عقیق:امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف آن گونه که از قرآن و روایات نبوی و اهل بیت علیهم السلام استفاده میشود دارای اهداف و آرمانهای بسیار بلندی است که قرار است در عصر ظهور آنها را در سطح جهان پیاده نماید،آرمان هایی که فقط با امدادهای غیبی و به توسط مردی الهی همچون او قابل پیاده شدن است.ولی این به آن معنا نیست که در عصر غیبت هیچ مرتبه از آن آرمانها قابل پیاده شدن نیست، ما میتوانیم در سطوح مختلف جامعه و در قشرهای مختلف جلوه هایی از آنها را با الگو گرفتن از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و یارانش پیاده کنیم تا زمینهساز ظهور او گردیم. یک قشر مهم از اقشار جامعه بانوان هستند که میتوانند با الگو گرفتن از آرمانهای بلند مهدوی، جامعه ای مهدوی در حد خود و در عصر غیبت پیاده کنند، و این با برداشت پیام هایی است که از فرهنگ مهدویت به دست میآید، موضوعی که ما در این مقاله در حدّ وسع و توانمان به آن میپردازیم.واژههای کلیدی: فرهنگ مهدوی، مهدویّت، پیامهای مهدوی، زمینهسازی ظهور.مقدمهگاهی این سؤال در ذهن انسان، تداعی میشود که آیا بحث از مهدویت و فرهنگ مهدوی، صرفاً جنبه تاریخی دارد؛ یا میتوان مباحث مهدویت را به روز کرده، و جنبه کاربردی به آن داد. باید اشاره کرد که میتوان، در عصر پیش از ظهور، پرتویی از جامعه مهدوی را با اجرای درصدی از اهداف ظهور ایجاد کرد؛ چرا که رسیدن به اهداف عالی ظهور، تنها در هنگام ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ممکن است. این مطلب را با چند مقدمه میتوان اثبات نمود:1. زمینه سازی برای ظهوراز آنجا که غیبت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از ناحیه ما بوده[1]؛ ما نیز در ظهور او مؤثر خواهیم بود، و این امر تنها با به کار بردن اهداف حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف – گرچه در سطح محدود ـ تحقق خواهد یافت. بنابراین در روایتی از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم آمده است: « قومی از مشرق زمین، خروج میکنند که زمینهساز سلطنت و حکومت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف خواهند بود»[2] .این آماده سازی میتواند در زمینه فرهنگ و عقلانیت مردم باشد، که در صورت بالا رفتن سطح آن، زمینه برای ظهور حضرت، فراهم خواهد شد. از امام باقر علیه السلام نقل شده است که فرمود: « چون قائم ما، قیام کند؛ دستش را بر سر بندگان میگذارد و عقول آنها را متمرکز ساخته و اخلاق را به کمال میرساند»[3] . از این حدیث استفاده میشود که کار حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، تکمیل نقص عقول و اخلاق مردم است تا از معارف الهی بهره مند شوند.در نتیجه این مردم هستند که با تلاش خود و بالا بردن سطح علم، اخلاق و فرهنگ جامعه میتوانند زمینهساز ظهور کلی حضرت شوند تا به واسطه آن به کمال عقلانی نهایی برسند.2. الگوگیری از حکومت مهدویامام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، رهبر و الگوی کامل برای شیعیان است و لذا مردو زن وظیفه دارند تا در حد امکان، از اهداف بلند آن حضرت بهره برده و خود را به او نزدیک نمایند. بنابراین ما میتوانیم با سرمشق قرار دادن اهداف عالی آن بزرگوار، جامعهای مهدوی ـ هرچند محدود ـ ایجاد نماییم.3. منتظران مصلح، خود صالحاند.کسانی که در انتظار مصلح جهانی به سر میبرند، خود باید صالح باشند و این با پیاده کردن اهداف قیام حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در جامعه ـ هر چند در سطح محدود ـ میسر میشود.وجود زنان در میان اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریفدر رابطه با اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریفکه راجع به زنان است، دو روایت وجود دارد که در یکی از آنها اشاره به وجود سیزده زن در بین اصحاب حضرت دارد و در دیگری پنجاه زن. ممکن است که جمع بین دو دسته، این گونه باشد که مجموع اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از زنان، پنجاه نفر است که سیزده نفر آنها، کسانی هستند که رجعت کرده و از قبر، سر بر میآورند و در حکومت حضرت، سهیم خواهند بود.1. مفضل بن عمر میگوید: از امام صادق علیه السلام شنیدم که میفرمود:« همراه قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف سیزده زن وجود دارد. عرض کردم، از آنها در چه کاری بهره میگیرد؟ فرمود: آنان مجروحان را مداوا کرده و از آنها پرستاری میکنند؛ همانگونه که زنان همراه رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم، چنین میکردند. عرض کردم: نام آنها را برای من بگو! حضرت فرمود: قنواء دختر رُشَید، ام ایمن، حبابه والبیه، سمیه مادر عمار بن یاسر، زبیده، ام خالد احمسیه، ام سعید حنفیه، وصبانه ما شطه و ام خالد جهنیه»[4].2. جابر بن یزید جعفی از امام باقر علیه السلام نقل کرده است که فرمود: « به خدا سوگند! سیصد و بیشتر از ده نفر میآیند که در میان آنها، پنجاه نفر زن وجود دارد. آنان در مکه بدون وقت مقرر، اجتماع میکنند؛ دسته هایی همانند ابرهای پاییز، بعضی پشت سر بعضی دیگر. و این همان آیهای است که خداوند فرمود: هر کجا باشید خداوند تمام شما را خواهد آورد؛ زیرا او بر هر چیزی قادر است.»[5]اگر چه این روایت را عیاشی، مرسلا نقل کرده است، ولی نعمانی و دیگران، آن را با چند طریق که برخی از آنها صحیح است نقل کرده اند[6].پیامهای مهدویاز آنجا که امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، امام، رهبر و ولی هر زن و مرد مسلمان شیعی است؛ لذا عصر ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و رفتار آن حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف میتواند، الگودهی برای زنان نیز باشد و آنان نیز میتوانند با اجرای آن اهداف، جامعهای مهدوی را در این عصر ـ که عصر غیبت است ـ پیاده نمایند. اینک به برخی از این پیامها که از روایات استفاده میشود اشاره میکنیم:1. شرکت در مسائل اجتماعیهر گاه جامعه به حدی رسید که زنان و مردان به تکامل عقلانی و اخلاقی رسیدند؛ زنان نیز میتوانند در مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه با حفظ شئونات اسلامی شرکت کنند و همانند مردها سهمی را ایفا نمایند. این معنا با جمع بین دو دسته روایات، به دست میآید:الف: روایاتی که دلالت بر تکامل عقلانی و اخلاقی انسانها در عصر ظهور دارد[7].ب: روایاتی که دلالت بر وجود زنان در بین 313 نفر اصحاب حضرت دارد[8].2. مشارکت در انسجام اسلامییکی از اهداف حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ایجاد وفاق و انسجام اسلامی است. لذا در دعای ندبه میخوانیم: « کجاست آن کسی که گفتار را بر تقوا جمع میکند[9] ». زنان جامعه اسلامی نیز با الگو گرفتن از امام خود در حدّ توان خود میتوانند در این هدف مهم در عصر غیبت سهیم باشند.3. احیای سنتهای فراموش شدهزنان نیز میتوانند، سنتهای فراموش شده را احیا کنند؛ همانگونه که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف میخوانیم: « ... او دستورات فراموش شده قرآن و سنت را احیا میکند[10] ».4. تعلیم قرآنزنان نیز میتوانند همانند حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف معلم قرآن باشند؛ همان که درباره حضرت آمده است: « ... آن گونه که قرآن نازل شده، به مردم میآموزد ...[11]».5. تربیت افرادیکی از کارهایی که امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بعد از ظهور، انجام میدهد، تکمیل اخلاقیات مردم است. بنابراین در روایتی که از امام باقر علیه السلام نقل شده است میخوانیم: « خداوند متعال، به واسطه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اخلاق مردم را کامل میکند[12] ».