خداوند درقرآن کریم می فرماید: مردان و زنان مسلمان، روزه دار و راستگو برای همه آنان آمرزش و پاداشی بزرگ فراهم ساخته است.
عقیق: ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن و به فرموده امام محمد باقر (ع) بهار قرآن است. در
قرآن، مستقیماً به کسانی که ایمان آورده‌اند دستور داده شده که در این ماه
روزه بگیرند. در قرآن کریم آیاتی است که به روزه اشاره می کند و این آیات
را در ادامه می آوریم: *يَا
أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ
عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ، اى اهل ايمان ! روزه بر شما مقرّر شده ، همان گونه كه بر پيشينيان شما مقرّر شد ، تا پرهيزكار شويد. (سوره بقره آیه 183) *أَيَّامًا
مَعْدُودَاتٍ ۚ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ
فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۚ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ
طَعَامُ مِسْكِينٍ ۖ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ ۚ
وَأَنْ تَصُومُوا خَيْرٌ لَكُمْ ۖ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ،
(در)
روزهايى چند (روزه بگيريد) ؛ پس هر كه از شما بيمار يا در سفر باشد (به
تعداد روزههاى قضا شده) از روزهاى ديگر (را روزه بگيرد) ؛ و بر آنان كه
روزه گرفتن طاقتفرساست ، طعام دادن به يك نيازمند (به جاى هر روز) كفاره
آن است . و هر كه به خواست خودش افزون بر كفاره واجب ، بر طعام نيازمند
بيفزايد ، برايش بهتر است و روزه گرفتن (هر چند دشوار باشد) اگر(فضيلت و
ثوابش را) بدانيد براى شما بهتر است. (سوره بقره آیه 184)
*شَهْرُ
رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ
وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ ۚ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ
الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ ۖ وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ
فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۗ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا
يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا
اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ماه
رمضان ماهی است که قرآن در آن نازل شده برای هدایت بشر و برای راهنمایی و
امتیاز حق از باطل ، پس هر که دریابد ماه رمضان را باید آن را روزه بدارد ،
و هر که ناخوش یا در سفر باشد ( به شماره آنچه روزه خورده است ) از ماهای
دیگر روزه دارد ، که خداوند برای شما حکم را آسان خواسته و تکلیف را مشکل
نگرفته ، و خواسته تا اینکه عدد روزه را تکمیل کرده و خدا را به عظمت یاد
کنید که شما را هدایت فرمود ، باشد که ( از این نعمت بزرگ ) سپاسگزار شوید
.(سوره بقره آیه 185)
*أُحِلَّ
لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَائِكُمْ ۚهُنَّ لِبَاسٌ
لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ ۗ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ
تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ ۖ فَالْآنَ
بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ ۚ وَكُلُوا
وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ
الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ۖ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى
اللَّيْلِ ۚ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ
ۗتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ
اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ، برای شما در
شبهای ماه رمضان مباشرت با زنان خود حلال شد ، که آنها جامه عفاف شما و
شما نیز لباس عفّت آنها هستید. و خدا دانست که شما ( در کار مباشرت زنان به
نافرمانی و اطاعت شهوت نفس ) خود را به ورطه گناه می افکنید لذا از حکم
حرمت درگذشت و گناه شما را بخشید ، از اکنون ( در شب رمضان ) رواست که با
زنهای خود ( به حلال ) مباشرت کنید و از خدا آنچه مقدّر فرموده بخواهید. و
بخورید و بیاشامید تا خط سفیدی روز از سیاهی شب در سپیده دم پدیدار گردد ،
پس از آن روزه را به پایان برسانید تا اول شب. و با زنان هنگام اعتکاف در
مساجد مباشرت نکنید. این احکام ، حدود دین خداست ، زنهار در آن راه مخالفت
مپویید! خداوند این گونه آیات خود را برای مردم بیان فرماید ، باشد که
