امروز ولادت امام حسن عسکری(ع) است؛ بر آن شدیم تا در گزارشی به بیان برخی آموزههای آن حضرت بپردازیم.
عقیق: ولادت امام حسن عسکری(ع) بهانهای شد تا گذری به آموزههای آن حضرت در زندگی داشته باشیم. پرهیز از کینه: امام(ع) میفرمایند: «کم آسایشترین مردم، شخص کینهور است. (تحف العقول ص 519) ب راساس معارف دینی مؤمن کینهای نیست، صفات زشت بسیاری مانند حسادت، غیبت، دروغ، بهتان، شماتت، عیب گویی، مسخره کردن و... همه ناشی از کینه است. بنابر فرمایش حضرت، اولین قربانی صفت یاد شده، دارنده آن است. گویا او در دل پردهای تاریک و ضخیم افکنده که روشناییها و زیباییها را نمیبیند.
انسان کینهای همیشه و در همه حال با خود درگیر است و در زندان خودساخته در تنهایی محبوس است. رسول خدا(ص) فرمود: هیچگاه نبود که جبرئیل پیش من بیاید، مگر آنکه مرا موعظه میکرد و آخرین سخنش به من این بود که از دشمنی با مردم بپرهیز زیرا که دشمنی، عیب نهفته را آشکار میکند و عزت آدمی را از بین میبرد. (اصول کافی ج 3 ص 411).
دروغ، کلید گناهان: امام یازدهم (ع): همه پلیدیها در یک خانه نهاده شده و کلید آن دروغ است. (میزان الحکمه ج 2 ص 869) مرحوم محدث نوری براساس روایات، آثار و نتایج زیانبار دروغ را در چهل مورد خلاصه کرده است از جمله اینکه: دروغگو مورد لعن و نفرین خدا و همه ملائکه و عرشیان قرار میگیرد. دروغ تخم دشمنی را در دلها میکارد. از نشانه های نفاق و ریا بوده و از زشتترین امراض نفسانی و روحی قلمداد میشود و نیز از گناهان کبیره محسوب شده و چنین شخصی مورد هدایت خدای متعال قرار نخواهد گرفت.
پرهیز از افراط در شوخی و مزاح: امام(ع) فرمودند: ، شوخی مکن تا بر تو جسور نشوند. (تحف العقول ص615) افراط و زیادهروی و مداومت در شوخی کردن، مذموم است، اما در حد کم و با شرط اینکه همراه دروغ، غیبت، رنجش دیگران، شرمندگی عدهای، تمسخر سایرین نباشد مذموم نیست، که از آن به بذله گویی تعبیر میشود و موجب نشاط دیگران است. (معراج السعاده ص564) پیامبر(ص) فرمودند: من شوخی میکنم اما در شوخیام جز سخن حق نمیگویم. نیز می فرمایند: اگر آنچه را که من میدانم شما هم میدانستید هر آینه زیاد گریه میکردید و کم میخندیدید. خنده پیامبراسلام(ص) و ائمه(ع) لبخند و تبسم بود.
پرهیز از کارهای ذلتبار: حضرت فرمودند: چه زشت است برای مؤمن که به چیزی دلبستگی و میل پیدا کند که او را خوار میگرداند. (تحف العقول ص025) از امام صادق(ع) نقل است که خدای متعال اختیار هر کاری را به مؤمن داده است مگر اختیار خوار کردن خویشتن را و نیز فرمودند: مؤمن شایسته نیست که خود را ذلیل سازد. سوال شد چگونه خود را خوار میسازد؟ فرمود: دست به کاری میزند که توانش را ندارد و بدین سان خویش را ذلیل و سرافکنده میکند. (میزان الحکمه ج1 ص593).
عبادت حقیقی: امام(ع) فرمود: عبادت به زیاد روزه گرفتن و زیاد نماز خواندن نیست بلکه زیاد اندیشه کردن در امر خداست. (تحف العقول ص815) ابن عباس میگوید: گروهی درباره خدای بزرگ فکر میکردند. پیامبر(ص) فرمود درباره آفرینش، اندیشه کنید نه درباره خدا زیرا که شما هرگز توانایی درک عظمت او را ندارید. از حضرت عیسی(ع) پرسیدند: چه کسی از همه مردم برتر است؟ فرمود: کسی که سخنش ذکر خدا، سکوتش اندیشه و نگاهش پند است. رسول خدا(ص) فرمود: چشمانتان را از عبادت بهرهمند سازید. پرسیدند: یا رسولالله بهره چشم از عبادت چیست؟ فرمود: نگاه به قرآن و اندیشه در آن و پند گرفتن از شگفتیهای آن است.