«مجید مجیدی» گفت: در تولید فیلم «محمد(ص)» تحقیقات مفصلی داشتیم که نزدیک به دو سال به طول انجامید و در این زمینه به سراغ نوشتهها و آثار برجستهترین تاریخ دانان شیعه و اهل سنت رفته و رایزنیهای بسیاری با علمای اهل سنت و شیعه داشتیم.
عقیق: اولین نشست رسانهای فیلم سینمایی محمد(ص) و آیین رونمایی از شهرک سینمایی این فیلم و نام نوشته فیلم محمد(ص) با حضور مجید مجیدی، علیرضا رضاداد، حجتالله ایوبی، حبیب ایل بیگی، حیدریان، مسئولان شرکت تابان نور، جلیل رسولی طراح نام نوشته و نمایندگان رسانههای جمعی برگزار شد.
بنا براین گزارش، در این مراسم که اجرای آن را محمدهادی نائیجی بر عهده داشت، رسولی در سخنانی گفت:
حدود یکسال و نیم قبل از من خواسته شد تا در داوری نامنوشت فیلم محمدرسولالله شرکت کنم و بنده با وجود اینکه به دلیل مشغلههای کاری کمتر در داوریها شکرت میکنم اما به حرمت نام مبارک رسولالله این کار را قبول کردم که در نهایت 7 داور حدود 2600 اثر را در 5 جلسه مورد داوری قرار دادیم و نفرات برگزیده انتخاب شدند.
وی افزود: پس از آن ظاهراً آقای مجیدی خیلی از نامنوشتههای برگزیده قانع نشدند و از داوران این مسابقه درخواست کردند تا آنها نیز نامنوشت خودشان را طراحی کنند که به اعتقاد من کار بسیار سختی بود چرا که میبایست در عین آنکه خط مشخصی را طراحی میکردیم، فضای فیلم نیز با این نامنوشت به مخاطب منتقل میشد.
این استان خوشنویس کشورمان تاکید کرد: پس از مدتی یک محمد رسولالله گرافیکی نوشتم که به نظرم کار خوب و متفاوتی بود و از آثاری که داوری کرده بودیم نیز قویتر آمد اما بعد از آنکه چن روز به این اثر فقط نگاه میکردم به این نتیجه رسیدم که از جنس فیلم نیست و با وجود انکه نامنوشت خوبی است اما نمیتواند پیام فیلم را منتقل کند.
وی ادامه داد: در نهایت به خود پیامبر توسل کردم و ناخودآگاه یک مرکب قهوهای رنگ را جلوی خودم گذاشتم و با انگشت اشارهام شروع به نوشتن کردم که برای اولین بار در تمام طول خوشنویسیام این شیوه را اجرا میکردم. در هنگام نوشتن ابتدا انگشتم به لرزش افتاد که برای خودم هم تعجب برانگیز بود چرا که من به قدرت دست مشهور بودم اما بعد از مدتی تمام به لرزش افتاد و متوجه شدم کاری که دارم انجام میدهم درست است و با اتمام آن به آرامش رسیدم.
استاد رسولی در خاتمه گفت: برای من باعث افتخار است که اسمنوشت من بر پیشانی این فیلم نقش خواهد بست و مطمئن هستم فیلم محمد رسول الله در جهان اسلام باعث افتخار خواهد شد.
در ادامه بخشهایی از فیلم محمد(ص) در مدت زمان 20 دقیقه پخش شد که به تولد حضرت محمد(ص)، زندهبهگور کردن دختران و بتپرستی میپرداخت. پس آن نیز صادقیان و صابری از مسئولان شرکت نور تابان و حیدریان تهیه کننده فیلم به توضیح روند ساخت فیلم پرداختند.
صادقیان در توضیح ساخت شهرک سینمایی گفت: این شهرک با سرمایه 141 میلیارد ریالی و برای یک دوره 30 ساله ساخته شده است ضمن اینکه امیدوارم که همه قدمهای برداشته شده برای این فیلم توشه آخرت ما باشد.