پرهیزکار شوند. (سوره بقره آیه 187)
*وَأَتِمُّوا
الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ ۚ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ
مِنَ الْهَدْيِ ۖ وَلَا تَحْلِقُوا رُءُوسَكُمْ حَتَّىٰ يَبْلُغَ الْهَدْيُ
مَحِلَّهُ ۚ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ
رَأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِنْ صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ ۚ فَإِذَا
أَمِنْتُمْ فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا
اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ ۚ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ
أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ ۗ تِلْكَ عَشَرَةٌ
كَامِلَةٌ ۗ ذَٰلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ
الْحَرَامِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ
الْعِقَابِ، حج وعمره را براى خدا به پايان بريد، و اگر )به
علتى( شما را از انجام آن بازداشتند، آنچه را از قربانى براى شما ميسر است
)قربانى كنيد و از احرام در آييد(؛ و سر خود را نتراشيد تا قربانى به محلش
برسد ؛ و از شما اگر كسى بيمار بود يا در سرش آسيب داشت )و ناچار بود سر
بتراشد ، جايز است سر بتراشد و( كفّارهاى چون روزه ، يا صدقه يا قربانى بر
عهده اوست . و هنگامى كه )از علل ممنوعيّت( در امان بوديد ، پس هر كه با
پايان بردن عمره تمتّع به سوى حج تمتّع رود ، آنچه از قربانى ميسر
است)قربانى كند(. و كسى كه قربانى نيابد ، سه روز روزه ، در همان سفر حج و
هفت روز روزه ، هنگامى كه بازگشتيد بر عهده اوست ؛ اين ده روز كامل است )و
قابل كم وزياد شدن نيست(.اين وظيفه كسى است كه )خود و( خانوادهاش ساكن و
مقيم )منطقه( مسجد الحرام نباشد. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خدا سخت
كيفر است. (سوره بقره آیه 196)
*وَمَا
كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً ۚ وَمَنْ قَتَلَ
مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ
إِلَىٰ أَهْلِهِ إِلَّا أَنْ يَصَّدَّقُوا ۚ فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ
عَدُوٍّ لَكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ ۖ وَإِنْ
كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ
إِلَىٰ أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ ۖ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ
فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ ۗ وَكَانَ
اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا هيچ مؤمنى را نسزد كه مؤمنى را به قتل
برساند ، مگر آنكه اين عمل از روى خطا و اشتباه اتفاق افتد . و كسى كه
مؤمنى را از روى خطا و اشتباه به قتل برساند ، بايد يك برده مؤمن آزاد كند ،
و خونبهايى به وارثان مقتول پرداخت نمايد ؛ مگر آنكه آنان خونبها را
ببخشند . و اگر مقتول از گروهى باشد كه دشمن شمايند و خود او مؤمن است ،
فقط آزاد كردن يك برده مؤمن بر عهده قاتل است . و اگر مقتول مؤمن ، از
گروهى باشد كه ميان شما و آنان پيمانى برقرار است ، بايد قاتل خونبهايش را
به وارثان او پرداخت كند ، و نيز يك برده مؤمن آزاد نمايد . و كسى كه برده
نيافت ، بايد دو ماه پياپى روزه بگيرد . )اين حكم( به سبب )پذيرش( توبه
)قاتل( از سوى خداست ؛ و خدا همواره دانا و حكيم است. (سوره نساء آیه 92 ) *لاَ
يُؤَاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم
بِمَا عَقَّدتُّمُ الأَيْمَانَ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ
مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ
أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ
ذَلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ وَاحْفَظُواْ
أَيْمَانَكُمْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ
تَشْكُرُونَ خدا شما را به سوگندهاى بيهودهتان مؤاخذه نمىكند
ولى به سوگندهايى كه )از روى اراده( مىخوريد )و مىشكنيد( شما را مؤاخذه
مىكند و كفارهاش خوراك دادن به ده بينواست از غذاهاى متوسطى كه به كسان
خود مىخورانيد يا پوشانيدن آنان يا آزاد كردن بندهاى و كسى كه )هيچ يك از
اينها را( نيابد )بايد( سه روز روزه بدارد اين است كفاره سوگندهاى شما
وقتى كه سوگند خورديد و سوگندهاى خود را پاس داريد اين گونه خداوند آيات
