سید مجتبی حسینی اندیشمند و کارشناس دینی در ادامه نشست های مربوط به شرح و تفسیر دعای بیست و هفتم صحیفه سجادیه به تبیین فراز دیگری از این نیایش روحانی و معنوی پرداخت. چکیده ای از بخش دوم و پایانی این نشست را می خوانید.

اگر بخواهیم ببینیم جایگاه امام سجاد علیه السلام و تشعشع شان در عالم خود ائمه چیست باید به این حقیقت اشاره کنیم که امام سجاد جایگاه ویژه ای در میان ائمه دارند. من فقط به یک گوشه اشاره می کنم که وقتی امام کاظم علیه السلام می خواهد  درباره امام رضا سلام الله علیه  مطلبی بفرماید درباره این که می خواهید بدانید امام رضا کیست  می فرماید: سمیّ علی و علی، علی الاول و علی الثانی. امام رضا از دو علی بهره گرفته است. حالا این بهره، بهره  ژنتیکی است؟ نور است؟ معنویت است؟ چیزی است که ما به عمق آن راهی نداریم و نمی فهمیم. اما می فرماید امام رضا علیه السلام از دو علی بهره گرفته است و به همین جهت اسم امام رضا (ع)، علی است. 

ببینید ما در افق محدودی امامان معصوم (ع) را می بینیم. فکر می کنیم ائمه چون فقط آموزش دین - با آن برداشت های ما - داده اند  می پرسیم فلان امام  آموزش دین هم نداد. بیشتر عمر ایشان در حصر گذشت. مثلا از امام جواد علیه السلام چند مطلب به دست ما رسیده است؟ جمع بزنیم یک جزوه می شود.  تفکر ما همین است. هنوز جایگاه جهان شناختی ائمه را نمی دانیم. نمی دانیم این جایگاه چیست. خود ائمه در دل شان با هم این ارتباطات را دارند و اگر کسی خواست رمزی را کشف کند یکی از رموز، نام ائمه است.  نام ائمه با هم تناسب دارد. شما می بینید امام دوم ما نام شریف شان حسن است، امام یازدهم هم نام شریف شان حسن است و آن هایی که با این نام ها انس گرفته بودند اما بعد خط شان را جدا کردند شنیده بودند  بعد از حسن و علی،  کسی می آید که  اتفاق بزرگی را در عالم رقم خواهد زد. فکر می کردند آن اتفاق، اتفاقی است که در زمان امام حسین (ع) صورت می گیرد، چون بعد از علی و حسن او بود.

ارتباط سبب و مسببی اسامی ائمه

اسامی ائمه همین طوری نیست. الان مد شده آدم ها اسم های عجسیب غریب می گذارند که بعضا خشان هم معنی آن ها را نمی دانند. بعضی وقت ها از دانشجویم می پرسم خود او هم نمی داند معنی اسمش چیست. ما تصور می کنیم که ائمه هم این طور بوده و یک اسمی را حالا انتخاب کرده اند و  گذاشته اند اما  این اسامی ارتباطاتی با عالم دیگر را بیان می کنند. این ارتباطات، ارتباطات سبب و مسببی است. الان امام کاظم (ع) می خواهد درباره فرزند خودشان حرف بزنند. امام،  کد را این گونه بیان می کنند: سمی علی و علی، علی الاول و علی الثانی.  این اسم ارتباطی با آن ذات  داشته و این اسم از طرف حضرت جل و علی انتخاب شده است. حالا این که نام امام سجاد علیه السلام علی است  یک ارتباط ویژه با امیرالمؤمنین سلام الله علیه پیدا کرده و حالا طوری شده کانه یک چیزی باید دست ایشان قرار بگیرد که این را به ایستگاه بعدی برساند. ایستگاه بعد از امام سجاد (ع) - در باب اسم شان - می شود امام رضا علیه السلام، نه در باب وظیفه امامت. ایستگاه بعد می شود وجود مقدس امام هادی. آن ایستگاه، ایستگاهی است که مقدمه ایستگاه آخر است.

