«مسافرت و اعتکاف»، اعتکاف و بیمار شدن در آن ایام با وجود نذر» و «اعتکاف و نائب شدن» بخش چهارم احکام همراه با معتکفین را تشکیل می‌دهد.
عقیق:مسأله: اعتكاف در تمام ايام سال، جز در دو روز كه روزه آن حرام است مطلوب مى باشد؛ ولى در ماه مبارك رمضان و ماه رجب در ايام البيض فضيلت بيشترى دارد. (1) مسافرت و اعتکاف * پرسش: در ايام اعتكاف ماه رجب در مسافرت هستم، چگونه مىتوانم از اعتكاف بهره ببرم؟. * پاسخ: آيات عظام امام، تبريزى، صافى، فاضل، نورى و وحيد: اگر قصد ده روز كنيد، مىتوانيد در اعتكاف شركت كنيد، ولى نذر روزه در مسافرت جايز نيست. (2) آيات عظام بهجت، سيستانى و خامنهاى: مىتوانيد حتى در همان سفر نذر روزه كنيد و در اعتكاف شركت نماييد. (3) *بیمار شدن در ایام اعتکاف با وجود نذر آن * پرسش: كسى كه نذر كرده ايام البيض ماه رجب را اعتكاف كند، چنانچه در اين ايام بيمار شود، تكليف چيست؟. * پاسخ: اگر نذرش به سال خاصى تعيين شده- چنانچه به واسطه بيمارى نتواند روزه بگيرد يا در اعتكاف شركت كند- تكليف از او ساقط است و كفاره هم ندارد؛ ولى اگر براى نذرش سال تعيين نشده، مىتواند در سال هاى بعد اعتكاف كند. (4) * پرسش: اگر اعتكاف را نذر كند و در ايام اعتكاف مريض شود، يا ضرورتى پيش آيد، آيا مىتواند اعتكاف را به هم بزند؟ و آيا در اين صورت قضا و كفاره دارد؟. * پاسخ: اگر ايام يا سال خاصى براى نذر اعتكاف تعيين نشده و به واسطه بيمارى نتواند روزه بگيرد يا ضرورتى (مانند حيض) براى خانم ها پيش آيد، اعتكاف به هم مىخورد و بايد قضاى آن را به جا آورد؛ ولى كفاره ندارد. (5) * پرسش: آيا جايز است اعتكاف نذرى را در روز دوم به هم زد؟. * پاسخ: اگر ايام يا سال خاصى براى نذر اعتكاف تعيين نشده، در روز اول و دوم مىتواند به هم بزند و از اعتكاف خارج شود. (6) اعتكاف و نيابت * مسأله: انسان مىتواند اعتكاف را به نيابت اموات انجام دهد. (7) همچنین مىتواند به قصد رجا براى افراد زنده انجام دهد. (8) نیابت اعتکاف از طرف مُرده * پرسش: آيا نيابت اعتكاف از طرف مُرده جايز است؟ و آيا مىتواند در مقابل آن مزد بگيرد؟. * پاسخ: آرى، نيابت از طرف مُرده صحيح است و شخص مىتواند در مقابل آن مزد بگيرد. (9) * مسأله: اعتكاف به نيابت از دو يا چند نفر صحيح نيست ولى مىتواند اعتكاف را به نيّت خود به جا آورد و ثواب آن را به ديگران هديه كند. (10) * عدول از نيابت شخصى به شخص ديگر جايز نيست؛ مثلًا اگر دو روز اعتكاف به نيابت از شخصى بوده، روز سوم نمىتواند به نيابت از فرد ديگر اعتكاف كند. * اگر كسى قصد داشته باشد اعتكاف را براى خودش انجام دهد، پس از شروع نمىتواند نيّت خود را برگرداند و به نيابت از ديگرى به اتمام برساند. پی نوشت ها: كتاب: احكام اعتكاف، محمود اکبری (1). عروةالوثقى، ج 2، ص 246؛ استفتائات جديد، مكارم، ج 2، ص 158، س 454. (2). استفتاء از دفاتر مراجع؛ احكام اعتكاف، نشر معارف، ص 35. (3). استفتاء از دفاتر مراجع. (4). تحريرالوسيله، ج 2، النذر، م 24؛ استفتائات تبريزى، س 1729؛ توضيح المسائل مراجع، م 2647. (5). عروة الوثقى، ج 2، الاعتكاف، شروط الاعتكاف، الرابع و م 19 و احكام الاعتكاف، م 5 و 9. (6). عروة الوثقى، ج 2، الاعتكاف، م 5. (7). استفتائات بهجت، ج 2، ص 440؛ اعتكاف عبادتى كامل آية الله مكارم، ص 70. (8). عروة الوثقى، ج 2، ص 246؛ استفتائات جديد، مكارم شيرازى، ص 160، س 470. (9). تعليقات علىالعروة، ج 2، الاعتكاف، وسيلة النجاة، ج 1، الاعتكاف، م 1187. (10). عروة الوثقى، ج 2، ص 250، م 3. منبع:حوزه 211008