احمد ابوالقاسمی پاسخ می‌دهد
احمد ابوالقاسمی معتقد است مستمعان در فاصله گرفتن قاریان از تلاوت معنی‌گرا نقش مهمی ایفا می‌کنند. وی کیفیت تلاوت قاریان را متأثر از دانش مردم از فنون تلاوت می‌داند که در نحوه تشویق قاریان متبلور است.
عقیق:دانستیم که هدف اصلی قاریان کهن مصر القای معانی آیات قرآن بوده است یعنی آنها با به خدمت گرفتن صوت و الحان مختلف، برای ارائه معنای آیات تلاش می‌کردند. اما قاریان امروزی از تلاوت معناگرا فاصله گرفته و بیشتر به دنبال ارائه زیبایی‌های صوتی و لحنی هستند.
یکی از عوامل فاصله گرفتن قاریان قرآن از تلاوت معناگرا و پرداختن به جنبه‌های تنغیمی، مخاطبان آنها هستند که در این گزارش پاسخ احمد ابوالقاسمی را درباره نقش مستمع در فاصله گرفتن قاریان از تلاوت معناگرا می‌خوانیم.
نقش مستمع در فاصله گرفتن قاریان از تلاوت معناگرا
ابوالقاسمی در این‌باره می‌گوید: شاید اقبال مستمعان به برخی از قطعات تلاوت باعث این اتفاق شده، یعنی قاری با اجرای یک قفله زیبا صدای تشویق مستمع یعنی «الله الله» را می‌شنود و به مرور از این قطعات بیشتر استفاده می‌کند و دیگر قاریان هم با اجرای همین روند به مرور با بازی با صوت از ارائه تلاوت اصیل و معناگرا فاصله گرفته و به سمت زیبایی‌های تلاوت می‌روند.
من شاید به صورت میانگین بیش از 5 هزار تلاوت داشته‌‌ام و ذائقه مردم را می‌شناسم و می‌دانم کجا باید چگونه تلاوت کنم. از این رو می‌گویم تلاوت‌های امروزی به ذائقه مردم نزدیک‌تر است. پس خواست و استقبال مردم از کار‌های صوتی باعث شده تا قاریان به مرور از تلاوت معناگرا فاصله بگیرند.
خطر ورود موسیقی به تلاوت قرآن
شاید مهم‌ترین فاکتور قرائت صوت زیبا باشد اما به شرطی که چیزی کم نگذاریم. یعنی باید ابتدا قرآن بخوانیم نه اینکه به قدری با صوت بازی کنیم که قرآن خواندن ما گم شود. سؤال اینجا است که آیا اجرای هنر‌های صوتی این قدر ضروری است؟ آیا هر چیز که زیبا است مجاز است؟ این توجیه مناسبی نیست. اگر با این توجیهات پیش برویم ممکن است در آینده موسیقی هم وارد تلاوت شود. همان‌طور که به تواشیح وارد شد.
باید فهم مردم را از یک تلاوت بالا ببریم
ما باید سطح دانش و سواد مردم را بالا ببریم. تا چند سال قبل مردم خواندن با گام پایین را تلاوت نمی‌دانستند اما امروز آنها تلاوت را از پرده‌های پایین تا اوج گوش می‌کنند این یعنی آنها از تلاوت تا حدی سر در می‌آورند. ما قاریان قرآن باید با رعایت همه نکات تلاوت سطح فهم و سواد مردم را بالا ببریم تا آنها هم فقط به دنبال صوت نباشند. پس اگر مستمع آیات قرآن را خوب بفهمد و تأثیرات ارائه یک تلاوت معناگرا را بداند دیگر فقط با اجرای یک قفله زیبا توسط قاری به وجد نمی‌آید و از همه تلاوت لذت می‌برد.
ما در صوت پیشرفت‌های خوبی داریم و اگر این پیشرفت‌ها را با آهنگ‌های اصیل و مطابق معنا تلفیق کنیم کار ما با ارزش می‌شود. «غلوش» مظهر صوت است، حال اگر کسی این صوت را با آهنگ‌های شعشاعی ارائه کند، هم صوت غلوش و هم آهنگ‌های معنا‌گرای شعشاعی با ارزش‌تر می‌شود. در این خصوص می‌توان به شحات‌انور اشاره کرد که ضمن در نظر داشتن صوت به معنی آیات هم توجه دارد و یا افرادی مانند «مصطفی اسماعیل» حد وسط کار را گرفتند، یعنی با تلفیقی از کار‌های صوتی و ارائه معنی، آثار بسیار فاخر و ارزشمندی از خود به جای گذاشته‌اند.
منبع:فارس