هر روحاني، عضو كارواني است و هر كارواني، مشخصات و مشاوران و مديران خودش را هم دارد. طبيعي است كه اين مشاوران مذهبي و… همه زير و بم‌هاي اين سفر را براي زائران را توضيح خواهند داد و ريز‌ترين سؤالات را هم بي‌پاسخ نخواهند گذاشت. اما اين چند سفارش را هم از ما داشته باشيد؛ خالي از ضرر نيست. نه‌تنها خالي از ضرر نيست بلكه مي‌تواند حسابي هم كمكتان كند.
عقیق: از چهاردهم شهريور ماه، نخستين كاروان‌هاي حجاج ايراني، عازم مدينه منوره شده‌‌اند تا به اين ترتيب، بزرگ‌ترين اجتماع معنوي كره زمين، شروع شود.
هر روحاني، عضو كارواني است و هر كارواني، مشخصات و مشاوران و مديران خودش را هم دارد. طبيعي است كه اين مشاوران مذهبي و… همه زير و بم‌هاي اين سفر را براي زائران را توضيح خواهند داد و ريز‌ترين سؤالات را هم بي‌پاسخ نخواهند گذاشت. اما اين چند سفارش را هم از ما داشته باشيد؛ خالي از ضرر نيست. نه‌تنها خالي از ضرر نيست بلكه مي‌تواند حسابي هم كمكتان كند.
ورود خوبي داشته باشيد
ان‌شاء‌الله كه سفر خوبي داشته باشيد. اگر حاجي خانه خدا هستيد، پس خودتان را به موقع به فرودگاه برسانيد. اينجوري، استرس كمتري تحمل مي‌كنيد. البته امسال، دارند كار خوبي مي‌كنند؛ اينكه برخي از زائران خانه خدا را از مساجد و حسينيه‌ها مشايعت مي‌كنند تا ازدحامي در فرودگاه‌ها صورت نگيرد. گذرنامه و مدارك شناسايي‌تان را هم كه تحويلتان دادند، همين جوري نگذاريد توي جيب و ساكتان، خوب نگاه كنيد كه اشتباه نشده باشد. اگر سيم كارت‌تان هم به كارتان نمي‌آيد، بدهيد به همراهانتان. از آن طرف، وقتي در فرودگاه‌هاي جده و مدينه زمين نشستيد، يادتان باشد كه تشريفات ورود كمي با تأخير همراه است، كاملا خونسرد باشيد. از صلوات‌هاي گروهي و شعارهاي جمعي و عكس گرفتن و… خودداري كنيد؛ ممكن است مشكل برايتان ايجاد شود. حتما روي ساكتان علامتي داشته باشيد كه بتوانيد ميان كلي ساك و چمدان شبيه هم پيدايش كنيد. از سالم رسيدن ساكتان نيز مطمئن شويد؛ خوب براندازش كنيد. اگر يك وقت انگشت‌نگاري هم شديد، به دل نگيريد؛ يك روند كلي است كه بايد مسئولان مربوطه پيگيري كنند.
همراه شو عزيز
يادتان باشد مستحب است كه در نماز جماعتي كه در حرمين شريفين برگزار مي‌شود، شركت كنيد. اشكالي هم ندارد كه اين نماز، نماز برادران اهل سنت باشد؛ فقط تعداد معدودي از مراجع فتوا داده‌اندكه اين نماز، بايد اعاده كرد. اما براي حفظ وحدت بيشتر و نيز دوري از حساسيت‌هايي كه وجود دارد و نيز كسب ثواب آن، در اين نماز شركت كنيد. فقط حواستان باشد كه وقتي كه به پيشنمازان اهل سنت اقتدا مي‌كنيد، موقعي كه سر از ركوع بر مي‌داريد، كمي بيشتر بايد تأمل كنيد. اين، معمول‌ترين علت به هم ريختن نظم اين نمازهاست؛ ذكر اهل سنت در اين قسمت طولاني است؛ پس بيشتر صبر كنيد.
حساسيت‌زا نباشيد
برخي از موارد هستند كه نزد اهل سنت كراهت شديدي داشته و حتي گاهي وقت‌ها، حمل بر توهين مي‌شود. سعي كنيد از اين موارد، حتما خودداري كنيد؛ مثل همراه بردن كفش‌ها در روضه منوره و نيز بالا گرفتن كفش‌ها در مسجد كه از نگاه اهل سنت، نوعي بي‌احترامي به ساحت پيامبر (ص) تلقي مي‌شود. از طرف ديگر، اهل سنت نماز خواندن در قبرستان و نيز پشت قبرستان را اشكال‌دار مي‌دانند و با كساني كه اين كار را انجام دهند برخورد مي‌كنند. سعي كنيد نمازهاي زيارت ائمه مدفون در بقيع را در همان حرم پيامبر (ص) بخوانيد.