کد مهم خداوند در آیه لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِيًّا

پس  این طور است که اول کار یک علی می آید، پایه ریزی می کند، تا بعد دست کسی بدهد به نام حسن. توجه کنید که ما فقط درباره اسم امامان حرف می زنیم ها . اول کار کسی به نام علی که علوّ خداست می آید و پایه ریزی می کند و تثبیت این پایه ریزی را به حسن واگذار می کند . یک اتفاق ویژه  باید به نام کسی دیگر رقم زده می شد. حالا چرا اسم این شده حسین، فرق می کند. امام  حسین علیه السلام موضوعش فرق می کند.  بعد می رسد به امام سجاد (ع) و بعد امام رضا (ع) و امام هادی (ع).  این سیکل علی، حسن و قیام کننده است. حالا اسم امام حسین مجزا است. این مجزا بودن اتفاقی است؟ می دانید که در قدیم، اسم حسن بوده میان عرب. اما اسمی به نام حسین در عرب نبوده. اول بار این نام را  خداوند بر زبان پیامبر آورد برای این آقازاده که ارباب ماست. حالا این حسین که اسم خاصی است.  خداوند در قرآن یک کد داده است. وقتی صحبت از حضرت یحیی سلام الله علیه شده می فرماید: لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِيًّا / ما همنام این قرار ندادیم.  من از همه مفسرین  عالم سوال می کنم که این موضوع چیست؟ ما داریم بحث ذکریا را می کنیم، بحث یحیی را، بحث بالا است این که این چطور به دنیا آمده، بحث های سنگینی که در تولد خاص حضرت یحیی مطرح است، به یک باره می فرماید:  لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِيًّا / ما قبل از این کسی را به این نام نداشتیم و او همنامی ندارد. این نشان می دهد که همنام بودن مسأله مهمی است و خداوند هم این نام را قرار می دهد چون می فرماید لم نجعل.  نشان می دهد در این همنام بودن اتفاق ویژه ای می افتد.

ظهور حقیقی و تقرب به معرفت حسین (ع)

 در مورد سیدالشهدا علیه السلام هم این اتفاق می افتد که پیش از او همنامی برای ایشان وجود نداشته است. آن کسانی که همنام ندارند آن ها قرار است اتفاق ویژه ای را در عالم رقم بزنند.  ما بخشی ازاین اتفاق را فکر می کنیم که در عاشورا اتفاق افتاده است اما آن اتفاق به نظر می رسد بخشی کوچکی از اتفاق است که سیدالشهدا علیه السلام رقم می زنند.  چون ما تا حالا روز عاشورا به امام حسین می گوییم ابی عبدالله، پسر امیرالمؤمنین (ع) و پسر فاطمه (س)  و رسول الله (ص)  و هنوز نفهمیدیم که خود حسین یعنی چه. ما موقعی حسین را می شناسیم که قبل از او لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِيًّا را بشناسیم. و آن موقع ظهور نیست، موقع بعد از ظهور نیست. یعنی وجود مقدس امام زمان که تشریف بیاورند لایه ای از کارهایشان همین است که ظلم را از دنیا بردارند و عدل و داد را گسترش دهند. یک سری لایه های ظاهری دارد که همه مردم دنیا دنبال این هستند که دنیا گلستان  شود. یک خرده بالاتر که نگاه کنیم عقول بشر کامل تر می شود. اخلاق بشر بهتر می شود. اما آن لایه ای که در دل این لایه ها انجام می دهند و وقتی آن کار را انجام دادند دست شان را تکان می دهند و می فرمایند دیگر کار من تمام شد  موقعی است که مردم معرفت حسین را بشناسند. ما گمان می کنیم که امام حسین را می شناسیم. و اذ استقرت معرفه الحسین فی قلوب المومنین / هنگامی که معرفت حسین مستقر شود در قلوب مؤمنین ، جاء الحجه الموت / امام زمان کارشان تمام می شود. لذا اگر می خواهی ظهور را در درونت تحقق دهی  باید ببینی چقدر به  معرفت حسین تقرب پیدا کرده است. 

منبع:شبستان