وی ادامه داد: بنیاد مستعضفان با 3 هدف توسعه اقتصادی، اجتماعی و امور فرهنگی تاسیس شده و از سال 1386 در راستای امور فرهنگی به پیشنهاد آقای فروزنده موضوع ساخت فیلم محمد(ص) به کارگردانی مجیدی با سرمایه گذاری و تهیه کنندگی بنیاد مستعضفان مطرح شد. از ابتدا هم قرار بود لوکیشنها در خارج از کشور در سوریه و مراکش باشد اما به جهت کمک به ساختار سینما در کشور قرار شد که بنیاد مستعفضان برای ساخت یک شهرک سینمایی که نه فقط در این فیلم بلکه برای همه فیلمهای مشابه باشد، سرمایهگذاری کند و پیش قدم شود. لذا ساخت این شهرک فقط برای فیلم محمد(ص) نیست بلکه چند منظوره است و کمکی برای ساخت همه فیلمهایی که مربوط به تاریخ اسلام است، محسوب میشود.
صادقیان با بیان اینکه 220 هکتار مجموعه مساحت کل لوکشین فیلم است، عنوان داشت: 65 هکتار این لوکیشن به شهر مکه اختصاص داده شده است و 45 هزارمتر مربع مجموع ساخت و ساز صنعتی در این لوکیشن انجام شده است. 141 میلیارد ریال هم هزینه کل این ساخت و ساز شده است که عمری 30 ساله دارد. شهر مدینه نیز در زمینی به مساحت 19 هکتار با 16 هزار متر مربع ساخت و ساز و با هزینه 42 میلیارد ریال انجام شده است. علاوه بر این دو شهر سالنی به مساحت 1580 متر مربع و با سرمایه گذاری 12 میلیارد ریال هم ساخته شده است.
به گزارش فارس، صادقیان در توضیح هزینههای خرید تجهیزات فیلم نیز تصریح کرد: با توجه به بحث تحریم ما باید بخش اعظمی از هزینه خرید را صرف ضمانت و اجرا میکردیم. به همین منظور تصمیم گرفتیم که 79 میلیارد ریال را خرج خرید دوربینها و سایر تجیهزات سینمایی کنیم. از یک مهر 1386 نیز شروع آشنایی ما با مجید مجیدی به عنوان دوست و همکار بود. شروع فیلم نامه نویسی نیز از آن زمان بود. پایان فیلم نامه یک مهر 1388 بوده است که حدود 3.5 میلیارد ریال برای آن هزینه شده است.
وی با اشاره به اینکه مطالعات اجرایی فیلم تا 31 شهریور 89 پی گرفته شد که 6 میلیارد ریال هزینه در برداشت، گفت: در این قسمت انتخاب لوکیشن و ساخت دکور و طراحی دکور انجام شد. بعد از آن مرحله پیش بینی مراحل ساخت و تهیه بخشی از تجهیزات بود که از اول مهر 89 تا 15 آبان 90 طول کشید و 2.7 میلیارد ریال هزینه داشت. مرحله تولید از 16 آبان 90 تا 30آبان 91 بود که کل سرمایه گذاری ارزی و ریالی به میزان 310.2 میلیارد ریال صورت گرفت. مرحله پس از تولید تا 2 خرداد 93 زمان برد که در این مرحله هم 151/6 دهم میلیارد ریال سرمایه برد.تا تاریخ 31/6/ 1389 مطالعات اجرایی و فاز دوم کار بود که نزدیک به 6 میلیارد ریال برای این قسمت سرمایه گذاری شد و سایر کارهای مطالعاتی هم به صورت موازی پی گرفته شد. 623/3 میلیارد ریال کل سرمایه گذاری بوده است.
