- به عنوان اولین سوال مسجد به غیر از فریضه عبادی چه کارکردی دارد؟

 مسجد مکانی برای عبادت است از مسجد انتظار می رود به دلیل ماهیت نماز جماعت که مدرسه ای برای تمدن اسلامی است بیش از همه بین مومنین محلی برای انجام فریضه نماز جماعت باشد احسان، دستگیری از مستمندان، پاکیزگی و ارتباط با مردم به صورت یک جامعه کوچک باید بعد از فریضه نماز جماعت در مسجد مورد توجه قرار گیرد اگر مومنان به واسطه این مدرسه از این ظرفیت، بهره مند شدند چیز دیگری نیز از مسجد انتظار نمی رود مسجد به مومنین الگو می دهد.مردم محل باید برکت مسجد را در محله ببینند زیرا که بعد از اقامه نماز اولین خدمت مسجد تشکیل جامعه کوچک اسلامی در هر محله است.

مسجد می تواند برطرف کننده نیازهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه باشد و در کنار برنامه‌های عبادی و جمعی به این محورها هم توجه کند و با بازخوانی نیازهای جامعه می‌توان این دو هدف را به هم نزدیک کند و نقش مؤثری و مناسبی را ایفا کند. امروز می توان بسیاری از معضلات و  آسیب های اجتماعی و فرهنگی جامعه را از طریق مسجد پیگیری و در مسجد برای آن راه حل پیدا کرد.

- از نظر شما ویژگی ها و شاخصه های مسجد طراز چیست؟

مسجد طراز اسلامی، همان مسجدی است که زمان پیامبر اسلام(ص) شکل گرفت و به مسائل عبادی، فرهنگی، اجتماعی، از منظری به مسائل اقتصادی،  مسائل سیاسی و ... و البته به صورت همزمان توجه داشت و آحاد مسلمانان به نحوی با آن مکان مقدس در ارتباط بودند.

 موضوع دیگری که لازم است درمورد این مسجد بگوییم این است که مسجد طراز اسلامی مسجدی است که برادری خود را در محله نشان دهد و مردم ببینند که مسجد در مقام محل مشکلات و نیازهای محل قیام کرده است و بتواند رسالت و پیغمبری خود را همانند پیامبر اکرم (ص) ثابت کند.

در شرایط امروز و بعد از گذشت بیش از 1400سال از تاریخ صدر اسلام و دوران حیات پیامبر مکرم اسلام(ص) چگونه می توانیم به مسجد طراز اسلامی دست پیدا کنیم؟

 به اعتقاد من اگر بخواهیم به آن جایگاه برسیم و مسجد طراز اسلامی داشته باشیم، باید یک بازخوانی در خصوص مساجد دوران حیات پیامبر(ص) داشته باشیم و ببینیم آن حضرت، چه انتظاراتی از جایگاه مسجد داشتند و با آن نحوه مواجهه ایشان با مسجد، چه برکاتی نصیب مردم مسلمان شد.

مهمترین عنصر و حرکت یک مجموعه مقوله رهبری و امامت است، اگر یک مسجد امام جماعت متناسب با مولفه های مورد پسند اسلام باشد و مشکل دیگری نیز باشد حل می شود اما اگر کیفیت راهبری یک امام جماعت تنزل پیدا کنیم هر نقطه قوتی هم که مسجد داشته باشد به سرانجام نمی رسد. اگر می خواهیم مساجد ما به مسجد نمونه تبدیل شوند مهمترین مولفه امام جماعت است. حوزه های علمیه و امور مساجد با تلاش بیشتر می توانند قدرت انتخاب امام جماعت را از دیروز بیشتر کنند. من معتقدم ما در مسجد به پیش نماز احتیاج نداریم به امام جماعت مسجد احتیاج داریم امام مسجد وظیفه اش امامت مسجد است. مسجد هر محل قرارگاه آن محل است اگر بخواهیم مساجد را به علم روز متناسب کنیم ان موقع است که می فهمیم که وظیفه مسجد در این زمینه چقدر سنگین است.

آنچه موجب می شود مسجد به عنوان یکی از کانون های مؤثر دینی و اجتماعی، بتواند نقش خود را در ابعاد مختلف ایفا کند، یک مدیریت و جهت دهی واحد، آن هم از سوی عالم دینی آگاه در نقش امام جماعت است؛ به عبارت دیگر احیای مسجد و کارکردهای فوق العاده آن در گرو حضور و محوریت یک امام جماعت کارآمد و توانمند است.

ویژگی های امام جماعت موفق چیست؟

برای مسجد، علاوه بر کارکرد اصلی آن که همانا محلی برای ارتباط با خداوند و برگزاری نماز جماعت است، می توان کارکردهای دیگری را نیز در نظر گرفت که یک امام جماعت باید با آنها آشنا باشد. از جمله این کارکردها می توان کارکرد آموزشی، فرهنگی، تبلیغی، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، مبارزاتی و رسانه ای را نام برد.

یکی از مهم ترین مسائل در مسجد مدیریت آن است؛ اما با توجه به اهمیت برنامه ریزی در برنامه های دینی، فرهنگی و آموزشی مسجد، ضروری است که ائمة جماعات اولین برنامه ریز باشند تا بتوانند اهل مساجد را هم به منظور تقویت بنیة دینی و مذهبی آنان و هم به منظور بهره برداری در مسائل سیاسی و اجتماعی و ارتقای میزان آگاهی آحاد مردم مهیا سازند. رسیدن به اهداف مذکور نیازمند برنامه ریزی، سازماندهی امکانات و نیروها و نهایتاً کنترل و نظارت بر اجرای برنامه هاست. بنابراین آنچه مهم به نظر می رسد این است که ائمة جماعات با آگاهی کامل به مدیریت مسجد علاوه بر مشورت با نمازگزاران و هیأت امنای مسجد، تصمیم نهایی را خود اتخاذ و اعمال نمایند. اهمیت این موضوع تا آنجا است که رسول اکرم(ص) شخصاً مدیریت و امامت مسجد النبی را به عهده داشتند و در غیاب ایشان، مدیریت مسجد به عهدة کسانی بوده است که به تشخیص آن حضرت صلاحیت امامت را داشته اند.

گرچه اجرای این برنامه در همة مساجد ضروری نمی باشد؛ اما مناسب است امام جماعت با توجه به نیاز محل، ساعتی را به صورت روزانه یا هفتگی در مسجد حضور یابد و به سؤالات پاسخ گفته و به رفع مشکلات فردی و اختلافات خانوادگی بپردازد و در صورت نیاز با مراکز حوزوی و متخصصین در تماس باشد تا سؤالات به خوبی پاسخ داده شود

منبع:شبستان