی از غذا نخورده است.(4)
حاج محمد ابراهیم کلباسی
آورده اند که حاج محمد ابراهیم کلباسی، از شاگردان بحرالعلوم، شب قدر را
با عبادت درک کرد؛ زیرا مدت یک سال، شب تا صبح عبادت کرد و معلوم است که شب
قدر از شب های سال، بیرون نیست.(5)
حاج میرزا حسین خلیلی (از رهبران جنبش مشروطه)
وی مردی با متانت و وقار، و در عین حال متواضع بود و در به جا آوردن وظایف
عبادی خود کوتاهی نمی ورزید. ایشان در همه سال ها، دهه آخر ماه رمضان را
در مسجد کوفه، معتکف بود و در بین الطلوعین زیارت عاشورا، از او ترک نمی
شد.(6)
آیت الله گلپایگانی
سید محمد باقر گلپایگانی، فرزند آیت الله گلپایگانی، از مراجع تقلید می فرمود:
قرآن هایی که به پدر هدیه می شد، [پدر] مقید بودند آنها را بخوانند. پس از
یک دور تلاوت، قرآن ها را به دارالقرآن هدیه می کردند و می فرمودند: زکات
قرآن به این است که خوانده شود؛ زیرا در قیامت، قرآن از ما باز خواست می
کند. ایشان در ماه رمضان هفت الی هشت دور، قرآن را ختم می کردند.(7)
سید صدر الدین عاملی اصفهانی
مرحوم شیخ عباس قمی در شرح حال آقا سید صدرالدین عاملی اصفهانی می نویسد:
و این سید جلیل، کثیر البکاء و کثیر المناجات بود. نقل شده که شبی از شب
های ماه رمضان، داخل حرم امیرالمؤمنین شد. بعد از زیارت، نشست کنار ضریح و
شروع کرد به خواندن دعای ابوحمزه، همین که شروع کرد و به جمله «الهی لا
تودبنی بعقوبتک» رسید گریه او را گرفت و پیوسته این جمله را تکرار کرد و
گریه کرد تا بیهوش شد و او را از حرم مطهر بیرون آوردند.(8)
علامه طباطبایی
پی نوشتها:
1. مرتضی انصاری، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ص 382.
2. مقالات وپیام ها ورساله هایی از علی احمدی میانجی ودیگران یادنامه علامه طباطبایی، ص 131 (با تلخیص)
3. فرازهایی از ابعاد روحی، اخلاقی وعرفانی امام خمینی(ره) تهیه وتدوین ،با مقدمه انصاری کرمانی، ص70.
4. سایت حوزه، کانون قاصدک دانشگاه علامه طباطبایی.
5. میرزا محمد خان تنکابنی، قصص العلما، ص 73.
6. رضا مختاری، سیمای فرزانگان ، ص162.
7. محمد رحمتی شهرضا، گنجینه معارف، ج1، ص480.
منبع:روضه