عقیق: آیت الله محمد محمدی دعوی‌سرایی مشهور به گیلانی در سال 1307 در روستای دعوی سرا از توابع شهرستان رودسردر استان گیلان در خانواده‌ای متدین به دنیا آمد. پدر او محمدجعفر از راه کشاورزی روزگار می‌گذرانید. در شش سالگی به مکتب خانه رفت و قرآن و کتابهای معمول در ادبیات فارسی را فرا گرفت. سپس با تأسیس نخستین دبستان دولتی در نزدیکی روستای دعوی سرا در سال 1315 به دبستان رفت و در کلاس سوم دبستان پذیرفته شد.
با پایان دوره دبستان و شروع جنگ جهانی دوم در سال 1320 مجبور به ترک مدرسه شد. وی به خدمت پدر رفت و چند سال به کشاورزی مشغول شد. در سال 1323 همزمان با تأسیس حوزه علمیه رودسر توسط مرحوم حجت الاسلام والمسلمین سید محمد هادی روحانی(ره) وارد حوزه علمیه رودسر شد و جامع المقدمات را فرا گرفت. بعد از 2 سال و در سال 1325 به حوزه علمیه قم مشرف شد و به تکمیل دروس ادبیات و فراگیری دروس دوره سطح پرداخت.
با پایان یافتن دوره سطح، به درس خارج آیت‌الله العظمی بروجردی(قدس سره) راه یافت و در مدت دوازده سال در محضر ایشان تلمّذ کرد و به موازات آن در درس اصول فقه امام خمینی(قدس سره) نیز حضور پیدا کرد و از آن بهره‌های بسیار برد. در طول این مدت در دروس اسفار، شرح منظومه و شفای مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبایی (قدس سره) نیز شرکت نمود که خیلی زود در زمره شاگردان خاص و مبرّز مرحوم علامه قرار گرفت.
آیت‌الله محمدی گیلانی در سالهای عمرخود تا به امروز خدمات فرهنگی بسیاری را به انجام رسانده است. او بسیاری از کتب دوره سطح در فقه، اصول، حکمت و تفسیر را بارها تدریس کرده و از این رهگذر شاگردان بسیاری تربیت و به عالم اسلام تقدیم نموده است.
ایشان از فعالان سیاسی در پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن بود‌ه است. با حضور در جلسات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و امضای اعلامیه‌ها و نامه‌های آن و سخنرانیها و افشاگریها سهم بسزایی در پیروزی انقلاب اسلامی داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز به دستور حضرت امام خمینی(قدس سره) راه اندازی دادگاه انقلاب را بر عهده گرفت و پس از تشکیل شورای عالی قضایی به عضویت این شورا در آمد.
پس از ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) و انتخاب آیت الله خامنه ای مد ظله العالی از سوی مجلس خبرگان رهبری به عنوان رهبر انقلاب اسلامی، همچون یاری وفادار به همراهی مقام معظم رهبری شتافت. وی از نخستین کسانی بود که به دیدار رهبر معظم انقلاب اسلامی مشرف شد و حمایت و اطاعت خود را اعلام داشت و همچنان نیز این حمایت و اطاعت را ادامه داد.
آیت الله محمدی گیلانی در سال 1368 طی حکمی از سوی مقام معظم رهبری به عنوان نماینده رهبری در دانشگاهها منصوب شد که این انتصاب نشان از اعتماد و نزدیکی ایشان به رهبری معظم انقلاب داشت.
در سال 1388 به پاس سال‌ها تلاش و مجاهدت ایشان در عرصه‌های مختلف قضا نشان درجه یک عدالت از سوی رئیس دولت دهم به وی اهدا شد.
برخی از مسئولیتهای وی پس از انقلاب اسلامی به شرح زیر است:
- حاکم شرع و ریاست دادگاههای انقلاب اسلامی به امرحضرت امام خمینی(قدس سره)
- عضو فقها و دبیر شورای نگهبان.
- مسئول رسیدگی به مشکلات شرعی شهرداری ها از سوی امام خمینی(قدس سره)
- نماینده مردم تهران در سه دوره مجلس خبرگان رهبری.
- رئیس هیأت عفو از سوی حضرت امام(ره)
- عضو شورای بازنگری قانون اساسی
- عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
- نماینده مقام معظم رهبری در دانشگاهها
- رئیس دیوان عالی کشور
- مشاور عالی رئیس قوه قضائیه
شرح زیارت امین الله، شرح دعای افتتاح، قصص المنافقین فی القرآن، ترجمه الهیات شفاء، شرح زیارت وارث، المعاد فی الکتاب و السنه، عقائد الاسلامیه، شرح زیارت اربعین، شرح مناجات شعبانیه، الامامه و الخلافه فی الکتاب و السنه، تکملة شوارق الالهام، قرآن و سنن الهی در اجتماع بشر، امام راحل و فقه سنتی، قضا و قضاوت در اسلام، حقوق کیفری در اسلام و ....از جمله آثار و تالیفات این روحانی عالم دینی است.
علاوه بر این مقالات بسیاری از ایشان با عناوین مختلف مانند وجوه شرعی در نظام اسلامی، بیمه و... در مجله فقه اهل بیت به چاپ رسیده است.
منبع:شبستان