عقیق:در قرآن حكیم آمده است: ای كسانی كه ایمان آورده اید! از (مخالفت با دستورات الهی) پرهیز كنید و وسیله ای برای تقرب به او بجویید؛ و در راه او جهاد كنید باشد كه رستگار شوید. (سوره مائده - آیه 35)اساسا دنیا مقدمه ای جهت رسیدن و تقرب به خداست و در آن وسایط و وسایلی قرار دارد که تحقق این هدف را تسریع می بخشد.
مفهوم قرب و تقرب به خدا
باید دانست كه چون تقرّب بنده به خداوند عزّوجلّ حاصل گردد حجاب های نفسانی او از میان برداشته می‌شود. قرب به خدا یعنی بی‌پرده بودن. تقرّب به خدا یعنی انجام دادن فعلی كه موجب رفع حجاب شود. تمام عباداتی را كه انجام می‌دهیم باید به نیّت تقرّب به سوی او بوده باشد، و گرنه آن عبادت باطل است و به پشیزی ارزش ندارد، گرچه پیكره عمل درشت و چشمگیر بوده باشد. قرب به خداوند، قرب مكانی و یا زمانی و یا سائر امور طبیعی نیست. چرا كه خداوند محلّی ندارد تا انسان بدان محلّ نزدیك گردد. و در زمانی واقع نمی‌باشد تا انسان بدان زمان خود را نزدیك نماید. مكان و زمان و سائر عوارض و جواهر، مخلوق و آفریده خدا هستند، و در مشت قدرت وی قرار دارند. امّا میان نفس انسان و خداوند حجاب هایی ست، بلكه هفتاد هزار حجاب است. و هر عملی را كه انسان انجام دهد، خواه فعل طاعت بوده باشد خواه ترك معصیت، اگر از روی قصد قربت و نیّت نزدیكی به وی باشد، یك عدد از حجاب ها را بر می‌دارد یعنی نفس انسان یك مرحله به خداوند نزدیكتر می‌شود و خود را روشن‌تر می‌نگرد، و قساوت و ظلمات درونی‌اش را كمتر و سبك تر احساس می‌نماید؛ تا رفته رفته، بنده جمیع حجاب هایش از بین می‌رود و میان وی و خدای وی هیچ فاصله و بعد نفسانی باقی و برقرار نمی‌ماند. (کتاب الله‌شناسی/ جلد اول)
وسایل تقرب به خدا
امیرالمومنین علی(علیه السلام) در خطبه 110 نهج البلاغه وسایل تقرب به خداوند را این طور معرفی فرموده است: ایمان به خدا و پیامبر، جهاد، نماز، زكات، روزه، حج و عمره، صله رحم، صدقه پنهانی و آشكار، نیكوكاری، یادخدا، پیروی از راه و رسم پیامبر(صلی الله علیه) و عمل به قرآن.
از رسول خدا صلّي اللَّه علیه و آله و سلّم روایت شده است كه فرمود: بهشت دربي دارد كه نام آن «باب المجاهدین» ميباشد؛ به طرف در حركت كرده، در حالي كه درب باز شود، مجاهدان شمشیر به خود آویخته، مردم در محشر، فرشتگان خدا درودگویان به استقبالشان ميشتابند؛ پس هر كس جهاد را ترك كند خداوند جامه خواري و ذلّت را بر اندام او بپوشاند، و او را در طول زندگي نیازمند و تهیدست ميگرداند، و دین او را از میان بردارد (بی دین از دنیا ميرود)
«بهترین وسیلهاي كه توسل كنندگان به خداوند سبحانه و تعالي انتخاب نمودهاند، ایمان به او و به فرستاده او، و جهاد در راه اوست، زیرا جهاد در راه خدا مقام اعلاي اسلام است، و كلمه اخلاص است، كه مبناي فطرت اصلي انسان بر آن است، و برپاداشتن نماز است كه اصل دین است، و پرداخت زكات است كه فریضه واجب است، و روزه ماه رمضان كه سپري از عذاب است، و حج بیت الله و عمره در آن كه فقر را منتفي و گناه را می شوید، و صله رحم مال را ميافزاید، و اجل را به تاخیر مياندازد، و صدقه پنهاني كه كفاره گناهست، و صدقه آشكار كه مرگ زشت و سخت را دفع می نماید، و انجام كارهاي نیكو كه از سقوط هاي پست جلوگیري ميكند، در ذكر خداوندي حركت كنید كه بهترین ذكر است، و علاقه پیدا كنید به آنچه كه خداوند متقیان را وعده فرموده است، زیرا وعده خداوندي راستترین وعدهها است، و اقتداء كنید به هدایت پیامبرتان، زیرا برترین هدایتها است، و بپذیرید سنت پیامبرتان را زیرا هدایت كنندهترین سنت ها است.»(نهج البلاغه/ ترجمه علامه محمد تقی جعفری) در ادامه چند مورد این وسایل تقرب به خدا را مورد توجه قرار می دهیم:
ایمان به خدا:
