كتاب، اين دوست ديرين و يار مهربان در تالار كتابهاي خارجي با ۹۰ زبان زنده دنيا با ميهمانان آستان مقدس رضوي به گفتگو مي‌نشيند و نكته‌هايي گران سنگ را به آنان مي‌آموزد.
عقیق: در بخشي از صحن و سراي متبرك و گسترده حرم مطهر رضوي جدا از محل زيارت و عبادت با عنايت توليت عظماي آستان قدس رضوي فضايي به خانه كتاب اختصاص داده شده كه در گذر سال‌ها به همت خادمان و عاشقان حضرت رضا (ع) گسترش يافته و به يكي از غني‌ترين كتابخانه‌هاي جهان اسلام تبديل شده است. كتابخانه مركزي آستان قدس رضوي داراي بخش‌هاي مختلفي است كه در آن نيازهاي همه گروه‌هاي سني و اقشار اجتماع تامين مي‌شود، در كنار اين مسئله به نياز ميهمانان غيرايراني حرم مطهر رضوي و پژوهشگران فارسي زبان نيازمند به منابع خارجي نيز توجه ويژه شده و بهترين كتاب‌ها در بخشي به نام تالار كتابهاي خارجي براي دسترسي آنان به اين منابع قرار گرفته است. تالار كتابهاي خارجي بخشي از كتابخانه عمومي سازمان كتابخانه ها، موزه‌ها و مركز اسناد آستان قدس رضوي است و كتابخانه مركزي آستان قدس رضوي يكي از قديمي‌ترين و نفيس‌ترين مجموعه‌هاي كتابهاي زبان خارجي كشور را در اختيار دارد. تالار كتابهاي خارجي كتابخانه مركزي آستان قدس رضوي به صورت مستقل از آبان ماه سال ۱۳۵۹ با نام «بخش السنه خارجي» در ساختمان پيشين كتابخانه مركزي (طبقه بالايي موزه فعلي) ايجاد شد. كليه امور مربوط به اين مجموعه شامل سفارش، خريد، ثبت، آماده سازي و فهرست نويسي كتاب‌ها و همچنين خدمات رساني به مراجعان در همان بخش انجام مي‌گرفت. در سال ۱۳۷۴ با انتقال كتابخانه مركزي به ساختمان جديد، اين بخش در مخزن كتابهاي چاپي ادغام و خدمات فني آن به اداره خدمات كتابداري واگذار شد. در اين مدت مراجعان از طريق تالارهاي قفسه باز آقايان و بانوان و تالار مرجع، منابع خارجي مورد نياز خود را به شيوه قفسه بسته درخواست مي‌كردند. از سال ۱۳۸۰ پس از بررسي و كارشناسي لازم نيمي از كتابهاي خارجي پس از گزينش از مخزن كتابهاي چاپي به تالار مرجع در طبقه همكف انتقال يافت. با توجه به انتقال خدمات محققان به اين مكان، اين تالار «تالار محققان، مرجع و لاتين» ناميده شد. پس از آن با استقبال مراجعان به منظور خدمات رساني بهتر و مستقل در ۲۵ تيرماه ۱۳۸۴ تالار كتابهاي خارجي، در فضايي به مساحت ۳۰۰ مترمربع در طبقه همكف گشايش يافت. در سال ۱۳۸۸ با افزودن قسمتي از تالار قفسه بسته بانوان به اين تالار و افزايش تقريبي ۱۴۰ مترمربع به فضاي پيشين، بازمانده كتابهاي انگليسي نيز از مخزن چاپي به اين تالار منتقل شد. در ادامه توسعه خدمات كمي و كيفي تالار كتابهاي خارجي از سال ۱۳۸۹ با عنايت ويژه مسئولان واحد «امانت كتابهاي خارجي» با ۱۳ هزار و ۵۰۰ جلد كتاب انگليسي، آماده خدمت رساني به مراجعان شد. حميدرضا منتظر ابدي، مسئول تالار كتابهاي خارجي سازمان كتابخانه ها، موزه‌ها و مركز اسناد آستان قدس رضوي در رابطه با فعاليت‌هاي اين مركز گفت: بيش از ۱۰۷ هزار جلد كتاب چاپي به ۹۰ زبان زنده دنيا در تالار كتابهاي خارجي در اختيار پژوهشگران، متخصصان زبان‌هاي خارجي و علاقه مندان به كتاب و كتابخواني قرار گرفته كه اين كتاب‌ها از طريق وقف، اهدا و خريد از نمايشگاه‌ها و مراكز فرهنگي در اين تالار گردآوري شده است. وي افزود: قديمي‌ترين كتاب اين مجموعه ترجمه اي از كتاب مقدس انجيل به خط و زبان لاتين است كه تاريخ چاپ آن سال ۱۴۷۳ ميلادي، يعني همزمان با اختراع صنعت چاپ است. وي گفت: كتاب هايي به زبان‌هاي ايتاليايي و لاتين كه تاريخ چاپ آن‌ها حدود سال ۱۵۸۰ ميلادي را نشان مي‌دهد، كتابي به زبان فرانسه در موضوع افكار و عقايد مذهبي كه تاريخ چاپ آن سال ۱۶۱۴ ميلادي است و همچنين مجموعه آثار شكسپير به زبان انگليسي كه در سال ۱۶۲۳ ميلادي