زنان نیز میتوانند فرزندان خود و نیز خود را، با تعلیمات اخلاقی تربیت کرده و آنان را به کمال برسانند.6. تلاش در جهت رفع گرفتاریهای مردمیکی از اسامی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف « غوث» است. در حدیثی میخوانیم: « مهدی در میان امت من، خروج میکند و خداوند او را به فریاد مردم میرساند[13] ». زنان نیز میتوانند با اقتدا به الگوی خود، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فریاد رس گرفتاران، در حد امکان باشند.7. اصلاح جامعهزنان نیز میتوانند با الگوگیری از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در حد وسع خود، در اصلاح جامعه کوشا باشند؛ همان طور که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف آمده است: « خداوند متعال، به واسطه او هر آنچه قبل از او فساد بوده، اصلاح خواهد کرد[14]».8. اهل عمل بودنزنان برای تربیت اولاد و افراد جامعه باید خود اهل عمل باشند، و تنها به خیر و تقوا اشاره نمایند؛ همان گونه که سیره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در دعوت به حق، این گونه است. لذا از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمودند: « ... او به تقوا اشاره کرده و خود عمل به هدایت میکند...[15] ».9. ایجاد عشق، در عبادت افرادزنان باید همانند حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اولاد و افراد جامعه را عاشق عبادت کرده و کاری کنند که افراد تحت تربیت آنها عبادت را دوست دارند. از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نقل شده است که فرموند: « ... حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف دلهای بندگان را، عاشق عبادت میکند ...[16] ».10. آزادی مردم از بندگی هوای نفسزنان باید سعی کنند تا افراد تحت تربیت خود را از بندگی هوای نفس برهانند؛ همان گونه که در مورد حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف میخوانیم: « ... خداوند به واسطه او، ذلت بردگی ( هوای نفس) را از گردنهای شما، بر میدارد[17]».11. گسترش عدلزنان نیز با الگوگیری از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف میتوانند در گسترش عدل کوشا باشند؛ چنان که در روایات آمده است: « آگاه باشید! به خدا سوگند، به طور حتم، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف عدالتش را داخل خانههای شما خواهد کرد؛ همان گونه که گرما و سرما داخل خانههای شما خواهد شد[18] ».12. برپایی نماززنان باید در حد توانایی خود، در برپایی نماز کوشا باشند؛ همان طور که از اهداف حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، برپایی نماز است. از زیدبن علی، نقل شده است: « هنگامی که قائم آل محمد عجل الله تعالی فرجه الشریف، قیام کند، میفرماید:ای مردم! ما کسانی هستیم که خداوند در قرآن وعده آنان را به شما داده است؛ آن جا که فرمود: کسانی که اگر ما در روی زمین به آنان امکانات دهیم نماز را به پا، میدارند...[19] ».13. امر به معروف و نهی از منکردر روایتی درباره اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از زنان و مردان آمده است: « آنان، امر به معروف و نهی از منکر میکنند[20] ». بنابراین اگر زنان جامعه اسلامی میخواهند در راه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و اصحاب او باشند، باید این دو فریضه را احیا نمایند.14. اهل تلاش بودنزنان باید از اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف الگو گرفته و اهل کوشش و تلاش باشند؛ همان گونه که از رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم نقل شده است که درباره اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: « خداوند برای او از دورترین کشورها به تعداد اهل بدر ( 313 نفر) جمع میکند، که همگی اهل کوشش و تلاش در راه اطاعت خدا هستند[21] ».15. سعی در گسترش علمزنان نیز میتوانند در گسترش علم در سطح جامعه در حد امکان، کوشا باشند، همان طور که از رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم نقل شده که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: « ... خداوند عزوجل، به واسطه او زمین را بعد از تاریکی، پر از نور کرده و پس از ظلم، پر از عدل نموده و پس از جهل، پر از علم خواهد کرد[22] ».16. تواضع و فروتنی نسبت به دیگرانبانوان باید نسبت به هم نوعان دینی خود، متواضع باشند. همان طور که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند: « در برابر مومنان، ذلیل و در مقابل کافران، عزیزند[23] ».17. از تنهایی نهراسیدنهر گاه انسان، حق را یافت؛ گرچه پیروان آن کم است، نباید از تنهایی یا کمی افراد، به خود ترس راه دهد. درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف میخوانیم: « حق با ماست، هر کس از ما کناره گیرد ما را به وحشت نمیاندازد[24] ».18. همکاری با مصلحانامام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف گرچه به تنهایی میتواند جهان را اداره کند، ولی اهداف عالی خود را با همکاری با مصلح بزرگ، حضرت مسیح، دنبال میکند. بنابراین در حدیثی از رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم آمده است: « ... عیسی بن مریم، فرود میآید و پشت سر او نماز میگذارد...[25] ». و این عملکرد بسیار آموزندهای است که بانوان ما نیز میتوانند از آن درس گرفته و در این جهت به حضرت، اقتدا کنند.19. صله رحمدرباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از امام علی علیه السلام نقل شده که از همه بیشتر صله رحم میکند؛ آن جا که فرمود: « او از همه بیشتر صله رحم خواهد کرد[26] ». زن مسلمان نیز با الگوگیری از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف باید این سنت مهدوی، بلکه سنت همه امامان و انبیا را احیا کند.20. اهل شب زنده داریدرباره اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از امام صادق علیه السلام نقل شده که اهل شب زنده داری هستند: « آنان مردانی هستند که شب را نمیخوابند، در نمازشان زمزمهای چون زنبور دارند، شبها در حال قیام بر روی پاهای خود میایستند ...[27] ». از آنجا که در میان اصحاب امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف زن نیز وجود دارد، این صفت شامل آنها نیز میشود و پیام آن به زن مسلمان آن است که اگر میخواهیم در عصر غیبت از یاوران مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف باشیم شبزنده داری را هرگز فراموش نکنیم.21. امانت داریبانوان شیعه باید با الگوگیری از امام خود، امانت دار باشند؛ همان گونه که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف آمده است: « او نگه دار هر چیزی است که نزد او به امانت گذاشته شده است[28] ». زن مسلمان نیز باید با الگو قرار دادن امامان سعی خود را در شناخت خداوند به کار بسته و خداشناس حقیقی گردد.22. خداشناس حقیقیاصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که از آن جمله 50 زن هستند ـ همگی خداشناس و اهل توحیدند ـ درباره آنها از امام علی علیه السلام نقل شده است: « ... و آنان کسانی هستند که خداشناس حقیقی بوده و اهل توحید میباشند[29] ».23. استفاده از روزهای مهمبانوان با الگوگیری از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف کارهای مهم را در روزهای مهم انجام دهند؛ همان طور که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف میخوانیم که امام باقر علیه السلام فرمود: « گویا قائم را در روز عاشورا، روز شنبه، مشاهده میکنم که بین رکن و مقام ایستاده و در مقابل او کسی ندا میدهد: برای خدا بیعت کنید. در آن هنگام است که خداوند زمین را پر از عدل میکند؛ همان گونه که پر از ظلم و جور شده باشد[30] ».24. اخلاص در عملبانوان شیعی و پیروان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف باید اهل اخلاص در عمل باشند؛ همان گونه که در باره اصحاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از امام جواد علیه السلام نقل شده که فرمودند: « ... چون برای حضرت، این تعداد از مخلصین فراهم شود؛ خداوند امر او را ظاهر خواهد نمود ...