حجت الاسلام جواد جعفری، مدرس مرکز تخصصی مهدویت در این باره پاسخ می دهند؛
آیا امام زمان(ع) از ایران ظهور می کنند یا از کشور دیگر؟
طبق روایات شیعه و سنی شکی نیست که امام عصر(ع) از مکه و از مسجدالحرام ظهور می کنند، این مساله به صراحت در روایات ما و اهل سنت آمده و در اعتقاد ما و سنی ها محل ظهور از کنار کعبه بیان شده است، در کتاب غیبت شیخ طوسی امام باقر(ع) می فرمایند: در آغاز قیام کنار کعبه بین رکن حجر الاسود و مقام حضرت ابراهیم حدود سیصد و چند نفر به تعداد جنگ بدر با امام زمان(ع) بیعت می کنند.
بنابراین روایت های زیادی به این محل اشاره می کند که محل قیام حضرت بین مسجد الحرام و مکه است. چون بعضی از دشمنان می گویند که شیعه معتقد است امام از سرداب سامرا یا از قم و ایران ظهور می کند. این حرف کذب را کسانی می گویند که می خواهند تفرقه بین شیعه و سنی ایجاد کنند و ما طبق روایات با سند صحیح معتقدیم که امام عصر(ع) در مکه و بین رکن و مقام ظهور می کنند.
علت بیان تعداد زیاد نشانه های ظهور در روایات چیست؟
یکی از دغدغه های اصلی و سوال مهم همین است. چون حجم زیادی از روایات به حوادث قبل از ظهور اشاره می کند. چه حوادث اجتماعی که دست مردم است و چه حوادث طبیعی مثل خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی.
برای این روایات فلسفه و علت های مختلفی بیان می شود، ولی قبل از علت های بیان ظهور آنچه باعث ظهور می شود و سعادت دیدار حضرت را نصیب ما می کند، فراهم شدن شرایط ظهور است، باید زمینه های ظهور فراهم شود و وقتی فراهم شد، حضرت می آیند.
ما نباید توقع داشته باشیم که با اتفاق افتادن علامتی حضرت ظهور کنند. بنابراین یکی از کارکردهای نشانه های ظهور امیدبخشی است. به این معنی که در روزگار کنونی با خطر بزرگی که در دوران غیبت مواجهیم، بحث یاس و ناامیدی است، ممکن است وقتی انتظار طول بکشد، گروهی از اینکه منجی خواهد آمد، ناامید شود و واقعیت را کتمان کنند. بنابراین گفتند وقتی یکی از نشانه هایی در روایات آمده در جهان رخ دهد، نور امیدی در قلب ها بدرخشد و مردم امیدوار شوند که چنین اتفاقی خواهد افتاد. هر چند که فاصله اش زیاد باشد، مثل از بین رفتن سلسله بنی عباس است که قرن ها پیش اتفاق افتاد.
همچنین یکی از فلسفه های نشانه های ظهور غفلت زدایی است. ممکن است در دروان غیبت دچار روزمرگی شویم و از اینکه قرار است برای ظهور زمینه ساز کنیم، غفلت کنیم، پس وقتی اتفاقی می افتد که در روایات آمده، یک تلنگری به جامعه می زند که وعده ای داده شده و باید برای او زمنیه سازی کرد و خود را برای سربازی امام عصر(ع) محک بزنیم.
یکی دیگر از فلسفه های نشانه ها، شناخت امام زمان(ع) است. به این معنی که اگر کسی ادعا کرده ما از کجا بفهمیم این امام است، نشانه ای باید باشد که جهان متوجه شود این فرد امام است، بنابراین وقوع این نشانه ها نشان می دهد اگر کسی آمد، او امام است؛ در صیحه آسمانی دو صیحه بیان شده. یک صیحه رحمانی و یک صیحه شیطانی و اگر دو ندا بیاید و ما را به دو جبهه مختلف هدایت می کند، از کجا بفهمیم پاسخ داده اند؛ تنها کسانی متوجه صیحه رحمانی می شوند که امام را بشناسند.
نشانه های ظهور نیز یک سری از کارکردهای سلبی هم دارد که یکی از آنها شناسایی قیام های باطل است. به این معنی که کسی به نام مهدویت قیام کند، از کجا بدانیم این قیام حق است یا باطل، در اینجا علائم برای شناسایی حق از باطل به ما کمک می کند.
مهمترین کارکرد نشانه های ظهور نفی مدعیان دروغین است. کسانی که به دروغ ادعا می کنند، صحت ادعای او نشانه های ظهور است، بنابراین نشانه های ظهور کارکردهای مختلفی دارند و در جامعه تاثیر گذارند. به همین خاطر روایات زیادی در مورد نشانه ها وارد شده است.
فلسفه وجودی چاه امام زمان(ع) در جمکران چیست؟
توسل طبق اعتقادات مسلمانان یکی از بارزترین اعتقادات ماست، ما برای رفع حاجات می توانیم به اهل بیت(ع) توسل کنیم، آنها را واسطه قرار دهیم تا آنها از خدا بخواهند و خدا مشکل ما را حل کند. این توسل ها راه های مختلفی دارد. توسل قلبی، توسل شفاهی و توسل کتبی. به این معنی که ما حاجات خود را بنویسیم و به صورت مکتوب از اهل بیت(ع) بخواهیم. این روشی است که در روایات به ما توصیه شده است.
در کتاب مصباح کفعمی از امام صادق(ع) نقل شده، اگر کسی روزیش کم بود یا زندگی بر او تنگ گرفت یا هر حاجت مهمی دارد. چه دنیوی و اخروی، حاجت خود را در یک نامه بنویسد و آن را در آب بیندازد که البته شرایطی دارد. باید دعا بخواند و نامه را قبل از طلوع شمس به آب بیندازد.
بحث عریضه نوشتن در دوران امامان دیگر هم بوده تا زمان امام زمان(ع) که در کتاب بلدالامین کفعی آمده یکی از راه های توسل ها این است که امام مهدی(ع) را به فریادرسی خود دعوت کند. با این روش که شما حاجات خود را در نامه ای بنویسید و بعد آن را در یکی از مزار ائمه بیندازید یا در آب بیندازید.
الان چون چاه آب پیدا نمی شود. در مسجد جمکران چاهی کنده اند تا برای انداختن عریضه باشد. چاه جز مسجد نیست و با دستور امام هم ساخته نشده. فقط به دلیل عریضه انداختن است و چاه جمکران فرقی با چاه های دیگر ندارد و یک چاه معمولی است.
منبع:شبستان