عقیق: حجت الاسلام سید محمد باقر علوی تهرانی در گفتاری به بیان جایگاه و اهمیت عزاداری، نزد رسول خدا(ص) پرداخته کا در ادامه گزیده ای از سخنان ایشان را اورده ایم.

رفتار رسول خدا(ص) با کسی که دیگران را از عزاداری نهی کرد

روزی پیامبر خدا(ص) برای تشییع جنازه ی شخصی بیرون آمدند در حالی که عمر بن خطاب همراه ایشان بود. زنی از زنان شروع به گریه کرد،عمر وی را از گریه بازداشت و نهی کرد. رسول خدا(ص) فرمودند: « ای عمر! او را رها کن، چرا که چشم گریان و نفس مصیبت دیده است و این جدایی تازه بوقوع پیوسته است. [سنن ابن ماجه /ج3/ص 260/ح1587]

تمامی مواردی که ذکر شد، همگی از سیره و سنت پیامبر(ص) و از کتب اهل تسنن بود که بیان کردیم که البته گوشه ای از مطالب بسیاری بود که در باب این موضوع از کتب اهل سنت بیان کردیم. در بخش دیگر به بیان سیره پیامبر و اهل بیت عصمت در مورد عزاداری از منظر شیعه می پردازیم.بهر حال از آنچه گفتیم مشخص می شود اصل عزاداری و گریه بر اموات، سنت است. ضمن آنکه درکنار سیره پیامبر اکرم، از قصص انبیاء در قرآن نیز چنین برداشت می شود که عزاداری ، گریه و مرثیه جایز است.

در داستان یعقوب آمده است:و یعقوب فرموده واسفا بر فراق یوسف، و از گریه غم چشمانش سفید شد و سوز هجران و داغ دل بنهفت. فرزندانش به ملامت گفتند: به خدا سوگند که تو آنقدر دائم یاد یوسف می کنی تا از غصه فراقش مریض شوی و یا خود را به دست هلاکت سپاری. یعقوب گفت: من غم دل را با خدا به شکوه گویم.[یوسف،آیه 84 تا 86]

بر مبنای آیات فوق و تصدیق خداوند، سوگواری بر پیامبر الهی، اگر منجر به مرض یا مرگ شود نیز مورد اشکال نیست. این داستان یکی از پیامبران الهی است. چون معصوم است، فعل او مورد استناد است. امام زین العابدین فرمودند:یعقوب گریست و شکوه کرد برای کسی که ناپدید شده بود و نمی دانست که آیا مرده است یا زنده؟ در حالیکه اباعبدالله الحسین(ع) توسط گرگ صفتان عراق و شام به شهادت رسید.

با جمع بندی موارد فوق، جواز اقامه عزاداری، واضح و روشن می شود. اما طبق آیه مودت که در قرآن کریم آمده است:

بگو در برابر این رسالت مزدی از شما نمی خواهم جز مودت خویشان خود را.[شوری، آیه23] مودت اظهار علاقه و محبت همراه با اطاعت نسبت به اهل بیت است که باید بروز پیدا کند. عزاداری برای اهل بیت اظهار همدردی با خاندان پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) است. امام صادق(ع) فرمودند: خداوند شیعیان ما را رحمت کند، به خدا قسم آنان حقیقتاً مؤمن اند. به خدا سوگند آنان در اندوه و حسرتی دائمی در عزای ما سهیم اند.[ بحرالأنوار/ج 43/ص221]

حضرت رضا(ع) نیز فرمودند:محرم ماهی است که جاهلیت جنگ وکشتار را در آن حرام می دانست اما در این ماه ریختن خون ما اهل بیت را حلال دانستند و حرمت ما را شکستند...[ امالی شیخ صدوق] نمونه ای عزاداری و گریه و مرثیه سرایی حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) در غم شهادت حضرت زهرا(س) در زیر آمده است. حضرت علی(ع) اگر چه از دیدگاه اهل سنت امام به حساب نمی آید اما از صحابی رسول خدا(ص) بشمار می آید و صد البته برترین آنهاست. عبدالله بن عمر بن خطاب نقل می کند که او از اهل بیت است و کسی را نمی توان با او مقایسه نمود.

این مرثیه توسط حضرت علی(ع) هنگامی که فاطمه زهرا(س) را غسل می داد کفن می کرد، بیان شده است. [ بحارالأنوار/ ج43/ص180]

دوری تو برای من بزرگترین حوادث است

و از دست دادن تو ای فاطمه، سخت ترین داغ است

با حسرت گریه می کنم و با حزن به نوحه سرایی می پردازم

برمحبوبی که در والاترین راه گام نهاد

ای چشم ها بخشش داشته باشید و ببارید و مرا یاری کنید

اندوه من همیشگی است و همواره برای یار خود اشک می ریزم.

کدخبرنگار:211001