شیعه‌ای را در عراق ندیدیم که حرکتش یا راهش یا فعالیتش به سوی اربعین نباشد. ما هیچ عراقی را دور از روح و فضای اربعین ندیدیم. ما فقط در مسیر 70 کیلومتری نجف به کربلا حتی یک وجب از خاک را خالی از موکب‌هایی که به راهپیمایان خدمات می‌دادند، ندیدیم.
عقیق:اگر همراه زائران اربعین امسال می‌بودید، یکی از بحث‌ها و دغدغه‌های شما نیز مثل بیشتر نخبگان و تحصیلکرده‌های حاضر در این اجتماع بزرگ، کشف شمار واقعی یا نزدیک به واقع زائران اربعین بود. آن گفتمان‌هایی که علمی بود، معمولاً از اینجا شروع می‌شد که اگر جمعیت عراق را بر اساس 31 میلیونی که سال 2009 اعلام شده با محاسبه رشد جمعیت برآورد کنیم و شمار شیعیان این کشور را که بین 60 تا 65 درصد کل جمعیت است، محاسبه و آمار رسمی زائران کشورهای دیگر را نیز که در فاصله دو هفته مانده به اربعین وارد عراق شده‌اند، به آن اضافه کنیم، چیزی کمتر از 23 میلیون می‌شود. در این صورت چطور می‌توان شمار زائران اربعین را همین تعداد یا 20 میلیون یا حتی 17 یا 18 میلیون دانست؟!
پاسخی که نگارنده برای این پرسش داشت این بود که منظور از زائران اربعین در این اجتماع بزرگ، فقط کسانی نیستند که توانستند از دو یا سه روز مانده به اربعین از نجف یا خانه خود در عراق خارج شوند و مثلاً فاصله نجف تا کربلا را پیاده بروند و روز اربعین در کربلا حاضر شوند؛ زائر اربعین کسی است که توانسته باشد حتی چند قدمی با این نیت از خانه خارج شود و خودش را به خیل راهپیمایان اطراف جاده‌ها رسانده باشد. او و همه کسانی که در کسوتی غیر از یک «راه‌پیما»- مثل نظامیان و نظم‌دهندگان و بخش‌های خدماتی و بالاخص عراقیان حاضر در موکب‌ها- نیت اربعین داشته‌اند، زائر اربعین و از حاضران در این راهپیمایی بزرگ به حساب می‌آیند.
با این حساب ما شیعه‌ای را در عراق ندیدیم که حرکتش یا راهش یا فعالیتش به سوی اربعین نباشد. ما هیچ عراقی را دور از روح و فضای اربعین ندیدیم. ما فقط در مسیر 70 کیلومتری نجف به کربلا حتی یک وجب از خاک را خالی از موکب‌هایی که به راهپیمایان خدمات می‌دادند، ندیدیم. ما کودکان تازه متولد شده و شیرخوارگان بسیاری را در آغوش والدینشان در مسیر راهپیمایی دیدیم. ما بیشتر عراقیان را در این حالت یافتیم که پس از رسیدن به سیطره کربلا، سلام می‌دادند و از مسیر بازمیگشتند تا عرصه را بر زائران تنگ نکنند و هیچ‌گاه به تراکم زائران روز اربعین اضافه نشدند. ما در پایانه مرزی مهران هنگام بازگشت دیدیم که نوشته‌اند «اگر گذرنامه همراه ندارید، کارت ملی ارائه کنید» و دیدیم که از میان آن جمعیتی که مثل یک تظاهرات بزرگ به کشور بازمیگشتند، بسیاری بدون گذرنامه بودند. ما دستجاتی از زائران ایرانی را در عراق دیدیم که حتی کارت ملی هم با خود نیاورده بودند.
حساب زائران اربعین 1436 از دست خارج شده بود و البته شاید سال دیگر چنین جمعیتی تکرار نشود. وقتی زیر‌ساخت‌های عراق برای پذیرفتن این تعداد جمعیت کافی نیست و از طرفی شمار جمعیت توانمند برای چنین حماسه‌ای نیز مشخص است، با آن اصراری که برای خدمات‌رسانی و رفاه زائران وجود دارد، ممکن است حماسه اربعین 1436 را فعلاً دست نیافتنی کند. فراموش نکنیم که امسال ضرورت جنگ نرم شیعه مقابل تکفیری‌ها و غرب و اشاره رهبر معظم انقلاب، شیعیان ایران و عراق را واداشت تا در نظام گردهمایی‌های جهان تغییری دست‌نیافتنی بدهند که بی‌هزینه و به آسانی هم از پس آن برآمدند.