[31] ».25. نترسیدن از ملامت افرادبانوان شیعی نباید از ملامت افراد ملامت گر، بهراسند. آنها باید در راه حقی که تشخیص دادهاند، ثابت قدم باشند؛ همان گونه که درباره امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف آمده است که فرمود: « ... در راه خدا از ملامت هیچ ملامت کنندهای نمیهراسد[32] ».26. توجیه قبل از اقدام عملیاز امام باقر علیه السلام نقل شده که فرمود: «یقول القائم عجل الله تعالی فرجه الشریف لأصحابه: یا قوم! انّ اهل مکه لایریدوننی، و لکنّی مُرْسل الیهم لأحتجّ علیهم بما ینبغی لمثلی ان یحتجّ علیهم. فیدعو رجلاً من اصحابه فیقول له: امض الی اهل مکه فقل: یا اهل مکه! انا رسول فلان الیکم…»[33]؛ «قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف به اصحاب خود میگوید:ای قوم! همانا اهل مکه مرا نمیخواهند، ولی من کسی را به سوی آنان میفرستم تا بر آنها آنگونه که سزاوار من است احتجاج نماید. لذا یکی از اصحابش را میخواهد و به او میگوید: به سوی اهل مکه برو و بگو: ای اهل مکه! من فرستاده فلان (حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف) به سوی شمایم…».وظیفه زنان جامعه اسلامی نیز آن است که هنگام تربیت فرزندان خود یا دیگران، ابتدا آنها را توجیه کنند و در صورتی که توجیه آنان جواب نداد با ملاحظه مراحل دست به اقدام عملی بزنند.27. مقابله با انحرافاتاز امام علی علیه السلام نقل شده که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: « در آخر زمان او خروج میکند و انحرافاتی که در حق پدید آمده اصلاح خواهد کرد…»[34].زنان نیز در جامعه اسلامی باید به مولای خود اقتدا کرده و در حدّ توان خود در راستای این هدف گرچه در سطحی محدود کوشا باشند تا زمینهساز ظهور گردند.28. هتک حرمت افراد ممنوعاز امام علی علیه السلام نقل شده که از جمله اموری که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بر آن با اصحاب خود که از آن جمله بانوان هستند پیمان میبندد هتک حرمت نکردن افراد است، آن جا که میفرماید: «آنان بر اصولی با حضرت بیعت میکنند که از آن جمله این است که هتک حرمت فرد آبرومندی را نکنند و کسی را سبّ و دشنام ندهند و به منزلی هجوم نیاورند و کسی را به جز به حقّ نزنند…».[35]بانوان نیز باید مواظب رفتار و گفتار خود بوده و هتک حرمت شخص آبرومندی را ننمایند و بی جهت به کسی ناسزا نگویند و… .29. نخوردن مال یتیماز امام علی علیه السلام نقل شده که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از جمله پیمان هایی را که با کارگزارانش از جمله بانوان برای بیعت میبندد نخوردن مال یتیم است، آن جا که میفرماید: «… من با شما هستم در صورتی که مال یتیم را ]بیجهت[ نخورید…».[36]این وظیفه نیز میتواند برای یاوران حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و پیروان او آموزندگی داشته و با پیروی از آن از اصحاب آن حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف در عصر غیبت باشند.30. گواهی با علماز امام علی علیه السلام نقل شده که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از جمله پیمانهایی را که با کارگزارانش از جمله بانوان برای بیعت میبندد گواهی ندادن بدون علم است، آن جا که میفرماید: «من با شما هستم در صورتی که … بر چیزهایی که به آن علم ندارید گواهی ندهید…».[37]همه از آن جمله بانوان اسلامی وظیفه دارند تا چیزی را که ندانسته و از آن اطلاعی ندارند گواهی ندهند.31. دشنام دادن ممنوعاز امام علی علیه السلام نقل شده که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از جمله پیمانهایی را که با کارگزارانش از جمله بانوان برای بیعت میبندد دشمنان ندادن به مردم است، آن جا که میفرماید: «من با شما هستم در صورتی که … کسی را دشنام ندهید…».[38]بانوان مهدوی باید با الگو گرفتن از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف مواظب زبان خود بوده و بی جهت کسی را دشنام نداده و ناسزا نگویند.32. اطعام به مساکیناز پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نقل شده که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: «گویا مهدی با دستان خود به مساکین کره میدهد».[39]و نیز نقل شده که فرمود: «نشانه مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، آن است که او بر کارگزاران خود سخت گرفته و با مال خود جود خواهد کرد و به مساکین رحم خواهد نمود».