امام رضا(ع) در روایتی درباره خضر (ع) می فرماید: حضرت
خضر از آب حیات خورد و او زنده خواهد ماند تا در صور بدمند و همه زندگان بمیرند، و
می‌آید به نزد ما و بر ما سلام میکند و ما صدای او را می‌شنویم و او را نمی‌بینیم،
و هر جا که نام او مذکور شود، اودر آن جا حاضر می‌شود، پس هر که او را یاد کند، بر
او سلام کند، و در هر موسم حج در مکه حاضر می‌شود و حج میکند و در عرفات وقوف میکند
و برای دعای مؤمنین آمین می‌گوید. زود باشد که حق تعالی خضر را مونس قائم آل محمدـ
صلوات اللّه علیهم ـ گرداند در وقتی که آن حضرت از مردم غایب گردد، و در تنهایی
رفیق آن حضرت باشد.(2)
مطابق روایات، خضر علیه السلام بارها به خدمت ائمه علیهم
السلام رسیده است. روایات او را اوّلین تسلیت گوینده به امیرالمؤمنین(ع) در رثای
پبامبر(ص) می دانند.(3) حضرت علی(ع) خضر را با عنوان «برادرم» یاد می‌کردند و خضر نیز
ارادتی ویژه به امیرمؤمنان(ع) داشت و گاه و بیگاه و در منظر دیگران آن را به نمایش
می‌گذاشت، شاید به اشتباه خود در شناخت جایگاه ایشان پی ببرند. (4)
ملاقات خضر(ع) با امام حسن مجتبی(ع)
ماجرای ذیل واقعه ملاقات امام حسن مجتبی علیه السلام با
حضرت خضر(ع) است که در کتاب عیون اخبار الرضا(ع) امام جواد(ع) آن را چنین نقل کرده
است: اقبل أمیرالمؤمنین علیه السلام ذات یوم ومعه الحسن بن علی علیهما السلام
وسلمان الفارسی رضی الله عنه وأمیر المؤمنین علیه السلام متکئ على ید سلمان فدخل المسجد
الحرام إذ اقبل رجل حسن الهیئة واللباس فسلم على أمیر المؤمنین علیه السلام فرد
علیه السلام .....
امیرمؤمنان همراه حسن بن علی علیهما السلام می آمد و به
دست سلمان تکیه داده بود. وارد مسجد الحرام شد و نشست، مردى خوش قیافه و خوش لباس
پیش آمد و به امیر مؤمنان علیه السلام سلام کرد. حضرت جواب سلام وی را داد.او نیز پس از
این که نشست گفت: یا امیر مؤمنان سه سؤال از شما می‌پرسم، اگر جواب آنها را دادید،
میفهمم مردمی که بعد از پیامبر حکومت را متصرف شدند در باره تو مرتکب عملى اشتباه
شده اند و با این کار خود را محکوم ساختها ند و در دنیا و آخرت خویش آسوده و در
امان نیستند. اما اگر جواب سؤالاتم را ندادی میفهمم که تو هم با آنها برابرى. امیر مؤمنان )ع(
به او فرمودند: هر چه می خواهى از من بپرس!
او گفت:
وقتى انسان می خوابد روحش کجا می‌رود؟ چگونه می شود که
انسان گاهى به یاد می آورد و گاهى فراموش می کند و چگونه می شود که فرزند انسان
مانند عموها و دائیهایش می شود؟ یعنی ویژگی های وراثتی آنها را به ارث می برد.
امیر مومنان روبه امام حسن(ع) کرد و فرمود: جوابش را
بده. امام حسن مجتبی (ع) فرمود: روح انسان به ریح (باد) و ریح هم به هوا بسته شده و
تعلق دارد تا آن موقع که صاحب روح حرکت نماید و می خواهد بیدار شود، اگر پروردگار
به روح اجازه فرماید که به سوی بدن برگردد، روح باد را و باد هوا را می کشد تا این
که روح به سوی بدن برمی گردد و وارد بدن می شود و اگر خدا اجازه ی بازگشت را به
روح نفرماید در این صورت هوا باد را و باد روح را جذب می کند و دیگر تا روز بعث،
میعاد و قیامت به سوی صاحبش برنخواهد گشت. و به همین ترتیب امام حسن (ع) جواب
سوالهای دیگر او را داد.
آن مرد فرمود: گواهی می دهم که تو وصی وخلیفه بر حق بعد
از پیامبری.
و گواهى می‌دهم که حسن بن على جانشین و انجام دهنده
وظایف امامت توست و گواهی می دهم حسین بن علی جانشین حسن وانجام دهنده وظایف امامت
حسن بن علی است .
و گواهى می دهم که مردى از فرزندان حسن است که تا هنگام
ظهور به کنیه و نام خوانده شود. او زمین را از عدالت پر میکند چنان که از
ستم پر شده است.
و گفت: درود و رحمت و برکات خدا بر تو باد، اى امیر
مؤمنان!، سپس برخاست و رفت. امیر مؤمنان
فرمودند: اى ابا محمد! دنبالش برو و ببین کجا می‌رود؟ حسن بن علی(ع) بیرون آمده و
فرمودند: به محض این که پایش را از مسجد بیرون گذاشت نفهمیدم به کدام سمت از زمین
خدا رفت. امام علی(ع)فرمود: اى ابا محمد! او را می‌شناسى؟ گفتم: خدا و پیغمبرش و امیر
مؤمنان داناترند. امام علی (ع) فرمود: او خضر(ع) بود.(5)
پی نوشت ها:
1. بحارالأنوار،ج52، ص 376
2. کمال الدین تمام النعمه تا ص 390
3. من لایحضره الفقیه، ج1، ص 231
4. بحارالأنوار، ج 10، ص 119
5. عیون اخبار الرضا(ع)، ج 1،ص12، ح 35
منبع:قدس
211008