در باب حنجره و تارهای صوتی از آناتومی و فیزیولوژی آن گرفته تا نوع کارکرد آنها و تولید صدا و صداسازی و مباحث متعدد دیگر آن از قبیل تمرین های تنفس و ادا نمودن کلمات و ایجاد آوای خوش، صحبت های بسیار زیادی می توان عنوان کرد.
عقیق: یکی از مسائلی که مداحان در ماه محرم و به دلیل استفاده زیاد از تارهای صوتی‌شان دچار آن می‌شوند، گرفتگی صداست؛ لذا این امر با رعایت اصول تغذیه‌ای و توجه به برخی از توصیه‌های پزشکی و نخوردن مواد غذایی التهاب آور، قابل رفع است.
در این مطلب سعی شده است، به صورت کاربردی با ذکر چند نکته اساسی موارد مفیدی را در دو مقوله "پیشگیری و نگهداری" و همچنین "ترمیم نمودن و بهبود بخشیدن" در هنگام آسیب تارهای صوتی، بیان کرد.
به طور کلی کارهای عملی که می بایست انجام داد هم از جنس تمرین و هم از جنس پرهیز از برخی مواد آلرژی زا است.
- قبل از هر نوع عمل نگه داری و یا آماده سازی یا هر کار دیگر، ابتدا اگر شناخت خوبی از بازخوردهای جسمی خود دارید از خوردن و نوشیدن‌هایی که شما را دچار تداخل مزاجی می‌کند و یا در معرض قرار گرفتن مواد مختلفی که شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، پرهیز کنید. مثلا اگر سرد مزاج هستید بطور طبیعی نباید غذاهایی با مزاج خیلی سرد میل کنید و یا اینکه اگر از بوییدن عطرهای خاصی دچار سردرد می‌شوید و بوی تند آن شما را آزار می دهد به هیچ وجه استفاده ننمایید و یا در کنار اشخاصی که این عطرها را استفاده نموده اند قرار نگیرید. وقتی از خواب بیدار می‌شوید بلند صحبت نکنید
- از کشیدن سیگار و قلیان و یا بهره‌گیری از هر گونه مخدر پرهیز نمایید و تصور نکنید که استفاده از این‌ها باعث تغییر حالت صدای دلخواه‌تان خواهد شد.
-وقتی از خواب بیدار می‌شوید بلند صحبت نکنید در واقع می بایست ابتدا تارهای صوتی را گرم کنید و سپس شروع به صحبت کردن بلند بوسیله تارهای صوتی تان نمایید، به عنوان مثال، پس از اینکه از خواب برخواستید، می بایست حرف زدنتان همراه با مخلوطی از هوا باشد؛ مثلا با صدای آرام چند بیت شعر بخوانید ، منظور از صدای آرام همانند این است که می خواهید صحبت درگوشی با کسی داشته باشید. سلام کردن‌تان را هم همین‌طور آرام انجام دهید. نوع تغذیه و خوراک شما:
مسئله دیگر در آماده بودن هرچه بیشتر برای عرض ارادت و مدیریت مجلس اهل بیت علیهم السلام نوع خوراک شماست، البته نمی‌خواهم بگویم که هیچ چیز نخورید یا وسواس زیادی در اینکه چه بخورید و چه نخورید نشان دهید، چرا که آثار خوراکی ها گاهی در افراد مختلف متفاوت است اما به هر ترتیب در اینجا به ذکر دو گروه از خوراکی ها می پردازم:
1- پیشگیری کننده‌ها و نگهداری کننده از بروز اختلال -روزی که می خواهید شعر بخوانید و به قول معروف مداحی بفرمایید و ذکر اهل بیت بگویید، شیر ننوشید چرا که نفاخ است و ممکن است در معده گاز ایجاد کند و هنگام خواندن شما را دچار مسئله کند و مدام آزارتان دهد.
-از پودرهای چندمنظوره ای مانند نسکافه هایی که در بازار موجود است و به همراه آن شیر یا کارامل هم دارد، استفاده نکنید چرا که آثار نفخ معده در این نوع نوشیدنی ها هم یافت می شود.
-از خوردن غذاهای تند و تحریک آمیز و همچنین فلفل و ادویه جات پرهیز کنید.
- اگر به ترشی جات خیلی علاقه مند هستید برای چند صباحی از میل نمودن آن پرهیز کنید، چرا که طبیعت ترشی سرد است و موجب می شود که تعادل مزاجی تان برهم بخورد و گاه فشارتان را هم پایین بیاورد.
- سعی کنید بجای آب سرد و یا آب با دمای خنک متعادل و بلکه آب شیر بنوشید.
-از نوشابه ها و هرگونه نوشیدنی گاز دار پرهیز کنید؛ چرا که مانند یک ماده جرم گیر قوی سطح حنجره شما و تارهای صوتی تان را می ساید.
-سعی کنید فاصله میان میل کردن غذا ( شام ) تا خوابیدن شما حداقل سه ساعت باشد که غذای میل شده بطور کامل هضم شده باشد، چرا که اگر برخلاف این کار عمل نمایید، در حین خواب اسید معده که برای هضم غذا ترشح می شود به سطح نای بر می‌گردد و بنابراین وقتی از خواب برمی خیزید متوجه خواهید شد که صدای تان به اصطلاح خش داراست؛ اگرچه پس از چند ساعتی بهبود پیدا می کند اما افرادی را که در ابتدای صبح مجلسی را مدیریت می کنند و می بایست مداحی و ذاکری داشته باشند دچار اختلال صدا خواهد نمود. البته می توانید کمی و فقط کمی سرتان هم بالاتر از سطح بدن قرار دهید که به عدم بازگشت اسید معده کمک مناسبی نماید. بطور کلی سعی کنید در شب غذای سبکی میل نموده و آن غذا چربی مشهودی نداشته باشد. -خوردن آبلیمو، ترشی و سرکه در حال گرسنگی صافی صدا را از بین می برد. اما اگر در بین غذا خورده شود چه بسا باعث تقویت صدا هم بشود.