وی در پایان گفت: اقدامات برای قسمت های دوم و سوم فیلم و دیگر فیلمهایی که برای این فیلم ساخته میشود بخش دیگر ماجرا است.ایجاد یک مرکز اقامتی یک اقدام دیگر بود که همزمان با ساخت شرکت بنا داشتیم آن را دنبال کنیم اما آن را به تأخیر انداختیم تا ساخت شهرک با تعویق مواجه نشود. شرکت سینمایی نور تابان تحت پوشش بنیاد مستضعفان است. بنیاد این مجموعه مطالعاتی را برای بهره برداری های دانشجویی و عمومی و تحقیقاتی آماده خواهد کرد.
در ادامه این مراسم حیدریان نیز در توضیح ویژگیهای شهرک جدید سینمایی فیلم محمد(ص) گفت: مشابه این شهرک را در ایران نداریم بلکه برای ساخت دکور یک فیلم استفاده شد بنابر این نگاه طراحی اینجا یک شهرک سینمایی نبود. در تمام شهرک اثری از لوله کشی و سیم کشی و تاسیسات را نمیبینید. اما در عین حال ما اینجا را برای یک کار بلندمدت در سینما ساختیم؛ به فاصله اندکی دسترسی به منابع نوررسانی در نیروگاه دارید تا چند پروژه به صورت همزمان دسترسی به برق پیدا کنند. کل این فضا قابلیت دسترسی به فضای مجازی دارد.
همچنین در ادامه قاسمیان درباره مشارکت بنیاد مستضعفان در فیلم محمد(ص) توضیح داد: ماده 6 و 8 اساسنامه بنیاد در مورد توسعه اقتصادی و کمک به دولت در راستای سیاستهای اقتصادی و همین طور درباره کمک و رفع استضعاف مادی و معنوی در زمینه فرهنگی است. اساسنامه که بزرگترین سند بالادستی ماست، این را پیش بینی کرده است، امور فرهنگی ما از طریق موسسه موزهها، موسسه مطالعات تاریخ معاصر و شرکت سینمایی نورتابان انجام خواهد شد.
در ادامه مجید مجیدی روی سن آمد و گفت: ترجیح من این بود که فیلم آماده شود و درباره آن صحبت کنیم، اما امروز هم روز مبارکی است. ساخت این شهرک اتفاق به شدت مهمی است و لازم است که از فروزنده و صادقیان و همچنین از حیدریان که بدون حضور او اساسا ساخت این فیلم میسر نمیشد تشکر کنم. از رضاداد، صابری و همه عزیزانی که در این پروژه ما را یاری دادند هم متشکرم.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا از بازیگران هالیوودی و جهانی برای حضور در فیلم استفاده نشده، گفت: ما در حوزه بازیگری توانمندیهای بسیار زیادی داریم و من شهادت میدهم که بازیگرانی که در این فیلم بازی کردهاند واقعا در قد و قوار بازیگران مطرح هالیوودی خواهند درخشید. ما خیلی اوقات اسیر اسم و عنوان میشویم. من خودم معتقدم که در پروژه «الرساله» آنتوتی کوئین واقعا خوب بازی کرده است، اما جالب است که بدانید که آنتی کوئین بیشتر در جهان اسلام و حتی بیشتر در ایران خوش درخشیده است و این هم شاید به دلیل نقش نوستالژیکی او باشد. از این منظر این بازی او در دنیای غرب نه تنها جلوهگرن بوده است بلکه مورد اعتراضاتی هم واقع شده است و حتی تعبیر کمدی هم در مورد بازی او هم شنیده شده است.بنابراین معتقدم که ما درحوزه بازیگری درست فکر کردیم و جلو رفتیم. من معتقدم که ظرفیت بازیگری در ایران به شدت قوی است و فقط زمینهای برای بروز آن وجود نداشته است.
