عقیق:جهاد
امام‌علی(ع) از همین ویژگی برخوردار بوده و می‌توان آن را از این زوایه مورد بررسی
و تحلیل قرار داد. مولای متّقیان در میدان جنگ با این‌هدف می‌جنگید که گروهی هدایت
شوند و از تاریکی به نور حق رهنمون شوند. از این رو شجاعتِ خود را با درایت و
هوشیاری و هدفمندی درهم آمیخته بود؛ چنان‌که این‌حقیقت را در یکی از خطبه‌های
ایشان در جنگ صفین می‌توان به وضوح مشاهده کرد؛ آن‌جاکه یارانش از تأخیر فرمان جنگ
ناراحت بودند، به آنان فرمود: به خدا سوگند، هرروزی‌که جنگ را به تأخیر می‌اندازم،
برای آن است که آرزو دارم شماری از آنان به ما بپیوندند و هدایت شوند و در تاریکی‌ها،
پرتویی از نور مرا ببینند و به‌سوی من آیند و این برای من از کشتارِ آن‌ها در راه
گمراهی بهتر است(نهج‌البلاغه، خطبه 55).
از طرف دیگر، جهاد امام‌علی(ع) در موقعیتی بود که اسلام
در غربت و تنهایی بهسرمیبرد. در جنگ بدر، چندسواره بیشتر برای لشکرِ اسلام وجود نداشت و در
برخی جنگ‌ها، مجاهدان به چنددانه خرما بسنده می‌کردند و غذایی جز این نداشتند. در
چنین روزگارِ سختی بود که علی، مردانه به میدانِ جنگ پای می‌نهاد و یک‌تنه با صدها
نفر می‌جنگید و سرنوشتِ جنگ را به‌سود اسلام تغییر می‌داد. امام‌علی(ع)، مجاهدی
بزرگ و نامدار بود که در میدان‌های نبرد، برای برپا ساختن حق و از بین‌بردنِ باطل،
شمشیرها کشیده و با دلاوری‌های خالصانهاش، نمونۀ والای شجاعت و جنگاوری گشته است.
ابن‌ابی‌الحدید در این‌باره مینویسد: جهاد علی در راه خدا، بر دوست و دشمن آشکار
است و او بزرگ و سرور مجاهدان بود. آیا کسی جز علی، آن اندازه جهاد کرده است!؟
میدانیم که بزرگترین جنگ‌ها برای رسول‌خدا و غم‌بارترینِِ آن‌ها برای مشرکان، جنگ بدر کبری
بوده است. در این جنگ، هفتاد نفر از سرانِ شرک کشته شدند، که نیمی از آنان به دست
نیرومند علی به هلاکت رسیدند و نیمی دیگر، به دست دیگر مسلمانان و فرشتگان؛ حال تا
چه‌رسد به دیگر غزوه‌ها؛ مانند احد و خندق. در این‌موضوع، نیازی به بحث نیست؛ زیرا
جهاد علی از بدیهیات است(ابی‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج 1، ص 24). همچنین ابن‌شهرآشوب
نیز دربارۀ جهاد در سیرۀ امام‌علی و شجاعت و همراهیِ ایشان با پیامبر گرامی اسلام
مینویسد: امّت اسلام اجماع کرده‌اند بر این‌که علی‌ابن‌ابی‌طالب، مجاهد فی‌سبیل‌الله
بوده است و این‌که او در جنگ‌ها، غبار غم از چهرۀ پیامبر می‌زدود و هرجا پیامبر
اسلام نبود، او فرماندۀ جنگ بود و در غزواتی که رسول‌خدا بود، علی(ع) در کنار او،
صاحب پرچم و لوا بود و هیچ‌گاه علی، زیر پرچم کسی جهاد نکرده است و در هیچ جنگی، از
صحنۀ نبرد نگریخته است(ابن‌شهرآشوب، مناقب آلابیطالب، ج 2، ص 66).
علامه سیدمحسن امین‌عاملی نیز در این‌باره مینویسد: علی
در همۀ جنگ‌های صدر اسلام، جز تبوک، در کنار رسول خدا بود و پیروزی و یاریِ
پیامبر، به‌دست او صورت می‌گرفت. خداوند با شمشیر او، گردن‌کشانِ مشرک و زورگویانِ
قریش و طاغیانِ عرب را به‌خواری افکند و در همهجا، شمار کشته‌ها به‌دست علی‌بن‌ابی‌طالب،
بیشتر از شمار کشته‌ها به‌دست دیگر سپاهیان اسلام بود. حتی در روز بدر که سنّ حضرت از 20 یا
25 سال تجاوز نمی‌کرد، شمار کشته‌هایش از باقیِ ارتش اسلام بیشتر بود؛ درحالی‌که
در این سن، معمولاً انسان، تجربۀ جنگی و رزمی ندارد؛ این خود از معجزه‌ها و امور
خارج از عادت است و اگر آن را در ردیف معجزه‌های پیامبر قرار دهیم، به صواب رفته‌ایم،
بلکه اگر خودِ علی را یکی از معجزه‌های پیامبر بدانیم، عین صواب است(سیدمحسن امین‌عاملی،
اعیان الشیعه، ج 1، ص 340).
منبع:قدس
211008