عقیق:در این گزارش به معرفی كتابهای تولید شده از سوی حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره پیامبر گرامی اسلام میپردازیم. همچنین در این گزارش تنها به آثاری اشاره شده كه مستقلا درباره شخصیت و سیره پیامبر و یا معرفی بارگاه منور ایشان نوشته شدهاند. گرچه در اكثر آثار پژوهشكده حج وزیارت به سیره و سخنان آن بزرگوار استناد شده است. حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج وزیارت در طول فعالیت ۲۳ ساله خود بیش از ۸۰۰ عنوان كتاب و حدود ۱۴۵ جلد نشریه در حوزههای حج، زیارت، وهابیتشناسی و پاسخ به شبهات و نیز آثاری درباره سیره و زندگانی پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع) منتشر كرده است كه گروههای علمی در پژوهشكده حج توجه ویژه ای به انتشار آثار درباره پیامبر اعظم (ص) داشته اند.در این گزارش به معرفی كتابهای تولید شده از سوی حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج وزیارت درباره پیامبر گرامی اسلام میپردازیم. در این گزارش تنها به آثاری اشاره شده كه مستقلا درباره شخصیت و سیره پیامبر و یا معرفی بارگاه منور ایشان نوشته شدهاند. گرچه در اكثر آثار پژوهشكده حج وزیارت به سیره و سخنان آن بزرگوار استناد شده است.گفتنی است پایگاه اطلاع رسانی حج متن کامل تمامی کتاب های حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت پس از پیروزی انقلاب را با فرمت های مختلف و از جمله برای نصب در تلفن همراه و ... در آدرس ذیل به صورت رایگان منتشر کرده است.۱. آشنایی با سیره اخلاقی پیامبر اعظم (ص)این كتاب به قلم جواد محدثی در سال ۱۳۸۶، ۹۶ص، پالتویی؛ منتشر شده است كه در یازده بخش اخلاق و سیره پیامبرگرامی اسلام (ص) را در ابعاد مختلف بررسی كرده و در هر بخش از منظرهای گوناگون از روش پیامبر گرامی اسلام (ص) درسهای اخلاقی و روش زندگی استخراج كرده است.این كتاب بهرغم كوتاه بودنش خواننده و زائر مدینه را با اخلاق و روش پیامبر اسلام (ص) آشنا میكند.۲. جرعههای رسالت: ارمغانی از درواژههای نبویاین كتاب به قلم سیدحسین اسحاقی، ۱۳۸۵، ۲۰۰ص، رقعی منتشر شده است. كه سخنان گهربار پیامبر اكرم اسلام (ص) را درباره آداب و سنن الهی به صورت الفبایی و جامع در بردارد.۳. صفوة الصحیح من سیرة النّبی الاعظماین كتاب به قلم جعفر مرتضی عاملی، تلخیص و تحقیق علی رفیعی قوچانی، ۱۳۸۸، ۴۱۵ص، وزیری منتشر شده است.این نوشتار تلخیص الصّحیح من سیرة النّبی الأعظم (ص) نوشته جعفر مرتضی عاملی است. كتاب اخیر پژوهشی گسترده، جامع و تحلیلی درباره جزئیات و كلیات تاریخ صدر اسلام و شناسایی ابعاد سیره، كردار و رفتار و گفتار پیامبر اكرم (ص) بهشمار میرود.نویسنده با نگاهی انتقادی تلاش میكند به مصادر و منابع دست اول مراجعه و گزارشهای گستردهای در عرصه سیاست، اخلاق اجتماعی، شأن نزول آیات و همسرداری و جنگهای پیامبر از متون اهلسنت نقل و نقد كند. این كتاب گزیده-ای از این مجموعه ۳۵ جلدی است.۴. فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلاماین كتاب به قلم جعفر سبحانی، ۱۳۷۳، ۵۳۶ص، وزیری منتشر شده است.