-اگر بصورت کلمه به کلمه بخواهم بگویم بطور کلی این مواد غذایی را نخورید:
ترشی، غذاهای سرخ شده در روغن، چای پر رنگ، آب سرد، آب داغ، بستنی، تخمه، آجیل، چیپس و پفک، سرکه، مواد غذایی که بسیار شیرین یا شور هستند. همچنین استعمال عطریات بیش از اندازه معمول بخصوص عطرهای تند بر روی حنجره شما تاثیر خواهد گذاشت. خوردن مواد غذایی داغ به اندازه ای که حلق را بسوزاند و پائین برود بسیار برای حنجره ضرر دارد. همچنین خوردن بیش از اندازه چیزهای سرد به طوری که سردرد شدیدی بگیرید و یا گلو به درد بیاید، برای حنجره مضر است.
2- ترمیم کننده‌ها و بهبود بخش‌ها ممکن است بر اثر استفاده غلط از صدا و عدم رعایت نکات فوق، حنجره شما دچار زخم ها و یا خراشیدگی هایی شود که البته از دید تخصصی اگر بخواهم توصیف کنم، هنگامی که به یکباره شروع به خواندن نموده و یا در حین خواندن فریادهای غیر اصولی بزنید، لخته های خونی در مسیر تارهای صوتی شما ایجاد می شود که در ادامه فشارهای شدیدتر، حتی دچار زخم های ریزی خواهد شد که گاه موجب نمایان شدن خون می گردد، در این هنگام می بایست حداقل یکی دو روز از خواندن پرهیز نمایید.
از خوراکی‌هایی که جنبه دارویی دارند، میل نمایید - عناب خیس کرده میل کنید. این کار هم برای ترمیم صدا خوب است و هم برای پیشگیری و نرم نگه داشتن و پاکسازی آن؛ عناب گرفتگی صدا را برطرف می‌کند و موجب تقویت دستگاه گوارشی می‌شود. عناب به دلیل داشتن لعاب زیاد، نرم‌کننده سینه است. برای رفع استرس و اضطراب مفید است و چون مداحان به نوعی اجرای زنده دارند، می توانند از خوراکی هایی مانند عناب یا خوراکی های دیگر استفاده کنند که کاهش دهنده اضطراب هم هست.این میوه قدرت ماهیچه‌های حنجره و توان بدنی را افزایش می‌دهد.
این ماده ضدآلرژی است بنابراین در این هوای مسموم از آلاینده‌های شیمیایی، در پاک سازی مسیر حنجره به شما کمک می‌کند. البته در نظر داشته باشید که اگر سرد مزاج باشید، ممکن است کمی موجب نفخ شما بشود که مسئله ی جدی نخواهد داشت.
روش آماده سازی:
به دو نحو توصیه می شود که طبق دلخواه تان می توانید آن را فراوری نمایید. یک حالت این است که عناب را بشویید و نیمی از یک لیوان با اندازه معمول را آب بریزید ( بهتر است آب جوشانده باشد ) و عناب ها را درون آن قرار داده و درب آن را با ظرفی بپوشانید که علاوه بر اینکه هوای مستقیم نخورد، کمکی باشد برای اینکه عناب ها از آب بیرون نزنند؛ این کار باید حداقل از 4 الی 6 ساعت قبل انجام شود تا به خوبی لعاب ایجاد کند، دقت کنید که اگر نزدیک به خواندن شماست به هیچ وجه آن را درون یخچال قرار ندهید تا دمای آن در هنگام نوشیدن سرد نباشد. روش دیگر بصورت دمنوش است که باید عناب را شسته و خیس کنید سپس هسته آن را بیرون آورده و میوه خرد شده را داخل یک قوری ریخته و آب با دمای 80 درجه سانتی گراد به آن اضافه کنید و اجازه دهید که به مدت 15 دقیقه دم بکشد. به علت شیرین بودن دانه های عناب نیازی به شیرین کردن نمی باشد و در صورت تمایل می توانید چند قطره آب لیموترش به آن اضافه کنید.
-انجیر خشک را درون شیر بجوشانید و به هنگام شب میل کنید و دهان خود را نشویید و اجازه دهید تا صبح در مسیر حنجره شما باقی بماند تا کار ترمیمی خود را انجام دهد.
-میل نمودن موادی که ویتامین ث (C) دارند از جمله می توان به پرتقال، کیوی، سیب، لیمو ترش، سبزیجات، سیب زمینی و ... اشاره کرد. - هنگامی که آب می نوشید بهتر است چندین قطره آب لیموی تازه در آن بریزید و بعد میل کنید.
-عسل آب بنوشید، 3 قاشق غذاخوری عسل را در یک لیوان آب ریخته و آن را کاملا به هم بزنید تا اثری از عسل حل نشده در آن باقی نماند. سپس آن را میل بفرمائید. - شربت گیاهی آویشن برای التیام بخشیدن حنجره افرادی که دچار سرفه شده اند. -اگر بصورت کلمه به کلمه بخواهم ذکر کنم این مواد غذایی را هم می توانید استفاده نمایید : غذاهای کم چربی و آبکی مانند آش، گوشت آب پز، باقالی پلو، آبگوشت کم چربی، دانه صنوبر، مویز، انجیر، شنبلیله، خرما، ریشه شیرین بیان، بادام (به ویژه بادام تلخ)، نیشکر، تخم خیار چنبر، تخم کدو حلوایی، نشاسته، کتیرا، ترکیب زرده ی تخم مرغ و عسل.