صله ارحام یکی از برنامه های مفید دین اسلام بوده که به زمان خاصی اختصاص ندارد ،البته ایام نوروز فرصت خوبی است تا انسان این سنت حسنه وسفارش اکید اسلام را به جا آورد.
عقیق: یکی ازسفارشات مورد تاکید اسلام صله ارحام است که حضرت علی (ع) هم انجام آن را شرط دین داری معرفی می کند و می فرماید« به درستی که برای اهل دین علاماتی است که به آن ها شناخته می شوند... یکی از آن علامت ها صله ارحام است» . *خویشاوندی نسبی و سببی. خویشاوندی نسبی پیوندی است که از طریق خون و رحم ایجاد می شود، مانند پدر، مادر، برادر و خواهر تا آخر و خویشاوندی سببی هم از طریق ازدواج به وجود می آید؛ مانندخویشاوندی میان زن و شوهر و خویشان دو طرف. انسان باید پیوند عاطفی خود را با خویشان نسبی(ارحام) استمرار بخشد و هیچ گاه ارتباط و علاقه خود را با آن ها قطع نکند و در برابر هر نیاز آن ها توان پاسخ مثبت و متناسب دهد. صلۀ رحم از جمله واجبات الهی و قطع ارتباط با خویشاوندان نسبی از گناهان کبیره است. خدا هم درآیات سوره بقره برهمین مطلب تاکید دارند و حضرت علی (ع)هم انجام آن را شرط دین داری معرفی می کند و می فرماید« به درستی که برای اهل دین علاماتی است که به آن ها شناخته می شوند... یکی از آن علامت ها صله ارحام است» و تا جایی که پیامبر(ص) پاداش ثواب صله رحم را 24 برابر سایر پاداش ها عنوان می کند. بالاخره صله رحم فرمان الهی است و خدا از آن بازخواست می کند و انجام آن باعث زیادی عمر، رزق، فزونی نعمت، رفع فقر، تأمین سلامت در جمیع امور، موجب تزکیه اعمال، پالایش روح، بخشش گناهان و تخفیف عقاب می شود. و در کنار سفارش‌های مؤکد اسلام بر صله ارحام، روایات متعددی درباره آثار منفی قطع رحم وارد شده که به عنوان نمونه قطع رحم نشانه کفران نعمت، ضایع کردن امر خدا، از گناهان کبیره، باعث زائل شدن اثر اعمال، کاهش عمر و ابتلا به فقر معرفی شده است. *توجه به یتیمان یکی از محاسن اخلاقی، سرپرستی ایتام و تفقد و محبت نسبت به آنان است. در زندگی انسان ها کمبودهایی وجود دارد که جز از طریق محبت و دوستی نمی توان آن را جبران نمود و در این میان کودکان یتیم بیش ترین نیاز را احساس می کنند. آن ها در اثر از دست دادن پدر و مادر خود از سرچشمه محبت دور افتاده و بیش از هر چیز به نوازش و محبت محتاج اند و برای این احساس عاطفی و روحی، خواه ناخواه در انتظار پاسخ هستند که این نیاز در ایامی مثل نوروز بیش تر است. دین مقدس به موضوع ایتام اهمیت خاصی داده و از راندن یتیم و دست درازی به مال آنها نهی کرده است. *توجه به فقراء و مستمندان موضوع فقراء یکی از مسائل جدی جامعه اسلامی بوده و اسلام دستور جدی برای ریشه کردن آن داده است و حتی راه کارهایی هم برای از بین بردن مرز بین فقرا و اغنیاء ارائه کرده و از جمله، پرداخت زکات واجب و انفاق است. توجه به این قشر، در ایام نوروز خصوصاَ در خانواده های پرجمعیت، بیش تر احساس می شود. *دیدار و تجلیل از بزرگترها شادکردن هرمؤمن به خصوص سالخوردگان که عمری را در عبادت و پرستش سپری کرده اند، بسیار با فضلیت و دارای ثواب و پاداش است و عید نوروز یکی از فرصت ها برای دیدار از آنها و به خصوص کسانی که در خانه سالمندان می باشند، خواهد بود. خدا تجلیل از سالخوردگان را از خود آغاز می کند و پیامبر (ص) هم در این رابطه می فرماید« زمانی که مسلمانی سالخورده گردد، خدا به ملکی امر می کند که هر کار خیری که در ایام جوانی و نشاط انجام می داده را برای سالخوردگی بنویسد.» *دیدار با دوستان و برادران دینی دیدار با دوستان نیز یکی از برنامه هایی است که به زمان و فصل خاصی اختصاص ندارد و تعطیلات نوروز هم یکی از زمانهای مناسب برای این کار می باشد. پیامبر(ص) درباره اهمیت این موضوع می فرماید« کسی که به دیدار برادر دینی اش به خانه او برود، خدا به او می فرماید: تو مهمان و زائر من هستی، و برمن است که تو را احترام کنم، به خاطر دوستی تو با آن برادرت، بهشت را برتو واجب کردم.» امام صادق (ع) نیر در این رابطه می فرماید« کسی که بردار مؤمنش را در گوشه ای از شهر به خاطر خشنودی خدا زیارت کند، پس او زائر خدا است و بر خدا است که زائرش را تکریم کند». *اطعام و مهمان کردن در مکتب اسلام غذا دادن و اطعام مؤمنان هرچند بی نیاز باشند، مورد عنایت خاصی قرار دارد. این معلوم است که مسئله مذکور نشان می دهد هدف از غذا دادن، افزون بررفع نیازمندی ها جلب محبت و تحکیم پیوند های دوستی و صمیمیت و بهانه ای برای دور نمودن کدورت ها است. بر اساس رهنمودهای معصومان(ع) اطعام باعث نزول خیر و برکت به سوی خانه ای است که سفرۀ اطعام درآن پهن می شود. در این باره روایات متعددی از معصومین(ع) بر اهمیت اطعام دادن به مهمان بیان شده. در سخنان پیشوایان دین اثرات متعددی برای اطعام مؤمنان بیان گردیده که بیانگر جایگاه این سنّت در اسلام است. پی نوشت: فرصت های طلایی نوروز-محمد مهدی فجری منبع:حوزه 211008