دورهای كامل و گویا درباره زندگی پیامبر اسلام (ص) است كه با استناد به معتبرترین مدارك تاریخی با قلمی روان و شیوا فراهم آمده است. سعی نویسنده محترم برای تجزیه و تحلیل حوادث گوناگون از مزایای مهمّ این كتاب است تا تاریخی آموزنده، به جامعه بشری عرضه شود.۵. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخاین كتاب به قلم محمد حسن عبدالقادر الانصاری، ترجمه عبدالمحمد آیتی، ۱۳۷۸، ۲۲۳ص، وزیری، نوشته شده است.به بررسی تفصیلی تاریخ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی و اجزای آن در گذر ادوار اسلامی میپردازد. مؤلف با استناد به متون تاریخی و روایی، این گزارش را عرضه كرده است.زبان اصلی كتاب عربی است و مهمترین موضوعات كتاب چنینند: نیروها و عوامل اقلیمی مؤثر در بنای مسجد نبوی، ویژگیهای جغرافیایی و تاریخی مدینه منوره، مدینه از عصر جاهلی تا دوران عثمانی، فضیلت مسجد نبوی و مدینه و مردم آن، هجرت پیامبر (ص) به مدینه، اقدامات پیامبر (ص) در بنای مسجد نبوی و اجزای آن، حجره و روضه شریف نبوی، حجره همسران پیامبر (صلی الله علیه و آله)، شرح مكان صفه، گزارش تاریخ تعمیر و توسعه مسجد نبوی و محرابها و ستونها و درها و منارهها و منبرهای آن از قرن یازدهم هجری تا زمان حاضر.۶. مسجد شریف نبویاین كتاب به قلم. محمد حسن عبدالقادر الانصاری، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تلخیص رضا مختاری، ۱۳۷۹، ۲۱۵ ص، جیبی، نوشته شده استتلخیصی از كتاب تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ (نشر مشعر، ۱۳۷۸) اسست. این گزیده در شش فصل سامان یافته است: نیروها و عوامل مؤثر در بنای مسجد؛ نخستین مرحله بنای مسجد؛ تحولات مسجد طی سالهای ۱۱۱۳۴۴قمری؛ تحولات مسجد در دولت سعودی؛ تحولات مسجد در عهد ملك فهد.۷. ساختمان حرم نبوی، مدینه منورهاین كتاب به قلم سلمی سمر دملوجی، ترجمه محمدرضا مروارید و بنیاد پژوهشهای اسلامی، ۱۳۷۷، ۶۳ص، رقعی، نوشته شده استبه معرفی ابعاد ساختمان حرم و مسجد نبوی در مدینه میپردازد. این كتاب برپایه اسناد و مدارك معماری، عملیات گسترده نوسازی حرم شریف نبوی و طرح بزرگ و پیشرفته توسعه این مسجد باشكوه و بافت شهری پیرامون آن را گزارش میكند. عملیات توسعه حرم، تنها به معنای ساختن تأسیساتی جدید در كنار آن مسجد كهن نیست، بلكه نوسازی فراگیر مسجد قدیم نیز در چارچوب طرح و برنامه آن قرار میگیرد و بدین ترتیب، مسجد نبوی به بزرگترین مسجد جهان بدل میشود.نویسنده در بخش اول به صورتی گزیده، تحولات تاریخی مسجد النبی را در عهد پیامبر(ص) خلفای نخستین، امویان، عباسیان، مملوكیان، عثمانی و سعودی شرح میدهد و در بخش دوم به آموزهها و عناصر طرح توسعه جدید، طرح معماری و زیباییهای هنری و اطراف مسجد میپردازد. حجم كم و تصاویر فراوان و زیبای این اثر، از ویژگیهای آن است.۸. آثار پیامبر (ص) و زیارتگاههای اهل بیت (ع) در سوریهاین كتاب به قلم احمد خامه یار، ۱۳۹۳، ۳۹۶ صفحه، وزیری، نوشته شده است.این كتاب حاصل بخشی از تحقیقات میدانی و كتابخانهای نویسنده درباره زیارتگاههای سوریه، در طول اقامت چندین سالهاش در این كشور (در سالهای پیش از آغاز بحران كنونی سوریه) است. در این پژوهش بیش از ۱۰ اثر و مكان منسوب به رسول خدا (ص) و حدود ۶۵ زیارتگاه منسوب به اهل بیت آن حضرت معرفی و بررسی تفصیلی شده است. همچنین تعداد قابل توجهی از زیارتگاههایی كه در گذر زمان از میان رفته، از لابهلای متون تاریخی استخراج و معرفی شده است.