[40]بانوان اسلامی نیز میتوانند با الگو گرفتن از سیره مهدوی در حدّ توان خود به مساکین اطعام داده و حتی به مستمندان با دستان خود غذا دهند تا به جامعه خود رنگ و بوی مهدوی دهند.33. آبادی معنوی جامعهاز پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نقل شده که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: «… به قائم از شما زمین خود را به تسبیح و تحلیل و تقدیس و تکبیر و تمجیدم آباد خواهم کرد…».[41]از دامن زن است که مرد به معراج میرود. زنان جامعه میتوانند با تربیت معنوی فرزندان و اعضای خانواده خود در تشکیل جامعهای معنوی در حدّ و محدودیت خود سهیم باشند، گرچه حدّ کامل آن اختصاص به عصر ظهور دارد.34. شرکت نهضت سوادآموزیاز پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نقل شده که درباره عصر غیبت فرمود: «زود است که فتنه هایی پیدا شود به حدّی که انسان صبح هنگام مؤمن است ولی عصر هنگام کافر میشود مگر کسی که خداوند او را با علم زنده کرده است».[42]زنان جامعه نیز میتوانند در راستای زنده کردن جامعه از راه سوادآموزی و فراگیری دانش و معرفت، سهم بسزایی داشته باشند.35. خلف وعده ممنوعاز پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و سلم نقل شده که درباره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: «… اگر از دنیا تنها یک روز باقی مانده باشد خداوند آن روز را طولانی میکند تا مردی از اهل بیتم مالک زمین گشته و کارهای مهم به دست او انجام گردد. او اسلام را ظاهر کرده و خلف وعده نمیکند…».[43]بانوان جامعه اسلامی باید با الگو گرفتن از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و آرمانهای بلند او و در راستای زمینه سازی ظهور اهل وفای به عهد باشند تا از یاران حضرت در عصر ظهور باشند.36. رفع اختلاف از بین شیعیاناز امام حسین علیه السلام نقل شده که فرمود: «آن امری که انتظارش را میکشید تحقق نمییابد تا این که شما از یکدیگر بیزاری جسته و در صورت یکدیگر آب دهان بیندازید و بر ضد همدیگر گواهی داده و یکدیگر را لعن کنید». به حضرت عرض کردم: آیا در آن زمان خیری نیست؟ امام حسین علیه السلام فرمود: «تمام خیر در آن زمان است؛ چرا که قائم ما قیام کرده و تمام این امور را دفع خواهد کرد».[44]نتیجهانسانها در سطوح مختلف جامعه میتوانند با الگو گرفتن از سیره حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و کارگزاران او و عمل کردن به آرمان های بلند مهدوی جامعه ای با رنگ و بوی عصر ظهور در حدّ و توان خود ایجاد نماییم و از آن جا که زنان و بانوان یکی از ارکان مهم و اساسی جامعهاند، لذا میتوانند در تحقق این جامعه مهدوی در عصر غیبت سهم بسزایی داشته باشند.پی نوشت ها:[1]. خواجه نصیر الدین طوسی رحمه الله علیه میفرماید: « وجوده لطف و تصرفه لطف آخر و عدمه منا» ؛ وجود او لطف و تصرف او لطفی دیگر و نبود تصرف از ناحیه ماست. (کشف المراد، ص490- 491)[2]. « یخرج قوم من المشرق یوطئون للمهدی سلطانه» سنن ابن ماجه، ج2، ح 4088 و…[3]. « اذا قام قائمنا وضع یده علی رؤوس العباد فجمع به عقولهم و اکمل به اخلاقهم» بحار الانوار، ج52، ص336، ح71.[4]. «سمعت ابا عبد الله (ع) یقول: یکون مع القائم ثلاث عشر إمرأه. قلت: و ما یصنع بهن؟ قال: یداوین الجرحی و یقمن علی المرضی، کما کنّ مع رسول الله (ص). قلت: فسمهن لی! قال: القنواء بنت رشید، و ام ایمن، و حبابه الوالبیه، و سمیه ام عمار بن یاسر، و زبیده، و ام خالد الأحمسیه، و ام سعید الحنفیه، و صبانه الماشطه و ام خالد الجهنیه» دلائل الامامه، ص259 و اثبات الهداه، ج3، ص575.[5]. «یا جابر!… و یجئ والله ثلاثمائهو بضعه عشر رجلا فیهم خمسون امراه، یجتمعون بمکه علی غیر میعاد، قَزَعا کقزع الخریف یتبع بعضهم بعضا، و هی الآیه التی قال الله: این ما تکونوا یأت بکم الله جمیعا ان الله علی کل شیئ قدیر» تفسیر عیاشی، ج1، ص65.[6]. الاختصاص، ص255؛ الارشاد، ص359؛ غیبت طوسی، ص269؛ اعلام الوری، ص427؛ الخرائج، ج3، ص1156؛ عقد الدرر، ص49؛ اثبات الهداه، ج3، ص548 و بحار الانوار، ج51، ص56 و ج52، ص212.[7]. بحار الانوار، ج52، ص 336، ح71.