آثار و برکات زیارت امام رضا(ع) در روایات

عقیق:از این رو، با حجت الاسلام والمسلمین عباس جعفری فراهانی، دبیر شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت(ع) و کارشناس فرق و مذاهب درباره آثار و برکات زیارت ثامن الائمه(ع) به گفت و گو پرداختهایم که از نظر میگذرد: برای ورود به بحث لطفا بفرمایید در آموزههای دین مبین اسلام اصل زیارت دارای چه جایگاهی است و از چه منظر و هدفی مورد تأکید قرار دارد؟- زیارت معصومین(ع) در قرآن و روایات بسیار مورد تاکید است، زیرا در قرآن آمده است: «کسانی که ایمان به خدا دارند، محبتشان نسبت به خدا از همه بیشتر است.»همچنین، در قرآن میفرماید: «ای پیامبر! بگو اگر خدا را دوست دارید از من پیروی کنید تا او نیز شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد که آمرزنده مهربان است.»همچنین، خداوند در قرآن میفرماید اجر و مزد رسالت پیامبر(ص) چیزی جز مودت ذی القربای ایشان نیست.در شأن نزول این آیه آمده که پس از حجه الوداع بر قلب مبارک پیامبر(ص) نازل شده است، زیرا پس از واقعه غدیر بسیاری از دشمنان به ایشان زخم زبان زده و میگفتند این جانشینی امیرمومنان(ع) اجر و مزد رسالت است یا اینکه عدهای میآمدند نزد پیامبر(ص) و میگفتند که ما اموال خود را برای دیدارها و برنامهها نزد شما بگذاریم که در پس این چنین پیشنهاداتی این آیه شریفه نازل شد.زیرا با این محبت انسان به سعادت دنیوی و اخروی رسیده و در گروه مؤمنان قرار میگیرد، همچنین، مؤمنان به او محبت دارند و شناخت عمیق نسبت به پیامبر(ص) و معصومان(ع) مییابند. زیارت ثامن الائمه(ع) دارای چه برکاتی است و در این باره چه توصیههایی وجود دارد؟- امام هشتم(ع) به عنوان یکی از فرزندان پیامبر(ص) و نیز هشتمین امام معصوم، از جایگاهی والا برخوردارند، تا جایی که حتی در برخی روایات زیارت ایشان در مشهد مقدس از زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) در کربلای معلی برتر شمرده میشود، زیرا گروهی از شیعیان امامتِ امام سوم(ع) را قبول دارند، اما ممکن است در امامت برخی ائمه(ع) متوقف شده باشند، اما پذیرش امامت ثامن الائمه(ع) به معنای قبول و باور به وجود مقدس دوازده امام و اثبات شیعیان اثنی عشری است.مرحوم صدوق در اصول کافی روایت کرده است که: «هر یک از امامان معصوم(ع) بر گردن شیعیان خود عهدی دارند و وفای کامل به آن عهد، زیارت مرقدهای مطهر آن امامان(ع) است، پس هر کس از سر میل و رغبت و با اعتقاد به آنچه آنها دوست دارند به زیارتشان بشتابد، روز قیامت شفیعان او خواهند شد.»در روایتی حسن بن وشّاء میگوید، از ثامن الائمه(ع) پرسیدم: پاداش زیارت قبر یکی از ائمه(ع) چیست؟ حضرت(ع) فرمودند: «ثواب زیارت قبر سیدالشهداء(ع)» سپس پرسیدم: کسی که زیارت قبر سیدالشهداء(ع) را به جای آورد، چطور؟فرمودند: «سوگند به خداوند پاداش او بهشت است.»در روایات دیگری پاداش زیارت امام هشتم(ع) با حج برابر دانسته شده است، یعنی همان طور که حاجی پس از حج همچون روزی که از مادر متولد شده، گناهانش آمرزیده میشود، زیارت امام رئوف(ع) در مشهد نیز با زائر چنین میکند.شیخ طوسی از امام هشتم(ع) روایت میکند که آن حضرت(ع) فرمودند: «در خراسان بقعهای است و زمانی خواهد آمد که آن بقعه همواره محل رفت و آمد و مطاف فرشتگان میشود تا روز قیامت که در صور دمیده شده و قیامت فرا میرسد.»پرسیدند:ای پسر پیامبر(ص)! این بقعه کدام بقعه است؟ فرمودند: «این بقعه در سرزمین طوس است به خدا سوگند آن زمین باغی از باغهای بهشت است و هر که مرا در این بقعه زیارت کند، گویی پیامبر(ص) را زیارت کرده و ثواب هزار حج مقبول و هزار عمره مقبول برایش نوشته شده و من و پدرانم در روز قیامت شفاعت کننده او خواهیم بود.»این روایات از اهمیت بالای زیارت حضرت ثامن الائمه(ع) حکایت دارد. از نظر شادابی و نشاط معنوی چطور؟ زیارت ثامن الائمه(ع) چه رهاوردی برای زائران دارد؟