۹. مسجد النبی(ص)این كتاب تحقیق معاونت آموزش و پژوهش حوزه نمایندگی ولی فقیه، ۱۳۷۹، ۳۶ص، پالتویی، است.به بررسی ابعاد مسجد النبی شریفترین مسجد پس از مسجد الحرام میپردازد و گزراشهای ارزندهای درباره مسجد النبی (ص) در شهر مدینه منوره و تحولات بسیار آن در درازنای تاریخ عرضه میكند. این مسجد با افزایش جمعیت مسلمانان، مراحل مختلف توسعه و تحوّل را، تا عصر كنونی پشت سر گذاشته است كه این كتاب آگاهیهای مفیدی درباره تاریخچة ساختمان و سیر گسترش آن به خوانندگان عرضه میكند.این كتاب به زبان تركی نیز ترجمه شده است.۱۰. مسیر هجرت رسول خدا ترجمه علی طریق الهجرتاین كتاب به قلم عاتق بلادی، ترجمه و تحقیق محمدرضا شهیدی پاك، ۱۳۹۱، ۳۰۸ص، وزیری، نوشته شده است.این كتاب از آثار مهم عاتق بنغیث و برآمده از مشاهدات و تحقیقات وی درباره مسیر هجرت رسول خدا (ص) از مكه به مدینه است. عاتق در این كتاب، بر اساس متون كهن تاریخی، مسیر هجرت پیامبر اكرم را با مشاهده میدانی و تحقیق در محل حادثه مشخص و تحقیقات خود را تكمیل كرده است.این كتاب گزراش مشاهدات چهار سفر نویسنده را همراه با تطبیق آنها با كتب مختلف دربردارد. وی تنها به اماكن تاریخی عهد اسلامی پرداخته و خطاهای پیشینیان را درباره آنها نشان داده است.۱۱. الخاتمیة فی الكتاب والسنّة والعقل الصریحاین كتاب به قلم جعفر سبحانی، بیتا، ۹۴ص، جیبی، نوشته شده است.امّت اسلامی از آغاز تاریخ اسلام تا كنون، بر این اعتقادند كه پیامبرشان، آخرین پیامبر و دین آنان خاتم ادیان الهی و برای همه زمانها و مكانهاست.خاورشناسان درباره این اعتقاد، شبهاتی مطرح كردهاند كه برپایه برخی از آنها اصل مسئله انكار میشود و برپایه برخی از دیگر شبهات آنان، چگونه شیعه با وجود كتاب علی و مصحف فاطمه (علیها السلام) و روایات ائمه اطهار: مدعی ختم نبوت است؟ این كتاب هر دو نوع شبهه را با استناد به كتاب و سنت و عقل، پاسخ میگوید.۱۲. دفع الشبهة عن الرسول (ص) والرسالهاین كتاب به قلم ابوبكر بن محمّد الحصنی الدمشقی، تحقیق جماعة من العلماء، ۱۴۱۸ق. ، ۲۵۶ص، وزیری، نوشته شده است.تبلیغاتی گسترده درباره دیدگاههای ابنتیمیه با پوشش پیروی از مذهب حنبلی، در عصر مؤلّف رواج داشته و در عوام وگاه افراد كممایه تأثیر میگذارده و از اینرو، مؤلّف در این كتاب با دلایلی متّكی بر قرآن و سنّت، به نقد نظرهای گمراه كننده او پرداخته است.۱۳. زیارت پیامبر (ص) بدعت یا عبادتاین كتاب به قلم محمد بنعلوی مالكی، ترجمه مركز تخصصی ترجمان دینی، ۱۳۹۰، ۲۵۱ص، رقعی، نوشته شده است.اولین جلد از سلسله رد اهل سنت بر وهابیت و ترجمه كتاب الزیارهالنبویه بین البدعیه والشرعیه نوشته محمد بن علوی مالكی حسنی از علمای اهلسنت است كه پژوهشی كوتاه درباره موضوع مهم و بحثبرانگیز سفر كردن به قصد زیارت قبر پیامبر اكرم (ص) به شمار میرود و برپایه سند بیشتر احادیث و تفسیر آنها زیارت پیامبر را از دیدگاه قرآن و روایات برمیرسد.