خود را براى شما بيان مىكند باشد كه سپاسگزارى كنيد. (سوره مائده آیه 89)
*يَا
أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَقْتُلُواْ الصَّيْدَ وَأَنتُمْ حُرُمٌ
وَمَن قَتَلَهُ مِنكُم مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاء مِّثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ
النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ هَدْيًا بَالِغَ
الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَو عَدْلُ ذَلِكَ
صِيَامًا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ عَفَا اللّهُ عَمَّا سَلَف وَمَنْ
عَادَ فَيَنتَقِمُ اللّهُ مِنْهُ وَاللّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ اى
كسانى كه ايمان آوردهايد در حالى كه محرميد شكار را مكشيد و هر كس از شما
عمدا آن را بكشد بايد نظير آنچه كشته است از چهارپايان كفارهاى بدهد كه
)نظير بودن( آن را دو تن عادل از ميان شما تصديق كنند و به صورت قربانى به
كعبه برسد يا به كفاره )آن( مستمندان را خوراك بدهد يا معادلش روزه بگيرد
تا سزاى زشتكارى خود را بچشد خداوند از آنچه در گذشته واقع شده عفو كرده
است )ولى( هر كس تكراركند خدا از او انتقام مىگيرد و خداوند توانا و
صاحبانتقام است. (سوره مائده آیه 95 )
*فَمَن
لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِن قَبْلِ أَن
يَتَمَاسَّا فَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِينًا
ذَلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ
وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ و هر که برده نیابد ( یعنی بر
آزاد کردن برده توانایی ندارد) باز باید پیش از جماع دو ماه پی در پی روزه
بگیرد ، و باز اگر نتواند باید شصت مسکین را طعام دهد. این ( حکم کفّاره )
برای آن است که شما به خدا و رسول او ایمان ( کامل ) آرید. و این احکام
حدود الهی است و کافران را عذاب دردناک دوزخ مهیّاست. (سوره مجادله آیه 4)
*فَكُلِي
وَاشْرَبِي وَقَرِّي عَيْنًا فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَدًا
فَقُولِي إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمَنِ صَوْمًا فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ
إِنسِيًّا و بخور و بنوش و ديده روشن دار پس اگر كسى از آدميان
را ديدى بگوى من براى [خداى] رحمان روزه نذر كردهام و امروز مطلقا با
انسانى سخن نخواهم گفت. (سوره مریم آیه 26 )
*إِنَّ
الْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ
وَالْقَانِتِينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِينَ وَالصَّادِقَاتِ
وَالصَّابِرِينَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِينَ وَالْخَاشِعَاتِ
وَالْمُتَصَدِّقِينَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِينَ وَالصَّائِمَاتِ
وَالْحَافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاكِرِينَ اللَّهَ
كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا
عَظِيمًا مردان و زنان مسلمان و مردان و زنان با ايمان و مردان و
زنان عبادتپيشه و مردان و زنان راستگو و مردان و زنان شكيبا و مردان و
زنان فروتن و مردان و زنان صدقهدهنده و مردان و زنان روزه دار و مردان و
زنان پاكدامن و مردان و زنانى كه خدا را فراوان ياد مىكنند خدا براى [همه]
آنان آمرزشى و پاداشى بزرگ فراهم ساخته است. (سوره الاحزاب آیه 35 )
*التَّائِبُونَ
الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدونَ
الآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنكَرِ وَالْحَافِظُونَ
لِحُدُودِ اللّهِ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ ) آن مؤمنان (همان
توبهكنندگان پرستندگان سپاسگزاران روزه داران ركوعكنندگان سجدهكنندگان
وادارندگان به كارهاى پسنديده بازدارندگان از كارهاى ناپسند و پاسداران
مقررات خدايند و مؤمنان را بشارت ده. (سوره توبه آیه 112)
*عَسَى
رَبُّهُ إِن طَلَّقَكُنَّ أَن يُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَيْرًا مِّنكُنَّ
مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ
ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَارًا اگر پيامبر شما را طلاق گويد اميد است
پروردگارش همسرانى بهتر از شما مسلمان مؤمن فرمانبر توبه كار عابد روزه
دار بيوه و دوشيزه به او عوض دهد. (سوره تحریم آیه 5 )