عقیق: حاج اكبر رياحي، نامي آشناست. نواي گرمش دل‌هاي زيادي را كربلايي كرده و حالا خودش كربلايي است. مدتي است توفيق دارد هر روز صبح در حرم امام حسين عليه‌السلام و مقابل گودال قتلگاه و هر شب كنار سرداب حضرت ابالفضل العباس عليه‌السلام روضه بخواند. حرف‌هايش صميمي و دلنشين است. از خصوصياتش كه امروز كم‌تر پيدا مي‌شود، مستندگويي است و تا در مورد روضه يا مطلبي اطمينان نيابد، عنوان نمي‌كند. در ادامه به گفت و گویی با حاج اکبر ریاحی می پردازیم:
آقاي رياحي، الان كربلا هستيد. كربلا بخصوص براي قشر مداح، صفا و معنا و مفهوم ويژه‌اي دارد، كمي اين حال و هوا را توصيف كنيد و اين كه ايام حضور در كربلاي معلي را چطور مي‌گذرانيد.
آدم به كربلا كه مي‌رسد، انگار به بهشت وارد شده است و توصيف بهشت از عهده همچو مني خارج است. گرچه چند بار توفيق تشرف داشته‌ام، ولي هر دفعه شدت عطش براي زيارت اين قطعه از بهشت برايم بيشتر مي‌شود. سعي كرده‌ام در اين سفر و تمامي سفرها در حد توان و بضاعت، بهره‌برداري مناسبي از ساعت‌ها و لحظات حضور در اين مكان داشته باشم و انشاءالله وقتي به وطن برمي‌گردم، كوله‌باري مملو از اندوخته‌هاي معنوي همراه ببرم.
آيا به عنوان يك مداح اهل بيت عصمت و طهارت، در رابطه با مطالبي كه به مخاطبان خود ارائه مي‌دهيد، تحقيق و مطالعه داريد؟ از چه منابع مطالعاتي استفاده مي‌كنيد؟
بله. باور دارم كه يك مداح بايد براي بهره‌گيري مناسب از آيات و روايات و كتب تاريخي، آشنايي لازم با آيات قرآن، فرمايشات معصومين عليهم‌السلام و مقاتل و منابع مختلف تسلط داشته باشد. اهميت اين مسئله حتي قبل از مرحله انتخاب اشعار مناسب باشد. خصوصا در سنين امثال من كه انتظار هست مقاتل صحيح بخوانيم.
بنده بحمدلله توفيق مطالعه به صورت منظم دارم. معتقدم آشنايي با معارف اهل بيت عليهم‌السلام اول براي خودمان سودمند است و بعد براي ترويج آموزه‌ها بين مردم. اين را هم تأكيد كنم براي يك مداح مكتبي، خيلي مهم است كه مستمع چيز تكراري نشنود، اما نه به هر شكل و سياقي. بالاخره منابع، همان منابع و روضه همان روضه‌هاست، ولي شيوه بيان و سوز و گداز مداح اهميت دارد.
هميشه به مداحان جوان توصيه كرده‌ام كه بروند مطلب ياد بگيرند و بعد مطالب مستند و آميخته با ذوق و احساسي لطيف را به مستمع ارائه دهند. بعضي‌ها صدا كه دارند، فكر مي‌كنند همه چيز دارند، به قول استادم آقاي انساني، خوانندگي را اگر صد قسمت كنند، يك قسمت آن به صداي خوش برمي‌گردد.
شما در مداحي تقريبا به سبك‌هاي قديمي مايل‌تر هستيد. چرا؟
اين يك اصل است كه مسائل معنوي بايد خيلي نمكي و جذاب باشد. به نظر من سبك‌هاي قديمي، زيباتر و مثمرثمرتر بوده و هست. بعضي سبك‌هاي جديد با تحريف‌هايي در عزاداري همراه شده است كه بزرگان دين آن را نمي‌پسندند، لذا در سال‌هاي اخير شاهد يك نوع بازگشت به سبك‌هاي قديمي بوده‌ايم.
البته همواره به همان سبك‌هاي عزاداري قديم علاقه‌مند بوده‌ام و همين حالا كه در حرمين شريفين كربلا در برنامه‌هاي بعثه مقام معظم رهبري مداحي، روضه‌خواني و نوحه‌خواني مي‌كنم، قريب به اتفاق مردم و حتي همكاران استقبال مي‌كنند كه مايه دلگرمي است. استاد بنده هميشه تأكيد مي‌كرد كه يك سينه‌زن بايد وقتي سينه بزند كه مثل يك داغ‌ديده، اشك از چشمانش جاري شده و ديگر گريه و اشك جواب نمي‌دهد و بايد خودش را بزند.