زيارتگاه داريم تا زيارتگاه
زيارت كردن در داخل كشورمان، تفاوت‌هاي زيادي با زيارت كردن در كشوري مثل عربستان دارد. سعي كنيد اين تفاوت مكان و زمان را درك كنيد. حتما موقع نماز و در مسجد‌ها، تلفن‌هاي همراه را خاموش كنيد. بعضي‌ها دوست دارند در اماكن مقدسه فيلم و عكس بگيرند كه از نظر ما كار بدي نيست اما مشكل اينجاست كه در اين اماكن مقدسه، عكس گرفتن و فيلمبرداري ممنوع است. اگر ببينند، خيلي بد برخورد مي‌كنند و باعث هتك حرمت شما و ايراني‌ها و شيعه‌ها مي‌شود. از انداختن عريضه روي قبور ائمه مدفون در بقيه و نيز برداشتن خاك آنها به قصد تبرك و بستن پارچه و نخ و… به پنجره‌هاي بقيع و ساير اماكن زيارتي خودداري كنيد.
سفير فرهنگي باشيد
از جمله موارد ديگري كه زائران ايراني بايد بيشتر رعايت كنند اين است كه موقع نمازهاي جماعت، در بازار نچرخند و جلوي مغازه‌ها، جمع نشوند. باور كنيد اصلا صورت خوشي ندارد كه از يك كشور اسلامي با حكومت اسلامي راهي عربستان بشويد، آن وقت موقع نماز جماعت، دلتان جاي ديگري باشد. موقع تردد در بازار و خيابان‌ها هم زائران آقا توجه داشته باشند كه لباس‌هاي خيلي سبك نپوشند؛ خوب نيست. باور كنيد شما سفيران فرهنگي كشورمان در اين سفر هستيد و اينكه، به عادت رفتار در زيارتگاه‌هاي ايران، لطفا ضريح و درهاي حرمين شريفين را نبوسيد. از هر كاري كه شما را انگشت‌نما مي‌كند، دوري كنيد.
ويروس‌كشي به سبك سنتي
بعضي از بيماري‌ها مثل آنفلوآنزا و سرماخوردگي و… در اين ايام شايع مي‌شود. گرمازدگي هم جزو شايع‌ترين بيماري‌هايي است كه در اين ايام، دامنگير زائران مي‌شود كه ناشي از كم‌آبي و… است. يادتان باشد كه يك قمقمه كوچك آب و بادبزن همراهتان باشد، يك ليوان غيرشكستني داشته باشيد تا از ليوان‌هاي آلوده استفاده نكنيد. از لباس‌هاي نخي و فاقد الياف مصنوعي و نيز سفيد و روشن استفاده كنيد. غذاي آماده با خودتان نبريد زيرا فاسد مي‌شود. قبل از غذا و بعد از استفاده از دستشويي حتماً دست‌ها را با صابون بشوييد. آب به اندازه كافي و حتي بيش از اندازه‌اي كه فكر مي‌كنيد لازم است بنوشيد و با پزشك كاروان ارتباط مستمري داشته باشيد.
تبليغ غيرمستقيم بكنيد
يادتان باشد كه به‌دست گرفتن زيارتنامه و زيارت عاشورا و دعاهايي از اين قبيل در مكه و مدينه، هم حساسيت‌زا بوده و هم مي‌تواند منجر به برخورد مأمورين سعودي با شما شود. اگر هم دلتان مي‌خواهد تشيع را خوب معرفي كنيد، بهترين راهش به روايت مقام معظم رهبري، مؤدب شدن به آداب اسلامي است كه يكي از آسان‌ترين راه‌ها هم هست و مشخصه‌هايش هم به روايت ايشان، اينهاست: «…اهل خشوع است، اهل تواضع است، اهل محبت است، اهل اهانت به اين و آن نيست، اهل جمع است، نه اهل تفرقه.» و «… شما زبان هم بلد نباشيد، همين قدر كه معلوم است كه شما زائر ايراني هستيد و اين رفتار را داريد؛ مؤدبيد، محترميد، نظيفيد، اهل دعاييد، اهل ذكريد و…»
چطور گم نشويم؟
از ديگر مشكلاتي كه غالب زائران درگيرش هستند، گم‌شدن خودشان و نيز گم‌شدن وسايلشان است. طبيعي است كه اگر نكته‌هايي را در اين حوزه رعايت كنيد، واقعاً جاي هيچ نگراني نخواهد بود. يادتان باشد كه در اين سفر روحاني، تنها نباشيد و حتي اگر تنها بوديد، دوستاني براي خودتان دست و پا كنيد. از لباس‌هاي متحدالشكلي كه مدير كاروان‌ها مي‌دهند، حتما استفاده كنيد. تا حد ممكن از كاروان و برنامه‌هاي آن عقب نمانيد و براي خودتان كمتر برنامه مستقلي داشته باشيد كه شما را از برنامه‌ها عقب بيندازد. يك تلفن همراه ساده و ارزان را هم همراه خودتان ببريد تا بتوانيد شماره‌اش را در اختيار همسفران خود بگذاريد و شماره آنها را هم بگيريد.