باید دید مقصود از زندگي چیست؟ اگر مقصود از زندگي فقط حركت و احساس طبیعي به وسیله اعضاي حاسه، و خواستنهاي ناشيبراي اشباع غرایز طبیعي حیواني است و بس، نه تنها ایمان براي چنین زندگي مورد نیاز نیست، بلكه مزاحم و مخل آن نیز محسوب می شود. از اینجا است كه اشخاصي كه می گویند: انسان ها می توانند بدون ایمان زندگي كنند! انسان و زندگي او را در مرتبهاي از حیوانیت پست در نظر می گیرند كه شایستگي درك و پذیرش ایمان را ندارد. پیشنهاد ایمان به چنین اشخاص، مانند پیشنهاد اندیشه نیرومند براي یك بیمار روانياست كه اندیشه براي او سبب زحمت و رسیدن فوري به پوچي است. و اگر مقصود از زندگي، عبارتست از زندگي با همه ابعاد و استعدادهاي انساني، محال است كه بدون ایمان از چنین زندگي برخوردار گشت. براي انساني كه ایمان به موضوعي ندارد، توقع اندیشه و عمل بر مبناي قانون درباره آن موضوع، همان مقدار منطقي است كه توقع حركات منظم و منطقي مبتني بر وجدان آگاه براي یك حیوان بياندیشه و بيذهن!! (شرح نهج البلاغه/ علامه محمد تقی جعفری)
جهاد در راه خدا:
از رسول خدا صلّي اللَّه علیه و آله و سلّم روایت شده است كه فرمود: بهشت، دربي دارد كه نام آن «باب المجاهدین» ميباشد؛ به طرف در حركت كرده، در حالي كه درب باز شود، مجاهدان شمشیر به خود آویخته، مردم در محشر، فرشتگان خدا درودگویان به استقبالشان ميشتابند؛ پس هر كس جهاد را ترك كند خداوند جامه خواري و ذلّت را بر اندام او بپوشاند، و او را در طول زندگي نیازمند و تهیدست ميگرداند، و دین او را از میان بردارد (بی دین از دنیا ميرود)، چرا كه خداوند تبارك و تعالي امّت مرا (به خاطر) سم اسبان (مجاهدان) و جایگاه نیزههاي آنان، عزیز و سرافراز ميدارد. (پاداش نیكیها و كیفر گناهان/ ترجمه ثواب الأعمال/ 479)
نماز: امام کاظم (علیه السلام) فرمودند: بهترین چیزی که بنده بعد از شناخت خدا به وسیله آن به درگاه الهی تقرب پیدا می کند، نماز است. (تحت العقول، ص 455)
زکات: امام صادق علیهالسلام فرمودند: سنگ هاي زیربناي اسلام سه چیز است: نماز، زکات و ولایت که هیچ یک از آنها بدون دیگري درست نمي شود. (کافي، جلد2، ص 18)
چون تقرّب بنده به خداوند عزّوجلّ حاصل گردد حجاب های نفسانی او از میان برداشته می‌شود. قرب به خدا یعنی بی‌پرده بودن. تقرّب به خدا یعنی انجام دادن فعلی كه موجب رفع حجاب شود. تمام عباداتی را كه انجام می‌دهیم باید به نیّت تقرّب به سوی او بوده باشد، و گرنه آن عبادت باطل است و به پشیزی ارزش ندارد، گرچه پیكره عمل درشت و چشمگیر بوده باشد
روزه: پیامبر(صلی الله علیه) فرمود: روزه گرفتن، سپری است در برابر آفت های دنیوی، حجابی است در برابر عذاب های اخروی.(مصباح الشریعت،ص133) ابو عبد اللَّه صادق (علیه السلام) گفت: آیا از ریشه اسلام و شاخه اسلام و قلّه بلند اسلام با خبرت سازم؟ من گفتم: آري. ابو عبد اللَّه گفت: ریشه اسلام نماز است. و شاخه اسلام زكات است و قلّه بلند اسلام جهاد در راه خداست. ابو عبد اللَّه گفت: آیا از درهاي خیر، باخبرت سازم؟ بدان كه روزه سپر آتش است. (گزیده كافي/ ج3 /125)
حج: در دین مقدس اسلام هیچ عبادتي مانند حج، داراي آن همه ابعاد متنوعي كه هر یك احساس نوعي از تكلیف را اشباع می نماید، نمی باشد. از آن جمله:
تكلیف مالي است كه مسلما براي عمل حج وجود دارد. انسان با اداي این تكلیف است كه به مرحله آزادي ارتباط با مال و منال دنیا می رسد و در راه انجام تكلیف دست از آن برمی دارد.
لبیك:یعني اجابت می كنم دعوت تو را اي خداي من، كه اگر این كلمه واقعا از دل بر آید، قطعي است كه دعوت از خدا هم واقعا متوجه آن بنده گشته است. آیا كساني كه مورد دعوت خداوندي قرار گرفتهاند، -شرفي بالاتر از این سراغ دارند كه خدا آنان را خواسته است كه در پیشگاه او حاضر شوند و به شهود عظمت و فروغ او نائل آیند؟ وقوف در صحراي عرفات و نیایش در آن، از اعماق قلب توام با خلوص و صفا. مضامین دعاي عرفهاي كه سرور شهیدان امام حسین بن علي علیهما السلام در آن مكان مقدس الهي خوانده است، ميفهماند كه بنده مشتاق انجذاب به بارگاه ربوبي، چگونه می تواند با پروردگارش ارتباط برقرار كرده و در جذبات آن فیاض مطلقفرو رود!
منبع:جام
211008