- یکی از برکات زیارت ثامن الائمه(ع) این است که موجب نشاط و شادابی مومنان میشود و هر کسی به زیارت ایشان میرود، ارتباط روحی با آن حضرت(ع) برقرار کرده و در نفس خود آن را حفظ میکند زیرا زائران وقتی سیل مشتاقان به زیارت آن حضرت(ع) و ولع شان به زیارت ایشان را میبینند، نشاطی معنوی را حس میکنند.این همان راز آمدن زائران از دور و نزدیک و حتی با مشقات بسیار به مشهد مقدس است و انسان پس از رسیدن به آنجا شادابی خاص را احساس میکند که در روایتها نیز به آن اشاره میشود؛ به عنوان مثال از پیامبر اکرم(ص) نقل است، که فرمودند: «پاره تن من در خراسان دفن خواهد شد، هر انسان اندوهناکی او را زیارت کند، خداوند بزرگ اندوه او را از بین خواهد برد و هر گنهکاری که به زیارت او بشتابد خداوند گناهانش را میآمرزد.» یعنی بخشش گناهان از برکات زیارت ثامن الائمه(ع) محسوب میشود؟- بله، کسی که با اخلاص به این زیارت نایل شده و محبت واقعی نشان میدهد، گناهانش توسط پروردگار عالمیان بخشیده میشود.در روایت دیگر حسن بن وشّاء از امام ثامن(ع) نقل میکند از حضرت(ع) درباره سرنوشت ایشان پرسیدم، امام رئوف(ع) پاسخ دادند: «بزودی من از سر ظلم و ستم با سم کشته خواهم شد، هر کس مرا زیارت کند حال آنکه حق مرا بشناسد گناهان گذشته و آیندهاش آمرزیده میشود.»نکته دیگر اینکه در روایات اشاره شده زیارت امام رئوف(ع) موجب نجات انسان از سختیها و مشکلات میشود، هر انسان مومنی که به زیارت ایشان نایل میشود، مشکلاتی دارد اعم از مادی و معنوی، اما اگر با اخلاص به آن حضرت(ع) عرض ادب کرده و به محضرشان توسل بجوید، در روایات آمده که امام(ع) به فریادش رسیده و مشکلاتش را حل میکند که در تاریخ نمونههایی از این دست فراوان بوده و هست.چه بسیاری از بیماران روحی و جسمی چه از داخل کشور و چه از دیگر کشورها و ملل به حرم رضوی شرفیاب شده و حاجت گرفتهاند و نیز چه بسیار انسانهایی که در این حرم شریف هدایت شده و به اسلام و تشیع مشرف شدهاند. از باب شفاعت چطور؟ آیا زیارت ثامن الائمه(ع) در مشهد مقدس سبب برخورداری از شفاعت ایشان در آخرت و روز قیامت نیز میشود؟- بله، زیارت امام هشتم(ع) سبب شفاعت مومنان میشود، یعنی افزون بر آثار دنیوی که به آنها اشاره شد، زیارت امام رئوف(ع) آثار اخروی در پی دارد، آنچنان که از امام هشتم(ع) نقل است که فرمودند: «هر کس از دوستانم مرا زیارت کند در حالی که حق مرا بشناسد روز قیامت او را شفاعت خواهم کرد.» این شناخت که در روایتها مورد تأکید قرار گرفته به چه معناست و چطور محقق میشود؟- شناخت حق امام هشتم(ع) این است که دروغگو نباشیم و با قصد و طمع، ریا و خودنمایی به زیارت نرویم، امام(ع) را به عنوان شخصی که از جانب خداوند رسالت هدایت مردم را بر عهده دارد، بشناسیم و بدانیم چه ظلمها و سختیهایی در این مسیر کشیدهاند تا از شفاعت امام(ع) بهرهمند شویم.از این رو، زائران امام رئوف(ع) باید توجه داشته باشند آداب زیارت را رعایت کنند؛ ایجاد ازدحام نه تنها در آموزههای زیارت در اسلام ذکر نشده، بلکه چنین رفتارهایی را نیز رد میکند، زیرا در دستورهای دینی بر اخلاص، وقار و طمأنینه و ادب در زیارت تاکید شده است.البته بی تردید حضور مشتاقان امام رئوف(ع) از داخل و خارج از ایران در مشهد مقدس آثار و برکات فراوانی دارد؛ از جمله آنها بُعد بین المللی است زیرا انعکاس حضور پرشور از عشق و ارادت معنوی شیعه به ائمه معصوم(ع) حکایت دارد، امامی که به ظلم و ستم و با شهادت از دنیا رفته و این بارگاه عظیم الشان و این همه موقوفات و نذرها به برکت ایشان شکل گرفته است.از بُعد تبلیغاتی، وقتی پیروان دیگر مذاهب اسلامی این شور و اشتیاق و علاقه را میبینند، نقشههای دشمنان بویژه وهابیت و سلفیون خنثی میشود، زیرا آنها معتقدند احترام به قبور جایگاهی در دین ندارد و مردم با غلو وارد این میدان شده و بُعد ماورایی به ائمه(ع) میدهند، در حالی که شیعه، امامان(ع) را بندگان برگزیده خدا میداند که از علم ویژه و کمالات معنوی خاص برخوردار هستند.منبع:قدس211008