یکی از شواهد روشن علمی حضرت امام جواد (ع) در همان سنین پیش از بلوغ طبیعی و ظاهری، مجلس مناظره ای است که مامون عباسی بنا به درخواست عباسیان و با حضور قاضی القضات آن زمان یحیی بن اکثم منعقد کرد.
عقیق: حجت الاسلام محمدهادی یوسفی غروی، عضو مدارج عالی تاریخ در حوزه در گفتگویی در سالروز شهادت امام جواد (ع) با اشاره به مقام علمی آن حضرت (ع) گفت: در این که ائمه معصوم(ع) از جمله ایشان بهره مند از علوم غیر طبیعی بودند، شواهد بسیار است به اضافه این که شیعه و سنی از امیر مومنان علی (ع) نقل کرده اند که فرمودند:"رسول خدا(ص) به من هزار باب از علم آموخت که از هر بابی هزار هزار باب بر من علم باز می شود" و لذا پیامبر اکرم (ص) بدین جهت از آن حضرت (ع) تعبیر فرموده است: "من شهر علم هستم و علی دروازه آن است". بنابراین فرزندان آن حضرت (ع) نیز با سمت" امامت" این علم را داشتند و از این جهت تفاوتی میان بزرگ و کوچک آنان نبوده و به خصوص پس از انتقال امامت، راه های علمی غیبی بر ایشان گشوده می شده است.
وی ادامه داد: یکی از شواهد روشن علمی حضرت امام جواد (ع) در همان سنین پیش از بلوغ طبیعی و ظاهری، مجلس مناظره عظمی است که مامون عباسی بنا به درخواست عباسیان و با حضور قاضی القضات آن زمان یحیی بن اکثم منعقد کرد.
این پژوهشگر برجسته تاریخی افزود: پرسش هایی را که یحیی ابن اکثم برای مطرح کردن بر امام جواد(ع) در مجلسی عام آماده کرده بود، طبیعتا پرسش هایی بود پیچیده، مشکل و آزمون گونه، اما امام جواد (ع) بنا به گواهی گزارش های روایتی و تاریخی پاسخ آنها را به آسانی فرمودند به طوری که موجب شگفتی حاضران شد. مامون چون این پاسخ های حضرت (ع) را در جهت تایید نظر خود دید، از آن حضرت (ع) خواست که متقابلا پرسش هایی را بر قاضی القضات مطرح بفرماید و ایشان سوالی را مطرح کردند که قاضی القضات از پاسخ آن درماند. لذا مامون از حضرت جواد (ع) حل آن سول پیچیده را خواست و ایشان پاسخ دادند.
وی با اشاره به منبع این روایت تاریخی و دینی عنوان کرد: مرحوم شیخ مفید در کتاب ارشاد تفصیل این جریان را نقل کرده و همچنین در منابع اهل سنت همچون کتاب چهار جلدی القد الفرید اثر ابن عبد ربه اندلسی مالکی به این مطلب اشاره شده است و این خود شاهد زنده ای بر علمیت غیر عادی و غیبی آن حضرت بود و لذا سن کم ایشان ایجاد توقفی در مسیر امامت ننمود و پیروان امامت پدر بزرگوارش امام رضا (ع)، همچنان بر امامت امام جواد (ع) باقی ماندند به گونه ای که برخلاف گذشته که پس از هر امامی اختلافاتی در امام بعدی و جانشین می شد، این بار پس از امام رضا (ع) اختلاف چندانی در میان پیروان ایشان دیده نشد.
حجت الاسلام یوسفی غروی در پایان با غلبه رویکرد مناظره در سیره امام جواد(ع) در مقابله با جریان های منحرف آن عصر، یادآور شد: یکی از جریان های انحرافی که از زمان نیای امام جواد (ع)، حضرت امام کاظم(ع) ادامه یافته بود، واقفیه بودند یعنی کسانی که در جریان امامت، بر امامت امام کاظم (ع) متوقف شده و ایشان را به جای امام زمان تلقی کرده بودند؛ امام جواد (ع) در جهت راهنمایی آنان نقش داشت به طوری که این جریان بتدریج منقرض شد. اما به طور کلی جدا از نشان دادن معجزات به گروه های مخالف، حضرت (ع) با صحبت و مناظره جریان های انحرافی را به سبیل مستقیم رهنمون می کردند.