این کارگردان درباره حجاب بازیگران نیز توضیح داد: ما فقط در خصوص نمایش حضرت آمنه چون برای ما وجوه قدسی داشتند تلاش کردیم تا با حجاب کامل نمایش داده شود. البته در مورد حضرت حلیمه هم همین طور هر چند از موهای مصنوعی هم استفاده شد. درباره بازیگران دیگر هم از گیسوان مصنوعی استفاده شده. علاوه بر حجاب در پوشش شخصیتها هم اصل تاریخی آن دوران رعایت شده است.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به حساسیتی که در مورد نمایش شخصیت پیامبر اسلام(ص) وجود دارد، چقدر تلاش شده است که قرائتی که از ایشان ارائه میشود پذیرش بین المللی داشته باشد، عنوان داشت: در این مورد با اینکه هنوز فیلم نیامده، صحبت های زیادی شده است و انعکاس های زیادی درباره آن به وجود آمده است. امروز بنا دارم قدری جزئی تر ومشخص تر درباره آن سخن بگویم چرا که معتقدم عمده ترین مسأله این فیلم، همین میتواند باشد.
مجیدی تصریح کرد: این مسأله را چند بار پاسخ گفتم و به خصوص برای شیوخ الازهر این موضوع را توضیح دادم. یک بار دیگر میگویم که در این باره در بخش تحقیق تلاشهای زیادی صورت گرفت و تحقیقات مفصلی داشتیم که نزدیک به دو سال مفصلاً در این خصوص انجام دادیم. در این زمینه به سراغ نوشتهها و آثار برجسته ترین تارخ دانان شیعه و اهل سنت رفتیم و رایزنیهای زیادی با علمای اهل سنت و شیعه داشتیم.
وی ادامه داد: کار تحقیقات کاملا کارشناسی شده جلو رفته و بر همین اساس مقطعی از زندگی ایشان را در این فاز انتخاب کردیم که هیچ گونه اختلافی درباره آن میان مراجع و گروههای مختلف شیعیان و اهل سنت وجود نداشته باشد. اتفاقاً این فیلم با این نگاه و فلسفه ساخته شده است که وفاقی میان جهان اسلام به وجود بیاورد.
مجیدی گفت: قرائتهایی که امروز از اسلام در دنیا مطرح است، هیچ قرابتی با زیباییهای اسلام ندارد. ما سعی کردیم قرائتی را تصویر کنیم که وحدت آمیز در جهان اسلام باشد و به همین دلیل سراغ کودکی ایشان رفتیم و پاسخ دادیم که چرا باید اسلام و دین جدیدی بیاید. این رویکرد هم قرائت صحیحی برای جهان عرب به وجود می آورد و هم برای جهان اسلام وحدت آفرین خواهد بود. نگرانی درباره این فیلم به شدت محترم و پسندیده و مورد استقبال است.
وی گفت: دوست دارم این حساسیت در همه زمینه ها باشد و هر زمانی که به ساحت ایشان بی حرمتی میشود تنها عکس العمل نشان ندهیم چرا که کافی نیست. نباید در برابر هجمه دشمنان علیه پیامبر اسلام(ص) ما به واکنش مسلمانان و نهایتاً پرچم آتش زدن های مرسوم در نیا که در جای خود قابل تقدیر است، بسنده کنیم. چرا که کافی نیست و دشمن به دنبال این است که از احساسات مسلمانان به نفع خود بهره ببرد و ریختن احساسات در برابر آنان به خیابان ها کافی نیست. امروز باید با زبان هنر و به خصوص هنر سینما پاسخ آن ها را دهیم.