[8]. تفسیر عیاشی، ج1، ص65.[9]. «این جامع الکلمه علی التقوی» مفاتیح الجنان، دعای ندبه.[10]. «… و یحیی میت الکتاب و السنه» نهج البلاغه، خطبه 138.[11]. «… یعلمون الناس القرآن کما انزل… » بحار الانوار، ج52، ص 362، ح139.[12]. «… و اکمل به اخلاقهم » بحار الانوار، ج52، ص336، ح71.[13]. «یخرج المهدی (عج) فی امتی، یبعثه الله غیاثا للناس» کشف الغمه، ج2، ص470.[14]. «یصلح الله تعالی به کل ما افسد قبله» البرهان، متقی هندی، ص132.[15]. «… یشیر بالتقی و یعمل بالهدی… » بحار الانوار، ج52، ص269، ح158.[16]. «… یملأ قلوب العباد عباده… » بحار الانوار، ج51، ص74، ح24.[17]. «… به یخرج ذل الرق من اعناقکم» بحار الانوار، ج51، ص75، ح29.[18]. «أما والله! لیدخلن عدله جوف بیوتهم کما یدخل الحر و البرد» بحار الانوار، ج52، ص362، ح131.[19]. «اذا قام القائم من آل محمد یقول: ایها الناس! نحن الذین وعدکم الله فی کتابه : الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلاه…» بحار الانوار، ج52، ص373، ح166.[20]. «و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر» منتخب الأثر، ص581، ح4[21]. «یجمع الله له من اقاصی البلاد علی عده اهل بدر، کدّادون، مجدون فی طاعته» بحار الانوار، ج52، ص310[22]. «… یملأ الله عزوجل به الارض نورا بعد ظلمتها و عدلا بعد جورها و علما بعد جهلها» اکمال الدین، ص260.[23]. «اذله علی المومنین، اعزه علی الکافرین» نعمانی، غیبت، ص316، باب 21، ح12.[24]. «الحق معنا، فلن یوحشنا من قعد عنا» بحار الانوار، ج53، ص178، ح9.[25]. «… فینزل عیسی بن مریم فیصلی خلفه… » فرائد السمطین، ج2، ص312.[26]. «… و اوصلکم رحما» نعمانی، غیبت، ص212، باب 13، ح1.[27]. «… رجال لا ینامون اللیل، لهم دوی فی صلاتهم کدوی النحل یبیتون قیاما علی اطرافهم… » بحار الانوار، ج52، ص308.[28]. « الحافظ لما استودع» بحار الانوار، ج52، ص 269، 158.[29]. «… و هم الذین و حدوا الله حق توحیده…» بشاره الاسلام، ص259.[30]. «کانی بالقائم یوم عاشوراء یوم السبت قائما بین الرکن و المقام ینادی البیعه لله، فیملأها عدلا کما ملئت ظلما و جورا» طوسی، غیبت، ص453، ح459.[31]. «… فاذا اجتمعت له هذه العده من اهل الاخلاص اظهر الله امره…» کمال الدین، ج2، ص377.[32]. «… ولایأخذه فی الله لومه لائم» بحار الانوار، ج52، ص354، ح114.[33]. بحارالانوار، ج52، ص307، باب26، ح81.[34]. «یخرج فی آخرالزمان، یقیم اعوجاج الحق…» بحارالانوار، ج42، ص215، ح16.[35]. «یبایعون علی الاّ… یهتکوا حریماً محرماً و لایسبّوا مسلماً و لایهجموا منزلاً و لایضربوا احداً الاّ بالحق…» منتخب الأثر، ص183، باب3، ح5.[36]. «… انا معکم علی ان … لاتأکلوا مال الیتیم…» منتخب الأثر، ص154.[37]. «… انا معکم علی ان … لاتشهدوا بغیر ماتعلمون…» منتخب الأثر، ص154.[38]. «… انا معکم علی ان … لاتشتمون…» منتخب الأثر، ص154.[39]. «المهدیّ کانّما یُلْعِق المساکین الزُّبْد» منتخب الأثر، ص36، عقد الدرر، ص36.[40]. «علامه المهدی: ان یکون شدیداً علی العمّال، جواداً بالمال، رحیماً بالمساکین» مصنف ابن ابی شیبه، ج15، ص199، ح19498.[41]. «… و بالقائم منکم أعمر أرض بتسبیحی و تهلیلی و تقدیسی و تکبیری و تمجیدی…» بحارالانوار، ج18، ص341، ح49، امالی صدوق، ص504، مجلس92، ح4.[42]. ستکون فِتَن؛ صبح الرجل فیها مؤمناً و یمسی کافراً، الاّ من احیاه الله بالعلم» المعجم الکبیر، طبرانی، ج8، ص278، ح7910.[43]. «… لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلک الیوم حتی یملک رجل من اهل بیتی تجری الملاحم علی یدیه، و یظهر الاسلام، لایخلف وعده…» بحارالانوار، ج51، ص83، ح28، عقدالدرر، ص62.[44]. «لایکون الأمر الذی تنتظرونه حتی یبرأ بعضکم من بعض و یتفل بعضکم فی وجوه بعض، و یشهد بعضکم علی بعض بالکفر و یلعن بعضکم بعضاً.فقلت له: ما فی ذلک الزمان من خیر؟ فقال الحسین علیه السلام: الخیر کلّه فی ذلک الزمان، یقوم قائمنا و یدفع ذلک کله» غیبت، نعمانی، ص206.علی اصغر رضوانیماهنامه انتظار موعود - شماره 22منبع:فرهنگ