عقیق:بارها هنگام انجام کاری یا قصد و نیتی، وقتی با عطسه زدن روبه رو شده ایم، این جمله را به کرّات شنیده ایم: صبر آمد! و اینچنین می شود که از ادامه کار منصرف شده یا آن را به تعویق می اندازیم. در خصوص این که این سخن تا چه اندازه ریشه علمی و مذهبی دارد و می توان به آن عمل و اعتنا و اعتماد کرد، با دو کارشناس دینی به گفتگو نشسته ایم که از نظرتان می گذرد:محمد مهدی نادری، عضو هیئت موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) در پاسخ به سوالات یاد شده، گفت: در روایات وارد شده است هر فردی که عطسه می زند، تا سه روز از مرگ در امان است.وی با بیان اینکه عطسه در روایات منشا خیر مطرح شده است، اظهار کرد: به همین دلیل در منابع دینی وارد شده مستحب است وقتی فردی عطسه می زند به او گفته شود "یرحمکم الله" و فردی هم که عطسه کرده در پاسخ بگوید" عافاکم الله"؛ دلیل این عبارات آن است که عطسه رحمتی از جانب خداست و امری مثبت است نه منفی.این کارشناس کلام ادامه داد: لذا از منظر روایات اسلامی، عطسه نه تنها علامت شومی و نحوست نیست، بلکه سراسر آن خیر و برکت است و هر آن چه در روایات از آن وارد شده، تماما مثبت است بنابراین آن چه بین مردم مشهور است که عطسه علامت صبر و درنگ است و نباید کاری را که قصد کرده ایم، انجام دهیم، ریشه روایی و اسلامی ندارد بلکه منشا عرفی دارد.مولف کتاب "در جستجوی عرفان اسلامی" بیان کرد: بنابراین برای ریشه این باور نادرست و خرافی باید تاریخ را جستجو کرد نه مذهب را و این باور از نوع اعتقاد به نحوست عدد سیزده است که منشا روایی و دینی ندارد و البته به ظاهر این اعتقاد تنها در میان فرهنگ ایرانی است و در سایر فرهنگ ها به چشم نمی خورد یا حداقل تا کنون مشاهده نشده است و شاید این باور در میان سایر فرهنگ ها نیز باشد.این کارشناس فقه و اصول و تفسیر تاکید کرد: البته این بحث را می توان به لحاظ علم پزشکی و بیولوژی مرود بررسی قرار داد که عطسه چه فایده ای برای بدن دارد و اگر در این خصوص کنکاش شود، بعید نیست که علت آن روشن شود همان طور که طی صدها سال طبق متون دینی باور به کراهت خوردن پنیر به تنهایی در میان بود بدون آن که علت آن مشخص نبود اما چند دهه اخیر مشخص شد، پنیر برای اینکه جذب شود، نیاز به فسفر دارد که منبع اصلی آن در بدن انسان، مغز است و همین موضوع موجب کُند ذهنی و کمی حافظه می شود همان طور که در روایات وارد شده، خوردن پنیر به تنهایی، موجب کم شدن حافظه می شود.بر پایه این گزارش همچنین حجت الاسالم محمد عبدالهیان، مدیر مسئول موسسه معارف اسلامی امام رضا(ع) در پاسخ به سوالات یاد شده گفت: صبر پیشه کردن در هنگام عطسه، ریشه دینی ندارد اما تفال زدن به نیک و بد، ریشه دینی دارد:" قَالُوا طَائِرُكُمْ مَعَكُمْ؛ [رسولان] گفتند: «شومىِ شما با خود شماست(سوره یس، آیه 19)وی افزود: تفال زدن به این معنا که فردی با دیدن صحنه ای ساعت یا روز یا آینده خود را بد یا خوب بپندارد مانند اینکه شخص اول صبح کلاغی ببیند و دیدن این صحنه را به فال بد بگیرد؛ وقتی این اتفاق افتاد، به دلیل آن که این فرد ذهن خود را آماده اتفاقات بد کرده و درهای خیر را به روی خود ببندد، تا شب حوادث بدی برای او رخ می دهد و بالعکس اگر فردی تفال نیک بزند، قطعا برای او اتفاقات خوبی به وقوع می پیوندد و این باور ریشه دینی دارد.این کارشناس علوم قرآنی بیان کرد: بنابراین اگر هنگام عطسه کسی فال بد بزند و بگوید برای این کار صبر آمد شاید قرار است برای من اتفاق بدی افتد، همین مساله می شود و اگر برعکس شخص معتقد بود که عطسه برای او منشا خیر و نیکی خواهد بود، همین اتفاق می افتد درو اقع تفال زدن به خیر و شر، به نگاه انسان باز می گردد.وی ابراز کرد: در متون دینی عطسه زدن همراه با آدابی و ادعیه ای است که اگر فرد رعایت کند، عطسه زدن او با نورانیت همراه می شود و در روایات وارد شده است که اگر شخص هنگام عطسه بگوید الحمد لله رب العالمین و صل الله علی محمد و آله الطاهرین، خداوند برای او فرشته ای در عرش می آفریند که تا روز قیامت برای او طلب استغفار و دعا کند.مدیر موسسه معارف اسلامی امام رضا (ع) یادآور شد: بنابراین انسان تابع دید خود است و می تواند تاثیر وقایع را با نگاه خود تغییر دهد همان گونه که گفته شده خواب را هر گونه تعبیر کنیم، همان می شود یعنی اگر به خیر تعبیر کنیم، خیر، و اگر به شر تعبیر کنیم، شر می شود.منبع:شبستان