عنوانهای حقیقت سفر برای زیارت، عدم رعایت امانتداری، زیارت جزء مناسك نیست و حكم ناروا درباره احادیث، زیارت پیامبر اكرم (ص) از دیدگاه قرآن و روایات، كلام ائمه مذاهب فقهی درباره استحباب زیارت قبر پیامبر، حضرت عیسی و زیارت قبر پیامبر، ارتباط زیارت و مناسك حج، برخی از آداب زیارت پیامبر و توسل و تبرك به قبر پیامبر، مطالب این كتاب را در بر دارند.۱۴. زیارت پیامبر و اولیااین كتاب به قلم علی اصغر رضوانی، ۱۳۹۰، ۱۷۷ص، رقعی، نوشته شده است.به طرح نظریه پیروان وهابیت درباره زیارت پیامبر (ص) و اولیا، و رد این عقاید پرداخته است و بخشی دیگر از مجموعه سلسلة مباحث وهابیتشناسی به شمار میرود. این نوشتار به بررسی نظریه وهابیان درباره زیارت پیامبر (ص) و اولیای دین پرداخته و در اثبات ابطال این نظریهها كوشیده است. وی همچنین به برخی از شبهههای وهابیت در این زمینه پاسخ داده است.۱۵. شفاءالسقام فی زیارة خیرالاناماین كتاب به قلم. علیبن عبدالكافی بنعلی تقیالدین ابوالحسن الانصاری الخزرجی المصری الشافی، به كوشش سید محمدرضا حسینی جلالی، ۱۳۹۰، ۴۳۲ص، وزیری، نوشته شده است.به نقد و بررسی عقاید ابنتیمیه با هدف پاسخ به شبهه عدم مشروعیت زیارت میپردازد. این كتاب ده باب و یك خاتمه دارد: ۱. احادیثی كه درباره زیارت آمده است؛ ۲. احادیثی كه دلالت بر زیارت دارد، گرچه لفظ زیارت در آنها به صراحت نیامده است؛ ۳. آنچه درباره سفرهای زیارتی آمده است؛ ۴. سخنان دانشمندان درباره استحباب زیارت؛ ۵. اثبات اینكه زیارت موجب تقرب الی الله است؛ ۶. سفر به خاطر زیارت، موجب تقرب الی الله است؛ ۷. دفاع از شبهات؛ ۸. توسل و استغاثه؛ ۹. زندگی ائمه:؛ ۱۰. شفاعت.۱۶. وضوء النبی(ص) من خلال ملابسات التشریعاین كتاب به قلم سید علی شهرستانی، بیتا، ۳۹۹ص، رقعی، نوشته شده است و به موضوع وضوی پیامبر اعظم (ص) میپردازد.۱۷. حجة الوداع رسالة مختصرة تستعرض خطب النبی الاكرم (ص) و كلماته فی حجة الوداع و حقائق تاریخیة عند الفریقیناین كتاب به قلم جعفر سبحانی تبریزی، ۱۴۲۹ق، ۷۱ص، جیبی، نوشته شده است.گزارشی از خطبهها و ارشادات پیامبر در سفر آخر ایشان به حج معروف به حجة الوداع است. مؤلف متن عربی هفت خطبه پیامبر را در این سفر گزارش میكند. عنوانهای این خطبهها چنینند: خطبه در روز هفتم و هشتم ذی الحجه، سخنان در روز عرفه، خطبه در روز نحر، خطبه در مسجد خیف، خطبه رسول الله كنار كعبه، خطبه در غدیر خم.۱۸. الرسول الاعظم یبشر بظهور الامام المهدیاین كتاب به قلم علی محمد علی دخیل، ۱۴۲۹ق، ۲۳ص، جیبی، نوشته شده است.احادیث متواتری را در بردارد كه برپایه آنها، حضرت پیامبر اعظم (ص) به آمدن منجی آخرالزمان حضرت مهدی (عج) بشارت داده است.۱۹. الظاهرة العاطفیة الانسانیة فی سیرة الرسولاین كتاب به قلم محمدعلی تسخیری، ۱۳۸۸ش/۱۴۳۰ق. ، ۴۷ص، نوشته شده است.به بررسی عطوفت و مهربانی به دیگران در سیره پیامبر (ص) میپردازد. نویسنده انتقاد خود را درباره برخی از رفتارهای ناسازگار مسلمان با سیره پیامبر(ص) بیان كرده است.۲۰. قبسات من حیاة النبی و اهلبیتهاین كتاب به قلم حیدر عبدالكریم، ۱۴۲۹ق، ۷۲ص، جیبی، نوشته شده است.نوشتهای كوتاه درباره زندگی و حیات پیامبر (ص) و اهلبیت (ع) و گوشهای از فضائل و سخنان گهربار آنان است.منبع:مهر