در منابع روایی برای خوردن و آشامیدن، آدابی از سوی پیشوایان دین ذکر شده است که ناظر به شروع غذا با نام خدا و پایان غذا با حمد اوست.
عقیق:در منابع روایی برای خوردن و آشامیدن، آدابی از سوی پیشوایان دین ذکر شده است که ناظر به شروع غذا با نام خدا و پایان غذا با حمد اوست. روایات در این زمینه چنین می‌گویند: 1. امام موسای کاظم(ع) میگوید: پیامبر اسلام(ص) به علی(ع) سفارش نمود: یا علی هنگامی که شروع به خوردن غذا نمودی، بسم اللّه بگو، و هنگام پایان غذا بگو الحمد لله؛ چرا که دو فرشته نگهبانت از تو جدا نمی‌شوند تا حسنات را برایت بنویسند، مگر این‌که خودت آنها را از خویشتن جدا کنی. [1] 2. امام صادق(ع) میفرماید: هنگامی که سفره پهن شد، بگو بسم اللّه و هنگام آغاز و پایان غذا نیز بسم الله بگو و هنگامی که سفره جمع شد بگو الحمد لله. [2] ۳. راوی میگوید هنگامی که غذا برای ما آورده شد، شنیدم که امام کاظم(ع) می‌فرمود: ستایش خدایی را که برای هر چیزی مقرراتی قرار داد. به امام گفتم: این غذا هنگامی که آماده و خورده می‌شود چه مقرراتی دارد؟ امام فرمود: مقرراتش این است که هنگام پهن‌شدن سفره با نام خدا شروع کنید و زمان جمع‌شدن سفره او را حمد و سپاس گویید. [3] ۴. امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که غذا خوردی یا شربتی نوشیدی، بگو الحمد لله. [4] ۵. در روایتی دیگر از امام صادق آمده است: خوردن و نوشیدن را با یاد و نام خدا آغاز کن و بعد از پایانش بگو: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی یُطْعِمُ وَ لا یُطْعَمُ» ستایش پروردگاری را سزاست که غذا را در اختیار بندگانش قرار داد، اما هیچ کس به او طعامی تقدیم نخواهد کرد. [5] ۶. و نیز حضرتشان میفرماید: هنگامی که سفره را در برابر امام سجاد(ع) می‌نهادند می‌گفت:« اللَّهُمَّ هَذَا مِنْ مَنِّکَ وَ فَضْلِکَ وَ عَطَایَاکَ فَبَارِکْ لَنَا فِیهِ وَ سَوِّغْنَاهُ وَ ارْزُقْنَا خَلَفاً إِذَا أَکَلْنَاهُ وَ رُبَّ مُحْتَاجٍ إِلَیْهِ رَزَقْتَ وَ أَحْسَنْت اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا لَکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ» بار خدایا این از منت و فضل و بخشش توست! آن‌را برای ما پربرکت و گوارا کن و عوضش را به ما ده و چه بسا نیازمندانی که به آنان روزی دادی و احسان کردی. بار خدایا! ما را از شکرگزاران قرار ده! و هنگامی که سفره را برمی‌داشتند می‌فرمود:« الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی حَمَلَنَا فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقَنَا مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلَنَا عَلَى کَثِیرٍ مِنْ خَلْقِهِ (أَوْ مِمَّنْ خَلَقَ) تَفْضِیلًا» سپاس خدایی را سزاست که ما را در بیابان و دریا گردش داد و از پاکیزهها به ما روزى داد و بر بسیارى از آفریدگانش(یا آنچه آفریده) برترى داد. [6] ۷. امام صادق(ع) از امام علی(ع) نقل میکند؛ هنگام خوردن غذا تا می‌توانید خدا را یاد کنید و صدای ناهنجار درنیاورید؛ چرا که طعام، نعمت خدا و بخشی از روزی او است که شکر و سپاسش بر شما واجب است. [7] ۷. امام صادق از پدر بزرگوارش از حضرت علی(ع) نقل میکند؛ کسی که هنگام خوردن غذا خدا را یاد کند، هیچ‌گاه از آن غذا مورد سؤال قرار نمی‌‌گیرد. [8] ۷. یا در روایتی دیگر آمده است: هر فردی که غذایی بخورد و بعد از آن بگوید: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَطْعَمَنِی هَذَا مِنْ رِزْقِهِ مِنْ غَیْرِ حَوْلٍ مِنِّی وَ قُوَّةٍ» سپاس خدایی را که از روزی خویش این غذا را خوراکم کرد بدون آن‌که من (مستقلّاً) توانایی این کار را داشته باشم، گناهان گذشته‌‌اش بخشوده خواهد شد. [9] آنچه از مجموع روایات به دست می‌آید آن است که دست کم هنگام آغاز خوردن و نوشیدن باید «بسم اللّه» و هنگام پایان آن «الحمد لله» گفت. گفتنی است یاد خدا و سپاس از نعمت‌هایش به هر زبانی که باشد کفایت میکند و گفتن عبارت عربی موضوعیت ندارد.
پی نوشت: [1]. ر. ک: برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، ج 2، ص 431، قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق. [2]. همان، ص ۴۳۳. [3]. همان، ص ۴۳۱. [4]. همان، ص ۴۳۴. [5]. همان. ص ۴۳۴. [6]. همان، ص ۴۳۳. [7]. همان، ص ۴۳۳. [8]. همان، ص ۴۳۴. [9]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 95، ص 14، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق. منبع:اسلام کوئست