وقت‌شناس باشيد
اگر براي رسيدن به حرم از اتوبوس استفاده كرديد، حتماً شماره اتوبوس شهري خاص حرم تا هتل را هم داشته باشيد. هر كارواني علائم خاص خودش را دارد؛ اين علائم را نيز به‌خاطر بسپاريد كه مثلا سر از اتوبوس زائران كشورهاي ديگر درنياوريد. احياناً اگر گم شديد و به مشكلي برخورديد، مي‌توانيد به نيروهاي امداد ايراني مراجعه كنيد. از قبل مي‌توانيد درباره محل استقرار اين امدادرسانان پرس‌وجو كنيد تا در موقع لازم بتوانيد روي كمك آنها حساب كنيد. البته به‌طور كلي، اگر كمي محتاط باشيد، مشكلي برايتان پيش نمي‌آيد؛ اينكه سر ساعت و در مكاني كه توسط مدير كاروان گفته شده، حاضر شويد و چشم از تابلوي كاروانتان بر نداريد.
پول اضافه ممنوع
از جمله اقلامي كه در سفر حج به آن نياز داريد، چمدان‌هاي متحدالشكلي است كه توسط كاروان‌ها تهيه شده و در اختيارتان قرار داده مي‌شود. روي چمدان و ساك و ساير وسايل، اسمتان را بنويسيد يا نشانه بزرگي بگذاريد كه گم و گورش نكنيد. ضمن اينكه توصيه‌هاي امنيتي مي‌گويد كه طي اين سفر، نبايد پول زياد و جواهرات و… همراهتان داشته باشيد. اگر هم پول اضافه و جواهرات همراهتان بود، تحويل صندوق امانات هتل بدهيد و موقع زيارت رفتن، همراهتان نبريد. اگر هم بخشي از وسايلتان توي هتل و اتاق گم شد، خيلي بدون سر و صدا به مدير كاروانتان اطلاع بدهيد. همان اول جار و جنجال راه نيندازيد.
گروهي، بهتر از تنهايي
از ديگر كارهايي كه باعث مي‌شود به راحتي گم نشويد، اين است كه كارت شناسايي كاروان را هميشه همراهتان داشته باشيد. وقتي كه روز اول وارد هتل‌تان شديد، كارت هتل را هم بگيريد و كنار كارت شناسايي كاروان بگذاريد. محل استقرار هتل و نيز مسير آن به حرم و راه‌‌هاي اصلي شهر را هم روي نقشه مرور كنيد. اگر هم مشكل سواد داريد، سعي كنيد با به ذهن سپردن نشانه‌هاي بارز، خودتان را به هتل‌تان برسانيد يا اينكه راهي حرم شويد. يكي ديگر از بهترين روش‌ها، اين است كه تنهايي جايي نرويد؛ گروهي برويد؛ بهترين شيوه جلوگيري از گم‌شدن، همين است. حواستان به بزرگ‌ترهاي كاروان هم باشد؛ اگر جا ماندند، سريع سراغشان برويد.
به بالن‌ها و پرچم‌ها بنگر
اصلي كلي براي گم نشدن زائران خانه خدا، اين است كه حواسشان به صحبت‌هاي مدير و معاون كاروانشان باشد و نيز نشانه‌ها را خوب به ذهن بسپارند؛ مخصوصاً نشانه‌هاي تصويري را. اما ممكن است در جايي مثل عرفات، شما با حجم عظيمي از آدم‌ها و چادرهاي يكدست و… روبه‌رو شويد. توصيه اين است كه چندان از چادر خودتان دور نشويد تا با مشكلي روبه‌رو نشويد. اگر هم از چادرتان زيادي دور شديد، مي‌توانيد به نيروهاي امداد و راهنماي حجاج ايراني كه با لباس فرم خود كاملاً مشخص هستند، مراجعه و چادرتان را دوباره پيدا كنيد. كلا چادر‌ها، از طريق پرچم‌هاي برافراشته و نيز بالن‌هايي به رنگ پرچم ايران كاملا مشخص هستند؛ سرتان را كمي بالا بگيريد و خوب نگاه كنيد.