در لندن به چاپ رسيده، از ديگر كتابهاي قديمي اين تالار محسوب مي‌شود. وي بيان كرد: بيشتر كتابهاي قديمي موجود، مربوط به سده‌هاي ۱۵ تا ۲۰ ميلادي است و از طريق وقف توسط دانشمندان و شخصيت‌هاي فرهنگي و سياسي، به منابع كتابخانه افزوده شده است. وي تاكيد كرد: كتابهاي نفيس براي حفاظت بيشتر در مخزن اصلي كتابخانه نگهداري مي‌شوند و پژوهشگران مي‌توانند طبق شرايط ويژه اي از تصوير اين منابع استفاده نمايند. مسئول تالار كتابهاي خارجي اداره كتابخانه عمومي آستان قدس رضوي گفت: منظور از كتابهاي زبان خارجي، كتاب هايي به غير از زبان فارسي و عربي هستند، اين منابع همانند منابع ديگر تالارهاي كتابخانه بر اساس رده بندي ديويي منظم و چيده شده اند. وي افزود: اين منابع به دو گروه «كتابهاي مرجع» و «كتابهاي غيرمرجع» تقسيم مي‌شوند، كتابهاي مرجع كه با حرف «R» روي برچسب راهنماي آن‌ها مشخص شده، شامل دايره المعارف ها، واژه نامه ها، اصطلاح نامه ها، دستنامه ها، اطلس‌ها و… هستند. وي بيان كرد: كتابهاي غيرمرجع شامل منابع در موضوعات گوناگوني است كه با توجه به سياست مجموعه سازي سازمان در تهيه منابع خارجي، اولويت با موضوعاتي چون اسلام، ايران و برخي از شاخه‌هاي علوم انساني است. منتظر ابدي اظهار كرد: منابع اين تالار شامل كتابهاي مرجع در تمام موضوعات و كتابهاي غيرمرجع در زمينه ايران، اسلام، خاورميانه و رشته‌هاي علوم انساني است كه به جز زبان فارسي و عربي به ديگر زبان‌ها نظير انگليسي، فرانسوي، اسپانيولي، صربي، اردو، چيني، ژاپني، تركي، آلماني، تاجيكي، ازبكي، هندي، سواحلي و ديگر زبان‌ها به صورت زبان اصلي يا ترجمه شده است. وي با بيان اينكه عمده كتابهاي اين تالار به زبان‌هاي انگليسي و فرانسوي است، افزود: كتابهاي انگليسي موجود در اين كتابخانه ۷۷ هزار جلد و كتابهاي فرانسوي ۱۷ هزار جلد است. مسئول تالار كتابهاي خارجي سازمان كتابخانه ها، موزه‌ها و مركز اسناد آستان قدس رضوي اضافه كرد: آنچه بيش از همه بر اهميت و نفاست كتب موجود در اين تالار مي‌افزايد، قرآن‌هاي نفيس به ۷۳ زبان زنده دنياست. وي اظهار كرد: قديمي‌ترين نسخه قرآني موجود در اين تالار به زبان فرانسه متعلق به سال۱۸۵۷ ميلادي و قديمي‌ترين قرآن موجود به زبان انگليسي نيز متعلق به سال ۱۸۶۹ ميلادي است. منتظر ابدي در تشريح وضعيت اين تالار گفت: تالار كتابهاي خارجي در دو بخش امانت و مطالعه، خدمات ارائه مي‌كند، اين تالار در بخش امانت و مطالعه به صورت قفسه باز (مراجعه مستقيم به قفسه ها) پاسخگوي مراجعان است. وي ادامه داد: خدمات مطالعه و امانت، در دو قسمت ويژه آقايان و بانوان انجام مي‌گيرد و مراجعان بخش امانت با جستجو در نرم افزار كتابخانه اي سيمرغ، كتاب مورد نظر خود را پس از ثبت در نرم افزار امانت، به مدت دو هفته به امانت مي‌گيرند، چنانچه نياز به مطالعه منبع در محل تالار باشد، كارشناس تالار منبع را در اختيار مراجعه كننده قرار مي‌دهد. مسئول تالار كتابهاي خارجي اداره كتابخانه عمومي آستان قدس رضوي با بيان اينكه به طور ميانگين روزانه تعداد فراواني محقق، پژوهشگر و دانشجويان مقاطع مختلف به اين تالار مراجعه مي‌كنند، افزود: اعضاي كتابخانه مركزي آستان قدس رضوي با داشتن كارت عضويت كد ۱ الي ۴ از مقطع كارداني تا سطح دكتري مي‌توانند از خدمات مطالعه و امانت اين تالار استفاده كنند. منتظر ابدي با اشاره به عملكرد اين تالار در سال گذشته گفت: در طول سال ۱۳۹۳ در مجموع ۱۸ هزار و ۶۲۰ نفر به تالار كتابهاي خارجي مراجعه كرده اند و شش هزار و ۶۴۱ نسخه كتاب توسط اعضا به امانت گرفته شده است. يادآور مي‌شود؛ تالار كتابهاي خارجي كتابخانه مركزي آستان قدس رضوي روزهاي زوج از ساعت ۷:۱۵ تا ۱۹ و روزهاي فرد از ساعت ۷:۱۵ تا ۱۳:۳۰ داير است. منبع:حج 211008