آيا همه مسلمانان مي توانند حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها را مادر خود بدانند؟
1- حضرت زهرا (س)، از نظر نسبى، فقط مادر كسانى هستند كه از طرف پدرى يا مادرى سلسله ى آباء و اجداد آنان به ايشان منتهى مى گردد. و سايرين چه شيعه و غير شيعه، حضرت زهراء (س) مادرشان نخواهد بود. از آنجا كه ازدواج شيعيان، با هم مذهب خودشان است و در ميان آنان عده زيادى از نسل و اولاد فاطمه زهرا (س) هستند معمولًا هر شيعه اى اگر در مورد آباء و اجداد و مادران و جدّات خود يك بررسى كند در ميان آنان فردى كه از نسل حضرت زهرا (س) باشد، يافت مى شود و اگر يافت شد، قطعاً از نسل و فرزندان ايشان خواهد بود.
2- اما گاه مقصود از اينكه ما فرزندان ايشان هستيم، فرزند نسبى نيست، مقصود اين است كه ايشان مادر معنوى ما و ما فرزندان معنوى ايشان هستيم. از آنجا كه كسانى كه الگوى هدايت ما هستند حق حيات معنوى بر گردن ما دارند، ما آنان را به منزله پدر يا مادر معنوى خود تلقى مى كنيم. همچنانكه وقتى در مورد استاد و معلم خود مى گوئيم، حق پدرى بر گردن ما دارد او پدر ماست و ما فرزندان اوئيم مقصود اين نيست كه از لحاظ نسبى او پدر ما و ما فرزند او هستيم،بلكه از جهت معنوي مي باشد. در واقع؛ از نظر عرف كساني كه جايگاه خاص و اهميت ويژه اي دارند، به عنوان پدر يا مادر معنوي محسوب مي شوند. همچنان كه در قرآن خداوند از همسران پيامبر به عنوان «امّهات المؤمنين» ياد مي كند و مي فرمايد: «پيامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها [مؤمنان] محسوب مى شوند»(1). در روايات نيز پيامبر (ص) و علي (ع) به عنوان پدران اين امت معرفي شدند. (قال النبي (ص)، أنا و علي أبوا هذه الأمة.(2)) همچنين در زيارت نامه حضرت فاطمه زهرا (س) در بيستم جمادي يعني روز ولادت آن حضرت مي خوانيم: «السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ نَبِيِّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ حَبِيبِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ خَلِيلِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ صَفِيِّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ أَمِينِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ خَيْرِ خَلْقِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ أَفْضَلِ أَنْبِيَاءِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ خَيْرِ الْبَرِيَّةِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا سَيِّدَةَ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا زَوْجَةَ وَلِيِّ اللَّهِ وَ خَيْرِ خَلْقِهِ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا أُمَّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ سَيِّدَيْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا أُمَّ الْمُؤْمِنِينَ ... .»(3) در اين زيارت نامه آن حضرت را به عنوان «أُمَّ الْمُؤْمِنِينَ» سلام مي دهيم و ايشان را مادر مؤمنان خطاب مي كنيم. بنابراين هيچ منعي براي مخاطب قرار دادن فاطمه زهرا (س) به عنوان مادر وجود ندارد.
پي نوشت: (1).قرآن كريم،احزاب/ 6 (2).ابن شهرآشوب مازندرانى، مناقب آل أبي طالب (ع)، ج 3، ص 105، مؤسسه انتشارات علامه، قم، 1379 هـ ق، (3).سيد على بن موسى بن طاوس، إقبال الأعمال، ص 624، دار الكتب الإسلامية، تهران، 1367 هـ ش منبع:جهان