مجیدی در ادامه این نشست با اشاره به اینکه علمای الازهر بیشتر از اینکه بخواهند نگران نمایش چهره پیامبر باشند باید نگران کار فرهنگی در ارتباط با پیامبر اسلام باشند، گفت: در خصوص زندگی حضرت عیسی و موسی دهها کار ساخته شده و حتی در خصوص بودا آنطور که من اطلاعات دارم، 45 فیلم ساخته شده است اما در خصوص وجود مقدس خاتم پیامبران که با آمدن او حجت بر تمام هستی تمام میشود تنها یک فیلم الرساله 40 سال قبل توسط مصطفی عباد ساخته شده که آن هم اگر قرار باشد با دیدگاههای امروز بررسی شود به اثری خشن تأمین میشود اما محمد رسولالله دومین فیلم در ارتباط با پیامبر اکرم است.
وی افزود : البته من نگرانی دوستان را ارج مینهم اما واقعا نگرانی آنها از چیست، اینکه چهره حضرت را نشان بدهیم، در این زمینه ما با توجه به حساسیتهایی که با ائمه داریم، نگرانیمان اگر از آنها بیشتر نباشد، قطعا کمتر هم نخواهد بود اما سؤال من این است که این نگرانی از کجا میآید و چرا بجای اینکه کمک کنند از دور ایستادهاند و فیلم را تخطئه میکنند، آن هم بدون اینکه اثر را دیده باشند.
مجیدی خاطرنشان کرد: بنابراین از همینجا از دوستان دانشگاه الازهر دعوت میکنم که ابتدا فیلم را ببینند و بعد در مورد آن گفتوگو میکنیم اما به طور کلی فکر میکنیم در زمینه فرهنگی جهان اسلام بسیار کمکاری کرده است و در این زمینه به اسلام ظلم کردهایم.
در ادامه این نشست محمد مهدی حیدریان مدیر پروژه محمد(ص) در خصوص مشارکت چرا سایر کشورهای اسلامی در این پروژه مشارکت نکردند، گفت: اساسا از ابتدای کار به گونهای بود که کار با سرمایهگذاری مشترک ساخته شود و حتی کشورهایی نظیر مالزی، قطر و ترکیه اعلام آمادگی کرده بودند، اما در نهایت به این نتیجه رسیدیم که با توجه به اینکه اولین تجربه جهان اسلام در این حجم از لازم بود تا نگذاریم کار قربانی تفکرات سیاسی کشورها شود، به همین دلیل در نهایت تصمیم گرفته شد دغدغه سرمایهگذاران مختلف را از فیلم حذف کنیم و کار اول را به این شکل جلو ببریم و برای قسمتهای بعدی به دنبال سرمایهگذار مشترک باشیم، اما من فکر میکنم بیش از سرمایهگذاری مشترک بهتر است دوستان به یک نقطه نظر مشترک برسند تا اثر نهایی بدون هیچ مشکلی ساخته شود.
در ادامه مجیدی در خصوص انتخاب مقطع سنی حضرت رسول برای روایت اولین قسمت فیلم محمد رسولالله گفت: داستان فیلم از کودکی پیامبر شروع میشود اما قصه اصلی از شعب ابیطالب شروع میشود و بیش از نیم ساعت از فیلم به زبان حال برمیگردد با فلاشتک به زمان گذشته و دوباره به زمان حال برمیگردد که حضرت در شعب ابیطالب هستند اما عمدتا فیلم به تولد تا 12 سالگی پیامبر اختصاص دارد.
وی همچنین در خصوص اینکه چه زمانی قسمتهای دوم و سوم ساخته خواهد شد گفت:قطعا قسمتهای دوم و سوم ساخته خواهد شد اما هنوز مشخص نیست که خودم آنها را کارگردانی میکنیم یا خیر.
مجیدی در پاسخ به سؤال فارس باتوجه به کارشکنیهای کشورهای عربی بخصوص مصر و دانشگاه الازهر گفت: هنوز هیچ تصمیمی برای حضور جهانی فیلم گرفته نشده البته تمهیداتی توسط شرکت نور تابان گرفته شده که باید ببینیم در چه سیاستی اکران جهانی فیلم میشود و بزودی اعلام خواهد شد اما هیچ مذاکره رسمی با هیچ کمپانی خارجی نداشتهایم اما از چندین کمپانی معتبر بخصوص سونی تقاضا برای دیدن فیلم را داشتهایم. اما چون فیلم هنوز آماده نشده تصمیمی در این زمینه نگرفتهایم.