بحث ورود قرآن كريم به مجالس روضه، از مباحثي است كه بايد بطور جدي بدان پرداخت. اخيرا تعدادي از هيئات بزرگ كشور اين رسم نيكو را گذاشته‌اند كه بايد همگاني شود. شما در اين رابطه چه نظري داريد؟
رسول اكرم تكليف ما را روشن كردند. كتاب و عترت، دو امانتي است كه براي ما گذاشتند. به اين دو بايد توأمان توجه كرد. بايد به همان مقداركه به عترت پيامبر عشق مي‌ورزيم و براي‌مان اهميت دارند، قرآن هم مهم باشد. ما در جلسات‌مان تأكيد داريم كه هم تلاوت قرآن و هم ذكر احاديث صورت بگيرد، زيرا معتقديم شور بايد با شعور همراه باشد. وقتي مي‌خواهيد عزاداري كنيد، بايد اول معرفت ايجاد شود و معرفت‌‌افزايي در سايه قرآن و احاديث ممكن است. پس از آن ذكر مصائب اهل بيت عصمت و طهارت عليهم‌السلام را كه بگوييم، با شأن و منزلت ايشان بيش از پيش آشنا مي‌شويم. جداي از محافل و جلسات عزاداري، تلاوت قرآن كريم بايد در برنامه روزانه هر مسلماني گنجانده شود. با توجه به اينكه لغت قرآن، عربي است و شايد مردم ما نتوانند آن ارتباط لازم را با آيات برقرار كنند، لذا قرائت آيه به آيه همراه با ترجمه، مي‌تواند در اين زمينه مثمر ثمر باشد.
برنامه‌هاي فرهنگي بعثه مقام معظم رهبري در كربلاي معلي را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
جلسات بعثه الان خوب برگزار مي‌شود. نقاط ضعفي كه در سفرهاي قبل مي‌ديدم برطرف شده است و با امكانات محدودي كه در اين كشور هست، خوب دارد كار مي‌شود. مخصوصا بحث آسيب‌شناسي هايي كه انجام شده، كمك مي‌كند كه زائر از وقت خود بهره بهتري بگيرد. بعثه مقام معظم رهبري با بهره‌گيري از تعدادي از محققان توانست تحريفاتي كه در بحث زيارت بود را شناسايي و معرفي كند كه از كارهاي ماندگار و ارزشمند است.
به عنوان يك ميهمان، چه درخواستي از ميزبان خود يعني امام حسين عليه‌السلام داريد؟
اينجا خيلي با امام كار داريم. آدرس ديگري بلد نيستيم و از اين خوشحاليم. ائمه هدي همه سفارش‌شان همين است. آنجا كه مي‌فرمايند: همه ما كشتي نجات هستيم اما كشتي حسين سريع‌ترين است. اما اين نكته خيلي مهم است كه فقط براي زيارت امام بياييم و حوائج را پشت در بگذاريم بجز يك حاجت مشترك و آن فرج امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف باشد.
خودتان با كدام روضه بيشتر ارتباط برقرار مي‌كنيد؟
از جمله روضه‌هايي كه خيلي برايم جانسوز است و احساسم اين است كه شايد براي ائمه هم اين گونه باشد، روضه گودال قتلگاه و تنهايي و غريبي امام است كه از طرفي مورد هجوم دشمن واقع شد و از طرفي اهل بيت ايشان شيون و زاري مي‌كردند. آدرس را امام زمان(عج) در زيارت ناحيه مقدسه به ما داده‌اند: اگر روزگار مرا به تأخير انداخت و در كربلا نبودم ياري‌ات كنم، به جاي آن صبح و شام برايت گريه مي‌كنم و به جاي اشك، خون گريه مي‌كنم. فراموش نمي‌كنم آن ساعتي كه از اسب به زمين افتادي و عرق مرگ بر پيشاني‌ات نشست.
در مصاحبه با ديگر شخصيت‌ها معمولا يك جمله پاياني مي‌پرسيم. شما يك روضه پاياني نقل كنيد.
سخن را با اين عبارت تمام مي‌كنم: محدث نوري در كتاب‌شان مي‌فرمايند: سيدالشهدا عليه‌السلام همين جايي كه الان ضريح مطهرشان است، از اسب به زمين افتادند. فاصله ضريح تا گودال قتلگاه 11 متر است. ولي وقتي شنيدند كه دشمن به خيمه‌ها حمله كرده است، اين 11 متر خود را روي زمين كشيدند و صدا مي‌زدند اي لشگر اگر دين نداريد، لااقل آزاده باشيد و به اهل بيت من كاري نداشته باشيد.
منبع: خبرگزاری حج
211007