شایعه یا همان انتشار اخبار دروغ، اغلب با اهداف خاص و از پیش تعیین شدهای صورت میگیرد که افراد سادهلوح و خودکم بین مهمترین ابزار دامن زننده به آن هستند. قرآن کریم راهکارهایی برای مبارزه با شایعه دارد.
عقیق:هر یک از ما در طول روز شاید اخبار بسیاری میشنویم که بعدها تکذیب میشوند. این اخبار میتوانند خوشحالکننده و یا غمانگیز باشند و به آنها اصطلاحاً «شایعه» گفته میشود.
اصل کلمه شایعه از شیاع به معنای تقویت کردن است یعنی حرفی آنقدر گفته شود تا در جامعه تقویت و باورپذیر شود. اما هنگامی که این خبر تکذیب میشود دستاوردی جز ناامن کردن فضای خبری و سلب اعتماد مردم از یکدیگر و رسانهها را در پی ندارد و به قول معروف آنها را تبدیل به «چوپان دروغگو» میکند.
از آنجایی که شایعهپراکنی ریشه در دروغگویی دارد عملی شیطانی محسوب میشود چرا که دروغگویی در روایات ما به عنوان کلید تمام گناهان معرفی شده و در بین مردم نیز عملی بسیار زشت، آزاردهنده و منفور است.
یکی از شایعاتی که از شب گذشته تاکنون دوستداران یک معلم و مفسر قرآن کریم را آزرده است، خبر کذب درگذشت آیتالله «سیدمحمد ضیاءآبادی» است که صبح امروز با پیگیریهای خبرنگار فارس دروغ بودن آن تائید شد.
این موضوع سبب شد تا نگاهی قرآنی داشته باشیم به موضوع شایعه. پیش از آن باید دانست که شایعه اغلب با هدف «جنگ روانی» و ضربه زدن و شکستن روحیه و اقتدار افراد یک جامعه صورت میپذیرد که میتواند جنبههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی داشته باشد.
عاملان این کار ناپسند معمولا دارای انگیزههای مانند «انتقام»، «ضربهزدن»، «طمع مادی»، «مأیوس کردن» مردم و «خودنمایی» در زمینه داشتن اطلاعات هستند و در جریان آن افراد سادهلوح به عنوان آلت دست عاملان اصلی استفاده میشوند.
قرآن کریم در هشتاد و سومین آیه از سوره مبارکه نساء به این موضوع پرداخته است و اشاعه و اضاعه یک خبر را به مجرد شنیدن و بدون عرضه آن به منابع موثق و گرفتن تائیدیه از آنها عملی شیطانی و منافقانه میداند.
حجتالاسلام محسن قرائتی معلم محبوب قرآنی کشورمان در تاریخ 26 آبان ماه سال 1359 طی یکی از برنامههای «درسهایی از قرآن» به شرح و توضیح این آیه پرداخته است که در ادامه، شما را به شنیدن فایل صوتی این برنامه دعوت میکنیم.