وی همچنین در خصوص برنامهریزی برای فیلم در ایران هم گفت:ابتدا تصمیم داشتیم فیلم را در هفته وحدت و ایام مبارک ولادت حضرت محمد رونمایی کنیم اما به دلیل اینکه پروسه آمادهسازی فیلم طولانی شد، در نهایت بهترین زمان را جشن پیروزی انقلاب دانستیم و مقرر شد در دهه فجر فیلم رونمایی شود که قرار بود آقای رضاداد این خبر را اعلام کنند اما ظاهرا آقای ایوبی پیشدستی کرده و این خبر را اعلام کرد که جزو زرنگیهای مدیران محسوب میشود.
در ادامه این نشست در پاسخ به سؤالی به عنوان کارگردان فیلم محمد رسولالله گفت: اینکه چرا من به عنوان کارگردان انتخاب شدم واقعا نمیدانم و تنها میتوانم بگویم توفیقی بوده است حالا به چه واسطه و رابطه را نمیدانم اما خوشحالم شروعکننده جریانی بودهام که امیدوارم ادامه داشته باشد.
در ادامه صادقیان رئیس هیأت مدیره تابان نیز در این خصوص اظهار داشت:آقای مجیدی کارگردان این فیلم است و تهیهکننده و سرمایهگذار فیلم محمد رسولالله بنیاد مستضعفان است و اگر به گذشته فرهنگی برگردیم چه کسی بهتر از آقای مجیدی برای کارگردانی این اثر است. تهیه کننده دنبال کسی میگشت که هم وجه بینالمللی داشته باشد و هم وجه داخلی.
در ادامه محمدمهدی حیدریان نیز در خصوص ساخته شدن قسمتهای دوم و سوم این پروژه گفت:ما ابتدا منتظر واکنشها در قسمت اول هستیم و در قسمت تولید دوم و سوم تصمیمگیری خواهیم کرد.
در بخش دیگری این نشست مجیدی در خصوص بازدید مقام معظم رهبری در این خصوص گفت: در این مدت با علمای مختلفی دیدار داشتهایم و وقتی موضوع فیلم را برای آنها توضیح می دادیم همهگی پس از توصیف داستان یک حس اعتماد داشتند که بزرگترین تجلی این حس اعتماد بازدید مقام معظم رهبری بود که از دکورها و صحنه فیلم به عمل آمد و تعبیرهای زیبایی داشتند که به وقت خودش ارائه خواهد شد. ایشان صحبتهای زیبایی را بیان کردند که وقتی فیلم به منصه ظهور رسید این دیدگاه هم به مردم اعلام خواهد شد.
مجیدی همچنین در خصوص وفاداری تاریخ و بیان روایت خفیلم خود نیز گفت:قطعا یک قسمت از فیلم را وفادار بودهایم اما قسمتهای دیگر را بر مبنای وجه هنری ساخته شده است.
مجیدی در خاتمه این نشست خطاب به اهالی رسانه گفت: اطلاعرسانی در مورد این فیلم را با یک حس غیرت انجام دهید و با این نگاه انجام دهید که هر کسی به اندازه سهمش نسبت به فرجه سینمایی پیامبر یک احساس وظیفه دارد و در شأن این فیلم نیست که بخواهیم با نگاه ژورنالیستی نسبت به آن اطلاعرسانی کنیم.
مجیدی با عوامل خود شامل محمد مهدی حیدریان و زارع بیات، مهدی پاکدل مینا سادتی،علیرضا شجاعنوری بازیگران فیلم در زیر نام نوشت فیلم عکس یادگاری انداخت.